Protaktinio

Zenbaki atomikoa 91 duen elementu kimiko erradioaktiboa. Aktinidoen serieko metala da

Protaktinioa elementu kimikoa da, Pa ikurra eta 91 zenbaki atomikoa dituena.

Protaktinioa
91 TorioaProtaktinioaUranioa
   
 
91
Pa
 
               
               
                                   
                                   
                                                               
                                                               
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakiaProtaktinioa, Pa, 91
Serie kimikoaaktinidoak
Taldea, periodoa, orbitala-, 7, f
Masa atomikoa231,03588(2) g/mol
Konfigurazio elektronikoa[Rn] 5f2 6d1 7s2
Elektroiak orbitaleko2, 8, 18, 32, 20, 9, 2
Propietate fisikoak
Egoeraustez solidoa
Dentsitatea(0 °C, 101,325 kPa) 15,37 g/L
Urtze-puntua1.841 K
(1.568 °C, 2.854 °F)
Irakite-puntua? 4.300 K
(? 4.027 °C, ? °F)
Urtze-entalpia12,34 kJ·mol−1
Irakite-entalpia481 kJ·mol−1
Lurrun-presioa
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
T/K
Propietate atomikoak
Kristal-egituraortoerronbikoa
Oxidazio-zenbakia(k)2, 3, 4, 5
(oxido basiko ahula)
Elektronegatibotasuna1,5 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala1.a: 568 kJ/mol
Erradio atomikoa (batezbestekoa)180 pm
Datu gehiago
Eroankortasun termikoa(300 K) 47
Isotopo egonkorrenak
Protaktinioaren isotopoak
iso UN Sd-P D DE (MeV) DP
229Pa Sintetikoa 1,4 e α 5,58 225Ac
230Pa Sintetikoa 17,4 e ε 1,310 230Th
β- 0,563 230U
231Pa ~%100 32.760 u α 5,149 227Ac
232Pa Sintetikoa 1,31 e β- 0,31 232U
233Pa Sintetikoa 26,967 e β- 0,571 233U
234mPa Sintetikoa 1,17 m β- 2,29 234U
IT 0,0694 234Pa
234Pa Sintetikoa 6,75 o β- 0,23 234U

Ezaugarri nagusiak aldatu

Protaktinioa aktinidoen taldeko elementu metaliko zilarkara eta lustre distiraduna da. Supereroalea da -271,45 °C (1,4 K) tenperatura azpitik. 4 eta 5 ditu balentziak; 13 isotopo ditu, baina ez dira egonkorrak; bi naturan aurkitzen dira. Protaktinioa uranioaren mea guztietan dago eta 340 mg ateratzen dira uranio-mea tona bakoitzeko. Torio 230en desintegrazioaz ere lor daiteke protaktinioa. Isotoporik handiena Pa-231 da, alfa igorpenen bidez endekatzen da, eta 33.000 urteko semidesintegrazio-periodoa du. Protaktinioa gogorra eta zuria da, eta 1.600 °C-tan urtzen da. Konposatu batzuk eratzen ditu halogenoekin.

Aplikazioak aldatu

Oso urria, erradioaktiboa eta toxikoa denez, egun protaktinioak ez dauka erabilerarik, oinarrizko ikerketa zientifikoa ez bada.

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu