Atetz
Atetz[4] ([atets̻]) Nafarroa Garaiko udalerria da, Iruñeko merindadekoa. Iruñetik 19 kilometrora dago. 26,40 kilometro koadroko eremua du eta 218 biztanle zituen 2014ko erroldaren arabera.
Atetz | |||
---|---|---|---|
![]() | |||
![]() Beuntzako eliza | |||
| |||
![]() | |||
Kokapena | |||
Herrialdea | ![]() | ||
Lurraldea | ![]() | ||
Merindadea | ![]() | ||
Eskualdea | Ultzamaldea | ||
Administrazioa | |||
Estatua | ![]() | ||
Erkidegoa | ![]() | ||
Izen ofiziala | ![]() | ||
Alkatea | Paula Ibero Baraibar (EH Bildu) | ||
Posta kodea | 31867 | ||
INE kodea | 31040 | ||
Herritarra | ateztar | ||
Geografia | |||
Koordenatuak | 42°56′22″N 1°42′35″W / 42.939444444444°N 1.7097222222222°W | ||
Azalera | 17,1 km² | ||
Garaiera | 572 metro | ||
Distantzia | 19 km (Iruñetik) | ||
Demografia | |||
Biztanleria | 216 (2024: ![]() | ||
Dentsitatea | 1,26 bizt/km² | ||
Zahartzea[1] | % 22,69 | ||
Ugalkortasuna[1] | ‰ 0 | ||
Ekonomia | |||
Jarduera[1] | % 75 (2011) | ||
Desberdintasuna[1] | % 0 (2011) | ||
Langabezia[1] | % 10,97 (2013) | ||
Euskara | |||
Euskaldunak[2] | % 64.3 + % 14.2 hartzaile (2021) | ||
Kaleko erabilera [3] | % | ||
Datu gehigarriak | |||
Webgunea | http://www.atez.es/ |
Iruñerriko Mankomunitatea arduratzen da zabor bilketa, ur-hornidura eta bestelako zerbitzuak eskaintzeaz, Iruñeko metropoli eremuko beste hainbat herritan bezala.
Geografia
aldatuInguru naturala eta kokapena
aldatuAtetz Iruñeko merindadearen iparraldean dago. Ultzamarekin du muga iparraldean, Imotzekin mendebaldean, Txulapainekin hegoaldean, eta Odietarekin ekialdean.
Klima eta landaredia
aldatuKlima azpiatlantiar motakoa da, baina ohikoa baino hezeagoa (1.600mm baino euri gehiago batzen da urte batean, batez beste). Tenperaturak 8 eta 10 gradu bitartekoak dira, uda epelak eta neguak hotzak. Urteko egun euritsuak 120-140 dira.
Udalerriko jatorrizko zuhaitzak haritzak eta pagoak ziren. Haritzak herrigunean eta behealdeko ibarretan zeuden, eta gunerik menditsuenetan, pagoak. Gizakiaren eragina dela eta, asko gutxitu zen zuhaitz horien azalera, eta gaur egun, ugariagoak dira birlandaturiko pinu lariziarrak (Pinus nigra) eta alertzeak.
Herriak
aldatuUdalerria sei herrik osatzen dute: Aroztegi, Beuntza, Beratsain, Eguarats, Eritze eta Zigandak, eta 5 etxalde ere ditu: Amalain (1857ko errolda arte udala izan zuena), Beuntzalarrea, Egillor, Hiriberri eta Labaso.
Demografia
aldatuAtetzeko biztanleria |
---|
![]() |
2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko bederatzi etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %3,67 (Nafarroa Garaiko batezbestekoaren azpitik).
Politika
aldatuUdal hauteskundeak
aldatu2007an Hemengoak herri ekimeneko Miren Egozkue Goldaratz atera zen Atezko alkate lau zinegotzirekin. Atezko Herriak zinegotzi bakarra lortu zuen. 4 boto zuri izan ziren (botoen %2,25). Abstentzioa %24,26koa izan zen.
Alderdia | Botoak | Aukeratua? |
Miren Egozkue Goldaratz (Hemengoak) | 92 | Bai |
Jose Miguel Lopez Lista (Hemengoak) | 89 | Bai |
Jose Aginaga Aldaregia (Hemengoak) | 88 | Bai |
Gurutze Santxo Gaskue (Atezko Herria) | 83 | Bai |
Maria Carmen Ziganda Ibarrola (Hemengoak) | 79 | Bai |
2011n hiru zerrenda aurkeztu ziren eta egoera aldatu egin zen: Atezko Herriak 4 zinegotzi, Hemengoak zerrendak bakarra eta Agrupación Independiente Valle de Atez izenekoak bat ere ez.
Alkateen zerrenda
aldatu2007-2011 | Miren Egozkue Goldaratz | Hemengoak |
2011-2015 | Francisco Javier Nuin Ibero | Atezko Herria |
2015-2019 | Ezequiel Martin Muxika | EH Bildu |
Udaletxea
aldatu- HELBIDEA: San Migel Kalea, 1 (Eritze kontzejua)
Euskara
aldatuNafarroako Gobernuak onartutako Euskararen Foru Legearen arabera, Atetz eremu mistoko udalerria zen. 2017ko ekainaren 22an Nafarroako Parlamentuak eremu euskaldunera pasatzea erabaki zuen, udal horren eskaerari jarraituz. Horren ondorioz, herria eremu mistotik eremu euskaldunera pasatu zen.[9]
Atetzeko euskara[10] Erdiguneko Nafarreraren[11] parte da, zehatzago, Ultzamako euskara[12] da bertan hitz egiten den euskara.
Erreferentziak
aldatu- ↑ a b c d e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ Euskararen Adierazle Sistema. Euskara-gaitasuna adinaren eta sexuaren arabera. EAE (eskualdeka/udalerrika). Eusko Jaurlaritza.
- ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ Euskaltzaindia. 155. araua: Nafarroako udal izendegia. .
- ↑ «Erbiti Ibarrola, Ignacia - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-01).
- ↑ «Irurita Ibarrola, Roman - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-01).
- ↑ «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» www.ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-01).
- ↑ «Euskara gutxi Atetz aldean - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-01).
- ↑ «Nafarroako 44 herri eremu mistora igaro dira» EITB (Noiz kontsultatua: 2024-07-05).
- ↑ «Atetz - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-01).
- ↑ «Erdigunekoa (N) - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-01).
- ↑ «Ultzamakoa - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-01).
Ikus, gainera
aldatuBibliografia
aldatu- Jose Maria Jimeno Jurio (zuzendaria), Nafarroako toponimia eta mapagintza. L, Iruñea, 1998. ISBN 84-235-1138-3
Kanpo estekak
aldatuEuskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Nafarroa |
- (Gaztelaniaz) Atezi buruzko informazioa Nafarroako gobernuaren webgunean.
- San Migel kalearen ikuspegia Google Street View-n.