Asuncion[1] (ofizialki gaztelaniaz: Asunción; izen osoa: La Muy Noble y Leal Ciudad de Nuestra Señora Santa María de la Asunción) Paraguaiko hiri nagusi eta hiriburua da. Paraguai eta Pilcomayo ibaien lotunean eraikirik dago. 117 km²ko eremua du eta 2012an 514.267 biztanle zituen.

Asuncion
Nuestra Señora Santa María de la Asunción
La Muy Noble y Leal Ciudad de Nuestra Señora Santa María de la Asunción
hiriburua
Administrazioa
Herrialdea Paraguai
BarrutiaGran Asunción
Izen ofizialaAsunción
Jatorrizko izenaNuestra Señora Santa María de la Asunción
Posta kodea1001–1925
Geografia
Koordenatuak25°18′00″S 57°38′00″W / 25.3°S 57.6333°W / -25.3; -57.6333
Map
Azalera117 km²
Altuera43
Demografia
Biztanleria477.346 (2022)
Metropolia2 824 719
Dentsitatea4 395 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera1537
Telefono aurrizkia021
Hiri senidetuakMiami-Dade konderria (Florida), Rosario, Resistencia, São Paulo, Curitiba, Chiba, Puebla, Trujillo, Chimbote, Medina de Pomar, Aljer, Taipei, Madril, Carrara, Ragusa, Santo Domingo, La Plata, La Paz, Campinas eta Rio de Janeiro
http://www.mca.gov.py

Metropoli-barrutiak San Lorenzo, Fernando de la Mora, Lambaré, Luque, Mariano Roque Alonso, Ñemby eta Villa Elisa hiriak ere hartzen ditu barne, eta 2.800.000 biztanle inguru ditu.

Historia aldatu

Sorrera-akta 1541eko irailaren 16an egin zen. Une hartan, Domingo Martínez de Irala gobernadoreordeak eratu zuen bere kabildoa. Ekitaldi hartan, hiriaren mailara eraman zuen gotorleku militarra zena, Juan de Salazarrek eta Espinosak 1537ko abuztuaren 15ean izen berarekin eraikia.

1603an hiriko ordenantzak guaranieraz idatzi zituzten herritar guztiek ulertu ahal izateko. Río de la Platako Erregeorderria Buenos Airesen ezarri zelarik, Asuncion bigarren mailan geratu zen. 1811. urtean, bertan aldarrikatu zen Paraguairen independentzia. Argentinaren, Uruguairen eta Brasilen aurkako gerran, brasildarren esku egon zen 1869 eta 1875 urteen artean. Garai honetan heren batera jaitsi zen Asunciongo biztanle kopurua.

Klima aldatu

      Datu klimatikoak (Asuncion, 1971-2000)      
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) 42.4 40.6 39.6 37.4 35.4 33.0 34.4 36.0 39.6 39.6 40.2 41.7 42.4
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 33.5 32.6 31.6 28.4 25.0 23.1 23.2 24.8 26.4 29.2 30.7 32.3 28.4
Batez besteko tenperatura (ºC) 28 27 26 23 20 18 18 19 21 24 25 27 23
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) 22.8 22.3 21.3 18.6 15.7 13.8 13.1 14.3 15.9 18.6 20.1 21.8 18.2
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) 13.4 12.6 9.4 7.2 1.6 -1.2 -0.6 0.0 3.6 7.4 8.4 9.8 -1.2
Euria (mm) 147.2 129.2 117.9 166.0 113.3 82.4 39.4 72.6 87.7 130.8 164.4 150.3 1401.2
Prezipitazio egunak (≥ 1.0 mm) 8 7 7 8 7 7 4 5 6 8 8 8 83
Eguzki orduak 276 246 254 228 205 165 195 223 204 242 270 295 2803
Hezetasuna (%) 68 71 72 75 76 76 70 70 66 67 67 68 70
Iturria: [2]

Ekonomia aldatu

Ehungintza, janari industria eta tabakoa dira ekonomia jarduera nagusiak. Ibai portuak Rio de la Platako beste portuekin (Buenos Aires eta Montevideo, nagusiki) lotzen du.

Herri eta hiri senidetuak aldatu

Asuncion ondorengo herri eta hiriekin senidetuta dago:

Asuncion Iberoamerikako Hiriburu Hirien Batasunaren (gaztelaniaz: Unión de Ciudades Capitales Iberoamericanas - UCCI) (portugesez: União de Cidades Capitais Ibero-americanas) partaide da, 1982ko urriaren 12tik, jarraian agertzen diren hiriekin senidetarsun erlazioak hasiz: [5]

Erreferentziak aldatu

  1. Euskaltzaindia: Munduko estatuak, beren hiriburuak eta akzidente geografiko nagusiak euskaltzaindia.net
  2. http://worldweather.wmo.int/138/c00292.htm World Meteorological Organization
  3. (Ingelesez) Sister Cities International. (Noiz kontsultatua: 2018-07-25).
  4. (Ingelesez) Taipei City Council. (Noiz kontsultatua: 2018-07-25).
  5. (Gaztelaniaz) Unión de Ciudades Capitales Iberoamericanas. (Noiz kontsultatua: 2018-07-15).
  6. (Gaztelaniaz) Portal web del Ayuntamiento de Madrid. (Noiz kontsultatua: 2018-07-19).

Kanpo estekak aldatu