Vigo Espainiako Galizia autonomia erkideoko Pontevedrako probintziako hego-mendebaldean dagoen kostaldeko udalerria da, izen bereko itsasadarrean kokatutakoa (Rias Baixasen baitan) eta izen bereko eskualdearen hiriburua. Galiziako udalerririk populatuena da, eta baita espainiar estatuan probintzia bateko hiriburu ez den hiririk populatuena ere.

Vigo
Vigo
Galiziako udalerrien zerrenda
Administrazioa
Estatu burujabe Espainia
Autonomia Galizia
ProbintziaPontevedrako probintzia
AlkateaAbel Caballero
Izen ofizialaVigo
Jatorrizko izenaVigo
Posta kodea36201–36216
INEk ezarritako kodea36057
HerriburuaVigo City (en) Itzuli
Geografia
Koordenatuak42°14′09″N 8°43′36″W / 42.2358°N 8.7267°W / 42.2358; -8.7267
Map
Azalera109.06 km²
Altuera28 m
MugakideakNigrán, Gondomar, O Porriño, Mos eta Redondela
Demografia
Biztanleria293.652 (2023)
1.278 (2022)
alt_left 156.528 (%53,3) (%47,7) 140.164 alt_right
Dentsitatea2.692,57 bizt/km²
Informazio gehigarria
Ordu eremuaUTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuakCaracas, Buenos Aires, Narsaq (en) Itzuli, Durango, Lorient, Porto, Las Palmas Kanaria Handikoa, Celaya eta Qingdao
MatrikulaPO
vigo.gal

2006an 293.255 biztanle zituen eta 109.1 km²-ko azalera du. 22 parrokiatan banatuta dago.

Geografia aldatu

Ingurune naturala eta klima aldatu

2011. urtean, Europako Justizia Auzitegiak ebatzi zuen Vigok oraindik ez zuela bete hondakin urak arazteko betebeharra. Betebehar hori 2000. urterako bete beharrekoa zen.[1]

      Datu klimatikoak (Vigo (Vigoko aireportua))      
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 11.6 12.9 15.1 16.1 18.2 22.0 24.3 24.2 22.4 18.5 14.7 12.3 17.7
Batez besteko tenperatura (ºC) 8.3 9.3 10.9 11.9 14.0 17.3 19.4 19.4 18.0 14.6 11.3 9.2 13.6
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) 5.0 5.8 6.6 7.7 9.9 12.6 14.6 14.6 13.6 10.8 7.9 6.2 9.6
Pilatutako prezipitazioa (mm) 255 219 145 148 141 73 43 40 113 215 228 298 1909
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) 15 13 11 13 13 7 5 5 8 13 13 15 130
Eguzki orduak 113 116 176 184 217 269 296 281 205 154 109 90 2212
Iturria: AEMET[2]

Mugakideak aldatu

Iparraldean Atlantiar Ozeanoa, ipar-ekialdean Redondelako udalerria, ekialdean Mos, hegoaldean O Porriño eta Gondomar, eta hego-ekialdean Nigran.

Historia aldatu

Antzinaroan, Vicus izena hartu zuen Erromatar Inperioaren garaian.

Aro modernoan, bestela, aipatzekoa da 1589an hiriak jasandako erasoaldia, Francis Drakek egindakoa. Denboran aurerrago, 1702ko urriaren 23an Randeko gudua izenekoa hiriaren uretan gertatu zen, alde batetik Ingalaterra eta Herbehereak eta bestetik Espainia eta Frantzia norgehiagoka militarrean zeudela, beti ere Espainiako Ondorengotzaren Gerraren barruan.

Mende bat ondoren, Napoleonen armada Vigotik egotzi zuten 1809ko martxoaren 28an, Pablo Morillo eta Bernardo González "Cachamuíña" militarrek gidaturik, horrelakorik lortzen lehenengo galiziar hiri bihurtuz.

XX. mendearen lehen herenean, hiriko kaia Ameriketara joan ziren milaka galiziarren abiapuntua izan zen. Bestela, hiriak suspertzea eduki zuen 1960ko eta 1970eko hamarkadetan izandako industrializazioari esker. 1975etik 1985era, aldiz, krisialdi ekonomikoak Vigo jo zuen, Euskal Herriko udalerri batzuetan gertatu legez. Hala ere, azken urteotan nolabaiteko errekuperazioa eduki izan dute.

 
Vigo hiria 1877an.

Parrokiak aldatu

Alcabre (Santa Baia) | Beade (Santo Estevo) | Bembrive (Santiago) | Bouzas (San Miguel) | Cabral (Santa Mariña) | Candeán (San Cristovo) | Castrelos (Santa María) | Coia (San Martiño) | Comesaña (Santo André) | Coruxo (San Salvador) | Freixeiro (San Tomé) | Lavadores (Santa Cristina) | Matamá (San Pedro) | Navia (San Paio) | Oia (San Miguel) | Saiáns (San Xurxo) | San Paio (San Paio de Fóra) | San Xoán do Monte (San Xoán) | Sárdoma (San Pedro) | Teis (San Salvador) | Valadares (Santo André) | Vigo Centro | Zamáns (San Mamede).

Kultura aldatu

 
Policarpo Diaz enparantza.

Galiziera aldatu

Gaur egun, hiritarren laurdena gutxi gora-behera galizieraduna da soilik (2001eko inkestaren arabera, %22.48a). Hala ere, XX. mendearen bigarren erdialdean hiri honetan hizkuntza horretan egindako ekoizpena sustatzen duten argitaletxe garrantzitsuak sortu dituzte, "Editorial Galaxia" eta "Edicións Xerais" besteak beste.

"A movida" aldatu

Sakontzeko, irakurri: «Movida viguesa»

Hirian 1980ko hamarkadan "A movida viguesa" izeneko kultura mugimendua burutu zuten, musika arloan punk eta new wave estiloa landuz batik bat. Orduko talde ezagunenen artean "Siniestro Total", "Golpes Bajos", "Os Resentidos", "Aerolineas Federales" eta "Semen Up" ditugu.

Demografia aldatu

Bilakaera (1900-2009) aldatu

Biztanleriaren bilakaera
1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1981 1991 2001 2009
23.259 41.213 53.100 65.012 85.272 137.873 144.914 197.144 258.724 278.050 287.282 297.332

Vigo Handia aldatu

"Vigo Handia" metropoli-guneak 14 udalerri barne hartzen ditu, Vigoko eskualdean dauden Bayona, Fornelos de Montes, Gondomar, Mos, Nigrán, Pazos de Borbén, O Porriño, Redondela, Salceda de Caselas, Soutomaior eta Vigo bera, eta bestetik Cangas, Moaña eta Salvaterra de Miño.

2005eko datuen arabrea (INE), 465.436 biztanle ditu eskualde osoak, %63a inguruan Vigon bizi zirelarik.

Kirolak aldatu

Real Club Celta de Vigo hiriko futbol talde nagusia da, 1923an sortutakoa eta tradizionalki Lehen Maila eta Bigarren Maila artean ibili izan dena. Inoizko posturik hoberena Lehen Mailan laugarrena izan zen 2002-03ko denboraldian, UEFAko Txapeldunen Ligan jokatzeko ahalbidetu zuena. Halaber, erregearen kopa hiru aldiz irabazi dute.

Politika aldatu

2007ko hauteskundeak aldatu

Vianako Udala
Alderdia Botoak Zinegotziak
Alderdi Popularra 66.574 13
Espainiako Alderdi Sozialista 44.563 9
Bloque Nacionalista Galego 28.116 5

Hedabideak aldatu

"Faro de Vigo" da hiriko egunkaririk irakurriena eta Galizia osoko kazetarik zaharrena.

Vigoar ospetsuak aldatu

Iruditegia aldatu

Erreferentziak aldatu

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu