Labetze-Bizkai

Labetze-Bizkai
	Nafarroa Beherea, Euskal Herria
; Bandera	; Armarria
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Nafarroa Beherea
Administrazioa
Estatua	Frantzia
Eskualdea	Akitania Berria
Departamendua	Pirinio Atlantikoak
Elkargoa	Euskal Hirigune Elkargoa
Barrutia	Baiona
Kantonamendua	Bidaxunerria, Amikuze eta Oztibarre
Izen ofiziala	Labets-Biscay
Auzapeza	Jean-François Anglade (2008-2014)
Posta kodea	64120
INSEE kodea	64294
Herritarra	labeztar-bizkaitar
Kokapena
Koordenatuak	43°23′03″N 1°03′27″W / 43.3842°N 1.0575°W
Azalera	8,79 km2
Garaiera	20 – 122 metro
Distantzia	38 km (Donibane Garazitik)
Demografia
Biztanleria	159 (2018: −5)
Dentsitatea	16,95 biztanle/km²
Zahartzea	% 25,57
Ugalkortasuna	‰ 30,5
Ekonomia
Jarduera	% 71,26 (2011)
Desberdintasuna	% 21,35 (2011)
Langabezia	% 0 (2013)
Euskara
Euskaldunak	% 12,05 (2010)
Erabilera	% 0,83 (2011)
Datu gehigarriak
Sorrera	1841
Webgunea	http://www.conseil-general.com/mairie/mairie-labets-biscay-64120.htm

Labetze-Bizkai ([laβets̻e bis̻kai]) Nafarroa Behereko udalerria da eta Amikuze eskualdean dago kokaturik.

Geografia

Ingurune naturala

Amiküze eskualdea historikoki zatituta zegoen hiru eremuetatik Ahetze izenekoan kokatuta dago. Amikuze muino apal eta ugariren lurraldea da eta halakoa da Labetze-Bizkai ere: punturik altuena (122 m) Labetzen dago, Altzümartarekiko mugan eta baxuena (22 m) Bizkain, Biduze ibaiaren ertzean. Herriko Etxea 60 metrotan dago.

Aipatu Biduze ibaiak udalerri hau eta Ilharreren arteko muga marrazten du ekialdean. Urak ibai honetara isurtzen dituzten Minhurrieta eta Sallarteko errekak ere udalerri batzuen mugak markatzen dute: lehenak iparraldetik Burguerekin eta mendebaldetik Martxuetarekin, bigarrenak ekialdetik Gabadirekin.

Udalerri mugakideak

Burgue-Erreiti iparraldean
Gabadi eta Ilharre ekialdean
Martxueta mendebaldean
Behauze hego-mendebaldean
Amendüze-Unaso eta Lüküze-Altzümarta hegoaldean

Agaramonten dagoen lehena izan ezik, denak dira herri amikuztarrak.

Herriak eta auzoak

Udalerria osatzen duten bi herrietako kaskoetan jende gutxi bizi da eta hainbeste auzo sakabanatu daude:

Bizkain Larraldia, Bidegain, Garatia, Sala, Malgoria...
Labetzen Etxebarnea, Lagart, Latsaga, Bidartia...

Errepideak

D 11 (Donapaleu-Bidaxune) departamendu mailako errepidean Altzümarta pasatuta D 646 izenekoa ateratzen da, Labetzeraino heltzen dena.
D 11tik beretik, Martxuetan D 246 abiatzen da; Bizkairako gurutzean (D 321 errepidea ezkerrerantz jotzen duena) hegoaldera joan eta Labetzetik pasa ostean, Biduze zeharkatu eta berriro iparralderako norabidea hartuta Ilharrera eramaten gaitu.
D 321: hegoaldetik abiatuta Labetzetik Bizkaira eramaten gaitu eta hortik iparralderantz segituta Agaramont eskualdera, hau da Bidaxune aldera.

Izenez

Labetze

Dokumentazio historikoan lekuizen hau forma desberdinetan agertzen da: Labedz (1120an Okzitaniako Sòrdako kartularioan, 1134an), Sanctus Martinus de Lavez (1160an), Lavetz (1268an), Lavez (1304 eta 1309an), Lavetç (1350ean), Labetz (1316, 1413 eta 1472an Bastidaxarreko notarioen idazkietan) eta Labez (1513ko Iruñeko dokumentazioan). Arlo hori landu dutenek^[2] , Jean-Baptiste Orpustanek bereziki, dio erroa "labe" eta zehatzago "galtzina-labe" zentzuarekin izan daitekeela, bestela "arragoa" esanahia duen hitza ere izan daitekeela.

Bizkai

Etimologikoki Euskal Herri osoan dauden "bizkai" eta "bizkar" guztiak bezala, "muino, mendi xume" itzulpena eman ohi zaio.

Historia

1841eko maiatzaren 12an Labetze eta Bizkai herriak batu egin ziren udalerri bakarra osatzeko.

Demografia

1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
Biztanleriaren bilakaera
342	275	282	356	376	399	514	516	460


1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
453	404	384	407	392	356	349	335	299


1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
325	338	318	329	309	301	290	286	245


1962	1968	1975	1982	1990	1999	2009	2014	2020
234	226	226	214	197	166	-	-	-

Oharra: 2006ko biztanleria, INSEEk emaniko behin-behineko datua da; fusio aurreko 1836ko datuak Labetzeri baino ez dagozkio.

Herri elkargoak

Amikuzeko Herri Elkargoan dago.
Hezkuntza arloan Amendüze-Unaso, Gabadi eta Ilharrerekin batera RPI (regroupement pédagogique intercommunal, "udalerri arteko bateratze pedagogikoa") delako bat sortu zuen; udalerria eskolarik gabe geratu zen.