Zirkonio

Zenbaki atomikoa 40 duen elementu kimikoa. Metal zurixka da

Zirkonioa elementu kimiko bat da, Zr ikurra eta 40 zenbaki atomikoa dituena. Titanioaren antzeko trantsizio-metal zuri-grisa, lustreduna eta korrosioarekiko oso erresistentea da. Normalean zirkon izeneko mineraletik erauzten da. Bere erabilera nagusia erreaktore nuklearretan da, batez ere erregai-zutabeak estaltzeko, neutroi-harrapaketako sekzio baxua baitu.

Zirkonioa
40 ItrioaZirkonioaNiobioa
   
 
40
Zr
 
               
               
                                   
                                   
                                                               
                                                               
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakiaZirkonioa, Zr, 40
Serie kimikoatrantsizio-metalak
Taldea, periodoa, orbitala4, 5, d
Masa atomikoa91,224(2) g/mol
Konfigurazio elektronikoa[Kr] 4d2 5s2
Elektroiak orbitaleko2, 8, 18, 10, 2
Propietate fisikoak
Egoerasolidoa
Dentsitatea(0 °C, 101,325 kPa) 6,52 g/L
Urtze-puntua2.128 K
(1.855 °C, 3.371 °F)
Irakite-puntua4.682 K
(4.409 °C, 7.968 °F)
Urtze-entalpia14 kJ·mol−1
Irakite-entalpia573 kJ·mol−1
Bero espezifikoa(25 °C) 25,36 J·mol−1·K−1
Lurrun-presioa
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
T/K 2.639 2.891 3.197 3.575 4.053 4.678
Propietate atomikoak
Kristal-egiturahexagonala
Oxidazio-zenbakia(k)4, 3[1], 2, 1[2]
(oxido anfoterikoa)
Elektronegatibotasuna1,33 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala1.a: 640,1 kJ/mol
2.a: 1.270 kJ/mol
3.a: 2.218 kJ/mol
Erradio atomikoa (batezbestekoa)155 pm
Erradio atomikoa (kalkulatua)206 pm
Erradio kobalentea148 pm
Datu gehiago
Eroankortasun termikoa(300 K) 22,6
Soinuaren abiadura3.800 m/s
Isotopo egonkorrenak
Zirkonioaren isotopoak
iso UN Sd-P D DE (MeV) DP
88</supZr Sintetikoa 83,4 e ε - 88Y
γ 0,392D -
89Zr Sintetikoa 78,4 o ε - 89Y
β+ 0,902 89Y
γ 0,909D -
90Zr %51,45 Zr egonkorra da 50 neutroirekin
91Zr %11,22 Zr egonkorra da 51 neutroirekin
92Zr %17,15 Zr egonkorra da 52 neutroirekin
93Zr Sintetikoa 1,53x106 u β- 0,060 93Nb
94Zr %17,38 Zr egonkorra da 54 neutroirekin
96Zr %2,8 2,0x1019 u β-β- 3,348 96Mo

Ezaugarri nagusiak aldatu

Zirkonioa altzairua baino arinagoa da eta bere gogortasuna kobrearenaren parekoa da. Hauts bihurtu arte zatitzen denean, suak har dezake airearekin kontaktuan, batez ere tenperatura altuetan. Zirkonioz eta zinkez egindako aleazioak propietate magnetikoak ditu 35 K (-238 °C) azpitik. Zirkonioaren oxidazio-egoera arruntena +4 da, nahiz eta zenbait konposatu kimikotan +3 eta +2 ere lor daitezkeen.

Kanpo estekak aldatu