Txulapain
Txulapain[2] (gaztelaniaz eta ofizialki Juslapeña) Nafarroa Garaiko udalerria da, Iruñeko merindadekoa. Iruñerriko metropoli-eremuaren iparraldean dago, Iruñetik hamabi kilometrora. Udalerriak 548 biztanle zituzten 2014. urtean.
| Txulapain | ||
|---|---|---|
 Nafarroa Garaia, Euskal Herria | ||
 San Pedro elizaren irudia, Gartziriain. | ||
|
| ||
| Administrazioa | ||
| Estatua | Espainia | |
| Erkidegoa | Nafarroako Foru Erkidegoa | |
| Merindadea | Iruñeko merindadea | |
| Eskualdea | Iruñerria | |
| Izen ofiziala |
 Juslapeña | |
| Alkatea |
Iranzu Zabaltza Bizkai (Xulapain Elkartzea) | |
| Posta kodea |
31193 | |
| INE kodea |
31136 | |
| Herritarra | txulapaindar | |
| Kokapena | ||
| Koordenatuak | 42° 53′ 00″ N, 1° 41′ 00″ W / 42.883333333333°N,1.6833333333333°WKoordenatuak: 42° 53′ 00″ N, 1° 41′ 00″ W / 42.883333333333°N,1.6833333333333°W | |
  Txulapain Txulapain (Nafarroa Garaia) | ||
 Ikusi OpenStreetMapen | ||
| Azalera | 31,46 km2 | |
| Garaiera | 525 metro | |
| Distantzia | 12 km Iruñera | |
| Demografia | ||
| Biztanleria | 548 biztanle | |
|
% 52,98   % 47,02 | ||
| Dentsitatea | 17,42 biztanle/km² | |
| Hazkundea (2003-2013)[1] |
 % 13,62 | |
| Zahartze tasa[1] | % 14,78 | |
| Ugalkortasun tasa[1] | ‰ 35,4 | |
| Ekonomia | ||
| Jarduera tasa[1] | % 75,64 (2011) | |
| Genero desoreka[1] | % 0 (2011) | |
| Langabezia erregistratua[1] | % 5,69 (2013) | |
| Kultura | ||
| Euskaldunak | % 20,72 (2010) | |
| Euskararen erabilera | % 2,6 (2011) | |
| Datu gehigarriak | ||
| Webgunea | http://www.juslapena.es | |
Iruñerriko Mankomunitatea arduratzen da zabor-bilketaz, ur-hornikuntzaz eta bestelako zerbitzuak eskaintzeaz, Iruñerriko beste hainbat udalerritan bezala.
GeografiaAldatu
Inguru naturala eta kokapenaAldatu
Txulapainek honako udalerriekin egiten du muga: Imotz eta Atetz iparraldean; Odieta eta Ezkabarte ekialdean; Antsoain hegoaldean;eta Itza-Gulibar mendebaldean. Udalerriko erliebea nahiko malkartsua da eta garaiera ertaineko hainbat mendi aurki daitezke hegoaldean, besteak beste, San Gregorio (945 metro), San Bartolomé (925 metro) eta Aldaun mendia (942 metro).
KlimaAldatu
Txulapaingo klimak ezaugarri azpiatlantiarrak ditu, prezipitazioak ugariak dira urte osoan zehar (urtean 1.200mm inguru), nahiz eta uda garaiko bi hilabeteak lehorrak diren. Urteko batez besteko tenperatura 10 eta 13 gradu artekoa da, eta urtean dauden egun euritsuak 120 eta 130 bitartean.
Txulapaingo Beltzuntze kontzejuan, itsasoaren mailatik 530 metrora, Nafarroako gobernuak 1988an jarritako estazio meteorologikoa dago.[3]
HerriakAldatu
Honako herri hauek osatzen dute Txulapain udalerria: Aristregi, Beltzuntze, Beorburu, Gartziriain, Larraiotz, Markalain, Nabatz, Nuin, Ollakarizketa, Otsakar, Osinaga, Untzu eta Usi. Horiei herri hustu hauek gehitu behar zaizkie: Iruzkun, Alaitz, Otsabide, Oarritz eta Untzubeiti.
Ondasun nabarmenakAldatu
- San Pedro eliza: Gartziriain kontzejuan dagoen XII. mendeko eliza.
- Doneztebe monasterioa: Aranzadi Elkarteak eta Larunbeko herritar talde batek Harriaundi mendiaren gainean (942 m) azken urte hauetan topatu dituzte monasterio erromaniko baten aztarnak, garrantzi handiko aurkikuntza arkeologikoa izan dena. Tenplua izateaz gain, beste kasu batzuetan gertatu legez, talaia funtzioak ere beteko zituen Erdi Aro hartan.[4]
DemografiaAldatu
| Txulapaingo biztanleria |
|---|
 |
2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko hamalau etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %2,58 (Nafarroako batez besteko kopuruaren azpitik).
PolitikaAldatu
Udal hauteskundeakAldatu
Azken agintaldietan Txulapaingo alkateak Xulapain Elkartzea (XE) herri ekimeneko kideak izan dira. 2007an XE zerrendarik bozkatuena izan ez bazen ere, taldeko Narila Mondragon Ziarra aukeratu zuten alkate. Baliogabeko botoak hiru izan ziren (emandako guztien %1,05) eta boto zuriak hamabost (%5,32). Abstentzioa %34,03koa izan zen.
| Alderdia | Botoak | Zinegotziak |
| Juslapeña Independientes | 111 | 3 |
| Xulapain Elkartzea | 105 | 3 |
| Nueva Agrupación Independientes de Juslapeña | 51 | 1 |
2011n ere antzeko egoera izan zen. Hauek izan ziren zerrendak eta lortutako zinegotziak: Juslapeña Independientes (JI, 3), Xulapain Elkartzea (XE, 2), Grupo Juslapeña-Txulapain Taldea (2) eta PSN (0). XEko Iranzu Zabaltza aukeratu zuten alkate.
| Alderdia | Botoak | Zinegotziak |
| JI | 102 | 3 |
| XE | 99 | 2 |
| Txulapain Taldea | 98 | 2 |
| PSN | 9 | 0 |
UdaletxeaAldatu
Udaletxea Markalain kontzejuan dago, errepidearen ondoan. 1935ean eraiki zuten eta ordutik bi aldiz zaharberritu dute, 1979an eta 1985ean. Azken berritzean, teilatua eta fatxada berriztu ziren Nafarroako gobernuak emandako 2,6 milioi pezetako diru-laguntzari esker. Eraikinak behe solairua, lehen solairua eta honen gainean eraikitako sabaia dauzka. Fatxada nagusia margoturik dago eta harrizko baoz egindako apaingarriak ditu.
Udal bulegoez gain, udaletxean herriko anbulatorioa eta etxebizitza bat daude. Antzina udaletxea Ollakarizketa kontzejuan egon zen. Udaleko idazkaria Atezko idazkari ere bada.
- HELBIDEA: San Migel kalea, 1 (Markalain kontzejua)
AlkateakAldatu
| 2007-2009 | Narila Mondragón Ziarra | Xulapain Elkartzea |
| 2009-2011 | Mikel Armendaritz Elso | Xulapain Elkartzea |
| 2011- | Iranzu Zabaltza Bizkai | Xulapain Elkartzea |
TxulapaindarrakAldatu
ErreferentziakAldatu
BibliografiaAldatu
- Jose Maria Jimeno Jurio (zuzendaria), Nafarroako toponimia eta mapagintza. LIX, Iruñea, 1999. ISBN 84-235-1876-0
Ikus, gaineraAldatu
Kanpo estekakAldatu
| Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Txulapain |
| Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa |
- Txulapaingo argazkiak lasonet.com webgunean.
- (Gaztelaniaz) Txulapaini buruzko informazioa Nafarroako Gobernuaren webgunean.
- Markalain kontzejuko San Migel kalearen ikuspegia Google Street View-n.
| Txulapain | ||
|---|---|---|
| Aristregi | Beltzuntze | Beorburu | Gartziriain | Larraiotz | Markalain | Nabatz | Nuin | Ollakarizketa | Otsakar | Osinaga | Untzu | Usi | ||