Taipei

Taipei; 台北市; Tâi-pak-tshī; 臺北市
	hiria
	Irudi gehiago
Fitxategi:Ez
Administrazioa
Herrialdea	Taiwan
Probintzia	Iparraldeko Taiwan
Alkatea	Chiang Wan-an (en)
Izen ofiziala	臺北; Тайбэй; Тайхоку; Тайбэй
Jatorrizko izena	台北市; Tâi-pak-tshī; 臺北市
Posta kodea	100
Herriburua	Xinyi District (en)
Geografia
Koordenatuak	25°02′15″N 121°33′45″E / 25.0375°N 121.5625°E
Azalera	271,80 km²
Altuera	10 m
Mugakideak	Taipei konderria
Demografia
Biztanleria	2.603.150 (2020); −65.422 (2018)
Dentsitatea	9.577,46 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	1709
Telefono aurrizkia	02
Ordu eremua	UTC+08:00
Hiri senidetuak	Houston, Lome, Manila, Seul, Cotonou, Quezon City, San Frantzisko, Santo Domingo, Guam, Tegucigalpa, Cleveland, Jidda, Indianapolis, Marshall (Texas), Phoenix, Los Angeles, Atlanta, Oklahoma City, Johannesburg, Gold Coast, Pretoria, San José, Lilongwe, Versailles, Asuncion, Panama Hiria, Managua, San Salvador, Varsovia, Ulan-Ude, Boston, Dallas, Dakar, Banjul, Bissau, Mbabane, Ulan Bator, La Paz, Guatemalako Hiria, Monrovia, Vilnius, Majuro, Riga, Uagadugu, Daegu, San Nicolás de los Garza (udalerria), Praga, City of Perth (en) , Lima, Belmopan, Castries eta Quito
Hizkuntza ofiziala	txinera
	http://english.taipei.gov.tw/

Taipei^[1]^[2] (txineraz 台北市; Hanyu Pinyin Táibĕi Shì; taiwaneraz Tâi-pak) Taiwango edo Txinako Errepublikako hiriburua da. 2000n 2.600.543 biztanle zituen.

Taiwango industria gune nagusia da: ehungintza, tresneria elektrikoak eta mekanikoak, kimika industria, ontziolak, motorrak, zurgintza, janari industria eta eraikuntzarako gaiak dira. Aipagarria da Jauregi eta Museo nazionala, txinatar portzelanak, pinturak eta kaligrafiak dituena.

Historia aldatu

1708. urtean sortu zuten hiria Txinako hego-ekialdetik bertaratu ziren txinatarrek. 1895. urtetik aurrera japoniarrek modernizatu zuten hiria, eta Bigarren Mundu Gerra amaitu zenean txinatarren esku zen berriro ere.

Klima aldatu

Datu klimatikoak (Taipei, 1981–2010)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	19.1	19.6	22.1	25.7	29.2	32.0	34.3	33.8	31.1	27.5	24.2	20.7	26.6
Batez besteko tenperatura (ºC)	16.1	16.5	18.5	21.9	25.2	27.7	29.6	29.2	27.4	24.5	21.5	17.9	23
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	13.9	14.2	15.8	19.0	22.3	24.6	26.3	26.1	24.8	22.3	19.3	15.6	20.4
Euria (mm)	83.2	170.3	180.4	177.8	234.5	325.9	245.1	322.1	360.5	148.9	83.1	73.3	2405.1
Euri egunak (≥ 0.1 mm)	14.1	14.6	15.5	14.9	14.8	15.5	12.3	14.0	13.8	11.9	12.4	11.7	165.5
Eguzki orduak	80.6	71.3	89.6	92.6	113.7	121.7	179.0	188.9	153.7	124.0	99.4	90.7	1405.2
Hezetasuna (%)	78.5	80.6	79.5	77.8	76.6	77.3	73.0	74.1	75.8	75.3	75.4	75.4	76.6
Iturria: ^[3]

Ondasun nabarmenak aldatu

Taipei 101, munduko etxe orratz garaiena izan zena.
Hiru unibertsitate
Nazioarteko aireportua
Burdinbide eta errepide gune garrantzitsua.
Taipei zubia
Jauregiko Museo Nazionala

Herri eta hiri senidetuak aldatu

Taipei ondorengo herri eta hiriekin senidetuta dago:

Asuncion (Paraguai) (1987)^[4] Atlanta (Georgia) (Ameriketako Estatu Batuak) (1979)^[4]^[5] Bangkok (Thailandia) Banjul (Gambia) (1997)^[4] Bissau (Ginea-Bissau) (1997)^[4] Boston (Massachusetts) (Ameriketako Estatu Batuak) (1996)^[4]^[6] Castries (Santa Luzia) (1987)^[4] Cleveland (Ohio) (Ameriketako Estatu Batuak) (1975)^[4]^[7] Cotonou (Benin) (1967)^[4] Daegu (Hego Korea) (2010)^[4] Dakar (Senegal) (1997)^[4]	Dallas (Texas) (Ameriketako Estatu Batuak) (1996)^[4]^[8] Gold Coast (Australia) (1982)^[4] Guam (1973)^[4] Guatemalako Hiria (Guatemala) (1998)^[4] Ho Chi Minh Hiria (Vietnam) (1968)^[4] Houston (Texas) (Ameriketako Estatu Batuak) (1961)^[4]^[9] Hyderabad (India) Indianapolis (Indiana) (Ameriketako Estatu Batuak) (1978)^[4]^[10] Jidda (Saudi Arabia) (1978)^[4] Johannesburgo (Hegoafrika) (1982)^[4] Lagos (Nigeria)	La Paz (Bolivia) (1997)^[4] Lilongwe (Malawi) (1984)^[4] Lome (Togo) (1966)^[4] Los Angeles (Kalifornia) (Ameriketako Estatu Batuak) (1979)^[4]^[11] Majuro (Marshall Uharteak) (1999)^[4] Managua (Nikaragua) (1992)^[4] Manila (Filipinak) (1966)^[4] Marshall (Texas) (Ameriketako Estatu Batuak) (1978)^[4] Miami-Dade (Florida) (Ameriketako Estatu Batuak)^[12] Mbabane (Swazilandia) (1997)^[4] Monrovia (Liberia) (1998)^[4]	Newark (New Jersey) (Ameriketako Estatu Batuak) Oklahoma City (Oklahoma) (Ameriketako Estatu Batuak) (1981)^[4]^[13] Panama Hiria (Panama) (1989)^[4] Phoenix (Arizona) (Ameriketako Estatu Batuak) (1979)^[4]^[14] Praga (Txekia) Pretoria (Hegoafrika) (1983)^[4] Quezon Hiria (Filipinak) (1968)^[4] Riga (Letonia) (2001)^[4] San Frantzisko (Kalifornia) (Ameriketako Estatu Batuak) (1970)^[4]^[15] San Jose (Costa Rica) (1984)^[4] San Nicolás de los Garza (Mexiko) (1997)^[4]	San Salvador (El Salvador) (1993)^[4] Santo Domingo (Dominikar Errepublika) (1970)^[4] Seul (Hego Korea) (1968)^[4] Tegucigalpa (Honduras) (1974)^[4] Uagadugu (Burkina Faso) (2008)^[4] Ulan Bator (Mongolia) (1997)^[4] Ulan-Ude (Errusia) (1996)^[4] Varsovia (Polonia) (1995)^[4] Versailles (Frantzia) (1986)^[4] Vilnius (Lituania) (1998)^[4]

Erreferentziak aldatu

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ Euskaltzaindia. 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. .
↑ Euskaltzaindia. (2012-06-29). 171. araua: Asiako toponimia. (Noiz kontsultatua: 2013-02-11).
↑ Statistics > Monthly Mean. Central Weather Bureau.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av (Ingelesez) Taipei City Council. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).
↑ (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).
↑ (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).
↑ (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).
↑ (Ingelesez) Dallas Economic Development - Taipei. (Noiz kontsultatua: 2018-08-19).
↑ (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).
↑ (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).
↑ (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).
↑ (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).
↑ (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).
↑ (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).
↑ (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).

Kanpo estekak aldatu

(Ingelesez) Taipeiko udalaren webgunea.

Datuak: Q1867
Multimedia: Taipei

Artikulu hau Taiwango geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

[Euskaltzaindia-1] Euskaltzaindia. 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. .

[Euskaltzaindia171.araua-2] Euskaltzaindia. (2012-06-29). 171. araua: Asiako toponimia. (Noiz kontsultatua: 2013-02-11).

[3] Statistics > Monthly Mean. Central Weather Bureau.

[:0-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av (Ingelesez) Taipei City Council. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).

[5] (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).

[6] (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).

[7] (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).

[8] (Ingelesez) Dallas Economic Development - Taipei. (Noiz kontsultatua: 2018-08-19).

[9] (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).

[10] (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).

[11] (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).

[12] (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).

[13] (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).

[14] (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).

[15] (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-31).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]