Odieta

Odieta
	Nafarroa Garaia, Euskal Herria
	Udaletxe berria Erripan, NA-4240 errepidearen ertzean.
; Bandera	; Armarria
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Nafarroa Garaia
Merindadea	Iruñea
Eskualdea	Ultzamaldea
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Nafarroa
Izen ofiziala	Odieta
Alkatea	Alberto José Urdanitz Elizondo; (Odietako Elkarte Independentea)
Posta kodea	31799
INE kodea	31186
Herritarra	odietar
Geografia
Koordenatuak	42°56′23″N 1°38′17″W / 42.939722222222°N 1.6380555555556°W
Azalera	24 km²
Garaiera	519 metro
Distantzia	18,6 km (Iruñetik)
Demografia
Biztanleria	367 (2022: 5)
Dentsitatea	15,22 biztanle/km²
Zahartzea	% 18,08
Ugalkortasuna	‰ 48,78
Ekonomia
Jarduera	% 78,85 (2011)
Desberdintasuna	% 0 (2011)
Langabezia	% 8,18 (2013)
Euskara
Euskaldunak	% 35,20 (2018: %10,2)
Datu gehigarriak
Webgunea	http://www.odieta.es

Odieta^[3] ([oðieta]) Nafarroako udalerria eta ibarra da, Iruñeko merinerrian kokatua. 24,12 kilometro koadroko azalera du, eta 364 biztanle zituen 2014. urteko erroldaren arabera.

Iruñerriko Mankomunitatea zaborra bildu, ur-hornidura eta bestelako zerbitzuak eskaintzeaz arduratzen da, Iruñea inguruko gune metropolitarreko beste hainbat herritan bezala.

GeografiaAldatu

Inguru naturala eta kokapenaAldatu

Odieta Iruñeko merindadearen iparraldean kokatzen da, Iruñerriko gune metropolitarraren iparraldean, eta Nafarroako hiriburutik 18,6 kilometrora. Herrira heltzeko N-121A errepidea hartu behar da Frantziako norabidean, eta Ostizko gurutzabidean ezkerrera hartu NA-411 errepidetik.

Herriaren udalerri mugakideak honakoak dira: Ultzama (iparraldean); Anue eta Olaibar (ekialdean); Ezkabarte (hegoaldean); eta Txulapain eta Atetz (mendebaldean).

HerriakAldatu

Ondoko herri hauek osatzen dute Odieta udalerria: Anotzibar, Erripa (herriburua), Gaskue, Gelbentzu, Gendulain, Latasa, Ostitz eta Ziaurritz.

HistoriaAldatu

Odieta bailara izan zen XII. mendetik XIX. mendera, eta noblezia eta Elizaren jabetza izan zen. Herriaren sorrerari buruzko albisterik ez dago, baina Erdi Aroan baziren Iruñeko Jerusalengo San Joan eta katedraleko ospitale ordena erlijiosoen sailak Odietako kontzejuetan. 957. urtean Antso Gartzia I.a erregeak Ziaurrizko San Krutz eliza Donemiliaga Kukulako monasterioari eman zion eta 1071n Erripako San Migel monasterioa Leireko San Salbadorren jabetza bihurtu zen.

Odietak Antso Azkarraren eskutik jaso zuen forua, eta horrek erregeari ordaindu beharreko zergak ezarri zizkien odietarrei. Herriko ordezkariak herritarrek proposatzen zituzten baina erabakia erregeordearen eskuetan zegoen beti. Hala bada,halako batean, Gelbentzuko kontzejuko biztanleek, bi hautagai proposatu zituzten, Juan Erripakoa eta Juan Gaskuekoa. Erabakia hartzeko, elizbarrutiko epaimahai bat osatu zen. Eta bi hautagaiek elkar iraintzeari ekin zioten XVI. mende hasierako Gaztelaren inbasioaren inguruko gertakariak gogoraraziz.

Odieta bailararen gainean diputatu batek agintzen zuen, eta herri bakoitzean errejidore bat izendatzen zen. XX. mendearen hasieran, irina ehotzen zuten hiru errota zeuden herrian, Latasan, Erripa-Gendulainen eta Ziaurritzen.

Ostitz udalerri independentea izan zen 1927 arte.

DemografiaAldatu

Odietako biztanleria

2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko 17 etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %5,01 (Nafarroako batezbestekoaren azpitik).

EuskaraAldatu

Odietako Mariano Ziganda^[4] (Ahotsak^[5] proiekturako)

Odietako euskara^[6] Erdiguneko Nafarreraren^[7] barnean kokatzen da, bertako hizkeren artean Ultzamako euskara^[8] da bertan hitz egiten dena.

PolitikaAldatu

Udal hauteskundeakAldatu

Odietako alkatea Odietako Elkarte Independentea (AIO-OEI) herri ekimeneko Alberto José Urdanitz Elizondo da 2007ko udal hauteskundeez geroztik. Hauteskundeetara talde bakarra aurkeztu zen eta aukeratzen ziren zazpi zinegotziak lortu zituen hortaz. Zuri emandako botoak 27 izan ziren (emandako boto guztien %22,31). Eta baliogabeko botoak 10 izan ziren (emandako botoen %7,63)

**Odietako Udala (2007)**
Alderdia	Botoak	Zinegotziak
AIO-OEI	96	7

2011ko udal hauteskundeetan ere Odietako Elkarte Independentea (5 zinegotzi) izan zen garaile eta Urdanitzek alkatetza gorde zuen. PPk ere zerrenda aurkeztu zuen eta 2 hautetsi erdietsi zituen.

**Odietako Udala (2011)**
Alderdia	Botoak	Zinegotziak
AIO-OEI	149	5
PP	61	2

UdaletxeaAldatu

HELBIDEA: San Sebastian kalea, z/g (Erripa kontzejua)

Alkateen zerrendaAldatu

2007-2011	Alberto José Urdanitz Elizondo	Odietako Elkarte Independentea
2011-2015	Alberto José Urdanitz Elizondo	Odietako Elkarte Independentea

Azpiegitura eta garraioakAldatu

La Burundesa autobus konpainiaren Donostia eta Iruñea bitarteko lineak geltokia dauka Odietako ostitz kontzejuan. Maiztasunak aldakorrak dira, baina gutxienez bi zerbitzu izaten dira norabide bakoitzean egunero. Lineak honako ibilbidea egiten du:

Donostia - Irun - Lesaka - Etxalar - Igantzi - Sunbilla - Doneztebe - Narbarte - Belate - Almandoz - Olague - Ostitz - Sorauren eta Iruñea

Ondasun nabarmenakAldatu

Santurbe, ibarreko nortasunaren ikur.

Odietak ondare oparoa dauka eta udalerria osatzen duten herrietako bakoitzak nabarmentzeko etxeak eta elizak dauzka. Elizen artean honakoak aipa daitezke:

San Tomas Parrokia, Anotzibar kontzejuan.
Alexandriako Santa Katalina parrokia, Ziaurritz kontzejuan.
San Esteban parrokia eta Santurbe baseliza, biak Gaskue kontzejuan.
San Joan Ebanjelistaren parrokia, Gelbentzu kontzejuan.
San Martin Tourskoa parrokia, Latasa kontzejuan.
San Joan Bataiatzaile parrokia, Ostitz kontzejuan.
San Martin Tourskoa parrokia, Erripa-Gendulain kontzejuan.
Santa Eulalia eliza, Gendulain kontzejuan.

Mendien artean dagoen Santurbe baseliza, Gaskueko lurretan baina ia Txulapaingo mugan eta bide batzuek Anotzibar eta Ziaurritzekin lotua, Odietako topagune historikoa da, eta maiatzaren azken igandean, ibar osoaren eguna ospatzeko erromeria jendetsua egiten da han.^[9].