Ho Chi Minh Hiria
Ho Chi Minh Hiria[1] (vietnameraz Thành phố Hồ Chí Minh), eta normalean bezala ezagutzen da Saigon[1], Vietnamgo hiri handiena eta populatuena da, Vietnamgo hegoaldean, itsasotik 80 km-ra, han Saigon izena hartzen duen Mekong ibaiaren deltako adar batean. 1975 baino lehen Saigon izena zuen vietnameraz Sài Gòn), oraindik ohiko hizkeran erabiltzen dena. Ipar Vietnam eta Hego Vietnam batu zirenean aldatu zioten izena, Ho Chi Minh iraultzaile eta politikariaren omenez. Lehen Hego Vietnam eta Frantziar Indotxinako hiriburua izandakoa da.
| Ho Chi Minh Hiria ក្រុងព្រៃនគរ | |
|---|---|
municipality of Vietnam (en)  | |
.jpg) | |
| Administrazioa | |
| Estatu burujabe |  Vietnam |
| Izen ofiziala | Thành phố Hồ Chí Minh Sài Gòn Сайгон Хошимин Зядинь Hồ Chí Minh Saigon Gia Định Saïgon Sayqon Хашымін Сайгон |
| Jatorrizko izena | ក្រុងព្រៃនគរ |
| Posta kodea | 700000–769999 |
| Geografia | |
| Koordenatuak | 10°46′32″N 106°42′07″E / 10.7756°N 106.7019°E10°46′32″N 106°42′07″E / 10.7756°N 106.7019°E |
 | |
 | |
| Azalera | 2096.56 km² |
| Altuera | 19 m eta 7 m |
| Mugakideak | Tây Ninh (en) , Long An (en) eta Đồng Nai (en) |
| Demografia | |
| Biztanleria | 10.380.000 (2016) 2.155.600 (2015) |
| Dentsitatea | 4.950,97 bizt/km² |
| Informazio gehigarria | |
| Sorrera | 1698, 1955 eta 1976 |
| Telefono aurrizkia | 282, 283, 284, 285, 286, 287 |
| Ordu eremua | Indochina Time (en) eta UTC+07:00 |
| Hiri senidetuak | San Frantzisko, Vientian, Mosku, Manila, Taipei, Shanghai, Rhône-Alpeak, Busan, Osaka prefektura, Champasak (en) , Lyon, Guangzhou, Phnom Penh, Jekaterinburg, Shenyang, Toronto, Sevilla, Bratislava, San Petersburgo, Bartzelona, Yokohama eta Leipzig |
| hochiminhcity.gov.vn | |
Nekazaritza eskualde emankor (arroza, azukre kanabera, tabakoa, kautxua) baten irtenbide naturala da, eta merkatu eta esportazio hiri gisa garatu da. Halaber, produktu horien eraldaketa industria, oihalgintza, mekanika, itsasontzigintza eta eraikuntzarako materialen industria dira nagusi. Burdinbideak, errepideak eta hegazkinek lotzen dute Hanoirekin.
KlimaAldatu
 Datu klimatikoak (Ho Chi Minh City) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 38 | 40 | 38 | 38 | 39 | 38 | 41 | 37 | 38 | 38 | 37 | 37 | 41 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 31.6 | 32.9 | 33.9 | 34.6 | 34.0 | 32.4 | 32.0 | 31.8 | 31.3 | 31.2 | 31.0 | 30.8 | 32.3 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | 26.4 | 27.7 | 29.2 | 30.2 | 29.6 | 28.5 | 28.2 | 28.1 | 27.9 | 27.6 | 26.9 | 26.1 | 28.0 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 21.1 | 22.5 | 24.4 | 25.8 | 25.2 | 24.6 | 24.3 | 24.3 | 24.4 | 23.9 | 22.8 | 21.4 | 23.7 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | 13 | 17 | 16 | 17 | 16 | 21 | 17 | 21 | 20 | 20 | 17 | 15 | 13 |
| Euria (mm) | 13.8 | 4.1 | 10.5 | 50.4 | 218.4 | 311.7 | 293.7 | 269.8 | 327.1 | 266.7 | 116.5 | 48.3 | 1931 |
| Euri egunak (≥ 1 mm) | 2.4 | 1.0 | 1.9 | 5.4 | 17.8 | 19.0 | 22.9 | 22.4 | 23.1 | 20.9 | 12.1 | 6.7 | 155.6 |
| Eguzki orduak | 244.9 | 248.6 | 272.8 | 231.0 | 195.3 | 171.0 | 179.8 | 173.6 | 162.0 | 182.9 | 201.0 | 223.2 | 2486.1 |
| Hezetasuna (%) | 69 | 68 | 68 | 70 | 76 | 80 | 80 | 81 | 82 | 83 | 78 | 73 | 75.7 |
| Iturria (1): World Meteorological Organisation (NBE)[2] | |||||||||||||
| Iturria (2): Weatherbase [3] | |||||||||||||
HistoriaAldatu
Saigon XVII. mendean sortu zen, vietnamdarrak han zegoen khmer herriaz jabetu ondoren. Kanbodiako Chettha II.a erregearen kontrolpeko Prey Nokor izeneko tokian, erregeak utzi zuen vietnamdar etniakoak instalatu zitezen, Trinh eta Nguyen leinuen arteko gerra bateko iheslariak. 1623. urtean izan zen hori eta Prey Nokorri vietnamdar migrariek Sai Gon izena eman zioten. Pixkanaka Kanbodiako kontrola gutxitu zen eskualdean, erresuma hura Tailandiarekin borrokan zegoelarik, eta Nguyen dianastiako noble batek Nguyen Phuc Chuk, kontrolpean hartu zuen Saigon eta gunea garatzeari ekin zion 18, mendean-
Ondoko mendean jadanik frantsesek esku hartu zuten hango arazoetan. XIX. mendearen erdialdean hiria hartu eta lurralde osoa beretu ondoren, Kontxintxinako hiriburu izendatu zuten.
1880tik aurrera frantsesek europar ereduko hiria eraikitzeari ekin zioten. "Ekialdeko Paris" (Paris Phương Đông) edo "Ekialde Urruneko Perla" (Hòn ngọc Viễn Đông) bezalako izenekin ezagutua izan zen hiria garai kolonialean.
Geroztikako gorabehera politikoetan, bai frantsesekin bai amerikarrekin, Vietnamgo hegoaldeko hiriburu izan zen, non eta Ipar Vietnamgoa Hanoi izan zen. Vietnamgo Gerra amaiturik (1975eko apirilean), iparvietnamdarrek hiria hartu zuten. Saigon izen historikoa utzirik, gaur egungo izena eman zitzaion, Ho Chi Minh buruzagi abertzalearen ohoretan; baina nazio batuaren hiriburua Hanoi izan zen geroztik ere.
IkustekoakAldatu
21. mendean Ho Chi Minh hiria hiri aurreratu eta dinamikoa da, eta turistak hartzeko prestatua ere badago. Ekialdeko ohitura eta dinamikak nahastuta daude auzo eta eraikin kolonial frantseskin.
Bisita daitezkeen tokien artean daude:
- Batasunaren Jauregia (Dinh Thống Nhất), zeina Hego Vietnamen gobernu-egoitza izan zen gerrab,
- Udaletxea (Uy ban Nhan dan Thanh pho)
- Herri antzokia (Nha hat Thanh pho)
- Postaren eraikina (Buu dien Thanh pho)
- Estatuaren bankia (Ngan hang Nha nuoc)
- Herri agintearen epaitegia (Toa an Nhan dan Thanh pho)
- Notre-Dame katedrala (Nhà thờ Đức Bà)
- Sacré Coeur monumentua (Nhà chún Lí).
- Iraultzaren museoa (Bao tang Cach mang)
- Gerrako hondakinen museoa
- Vietnamengo Historiaren museoa
- Operaren jauregia, Le Loi hiribidean
IruditegiaAldatu
Saigon ibaitik, garapen ekonomikoaren erakusle diren eraikinak.
Ho Chi Minh-en estatua, hiriari izena ematen dion buruzagiarena, udaletxe aurrean.
Herri antzokia.
Batasunaren jauregia.
Notre-Dame katedrala
Artileriako pieza bat Gerrako Hondakinen museoan.
Herri eta hiri senidetuakAldatu
Ho Chi Minh Hiria ondorengo herri eta hiriekin senidetuta dago:
ErreferentziakAldatu
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ a b Euskaltzaindia. (2012-06-29). 171. araua: Asiako toponimia. (Noiz kontsultatua: 2013-02-10).
- ↑ World Weather Information Service – Ho Chi Minh City. .
- ↑ Weatherbase. Historical Weather for Ho Chi Minh City. .
- ↑ (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-23).
- ↑ (Ingelesez) Taipei City Council. (Noiz kontsultatua: 2018-07-22).
Kanpo estekakAldatu
Datuak: Q1854
Multimedia: Ho Chi Minh City
 |
Artikulu hau Vietnamgo geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |