Tunis

Tunis; تونس
	hiri handia
	Irudi gehiago
Administrazioa
Herrialdea	Tunisia
Gobernazioa	Tunisko gobernazioa
Izen ofiziala	تونس
Jatorrizko izena	تونس
Posta kodea	1000
Geografia
Koordenatuak	36°48′03″N 10°10′48″E / 36.8008°N 10.18°E
Azalera	212,63 km²
Altuera	4 m
Demografia
Biztanleria	602.560 (2022ko urtarrilaren 1a); −36.285 (2014)
Dentsitatea	2.833,84 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia	71
Ordu eremua	UTC+01:00
Hiri senidetuak	Amman, Kolonia, Doha, Jidda, Kuwait, Maskat, Montreal, Mosku, Rabat, Rio de Janeiro, Santiago, Taxkent, Tripoli, Paris, Turin, Lisboa, Marseilla, Praga, Stockholm eta Istanbul
	commune-tunis.gov.tn

Tunis^[1]^[2] (arabieraz: تونس‎, Tūnis) Tunisiako hiriburua eta hiririk populatuena da.

2003an 699.700 biztanle zituen. Herrialdeko ipar-ekialdean, Tunisko aintziraren ertzean, kokatua, hiri mediterraneoa da. La Goleta portu nagusia gertu du eta hiriburu politikoaz gain, ekonomikoa eta kulturala ere bada.

HistoriaAldatu

Aztarnak daude Kristo aurreko bigarren milurtekoaren inguruan. hiri edo asentamendu bat bazela bertan. Uste da jatorriz berbereek sortu zutela eta denborarekin numidiarrek ere okupatu zuten. Feniziarrek handik gertu sortu zuten Kartago, eta honen zabalkundea hasi zenean, Tunis izan zen okupatu zuten lehen puntuetako bat.

K.a. 146an, erromatarrek Tunis suntsitu zuten Kartagorekin batera. Hala ere, hiria beranduago Augustoren agintepean berreraiki zen eta erromatarren menpeko hiri garrantzitsu bihurtu zen eta nekazaritza industria oparo baten erdigunea.

7. mendean musulmanek konkistatu zuten, eta rol militarra izan zuen zenbait mendez. Zenbait talde musulmanen arteko borroka eta lehia izan zen zenbait mendez jarraian, baina tarte horretan Tunisian Kairuan hiria izan zen nagusi. Hori aldatu zen almohade herrien konkistarekin, 12. mendean zeinak Tunis bilakatu zuen erregioko hiriburu. Almohadeekin eta ondorengo Hafsida dinastiaren agintariekin, Tunisia mundu arabiarreko puntu aberatsenetakoa bilakatu zen, eta 100.000 biztanle izatera iritsi zen.

15, mendean zehar Tunisek Iberiar penintsulan bizi ziren arabiar eta judu talde ugari jasotzen hasi zen.

1534. urtean Otomandarrak hartu zuten hiria, baina Karlos V.aren Espainiar inperioak konkistatu zuen hurrengo urtean. Kontrol turkiar-otomandarra 1569an berrezarri zen. 17. mendetik aurrera, Tunis hiriko Bey edo gobernadorea nahiko aginte independentea izan zuen hirian.

AuzoakAldatu

Udalerria	Biztanleria (2004)	Udalerria	Biztanleria (2004)
Ettadhamen-Mnihla	118.487	La Goulette	28.407
Ariana	97.687	La Manouba	26.666
La Soukra	89.151	Mornag	26.406
El Mourouj	81.986	Djedeida	24.746
La Marsa	77.890	Den Den	24.732
Douar Hicher	75.844	Tebourba	24.175
Ben Arous	74.932	Mégrine	24.031
Mohamedia-Fouchana	74.620	Kalâat el-Andalous	15.313
Le Bardo	70.244	Mornaguia	13.382
Le Kram	58.152	Sidi Thabet	8.909
Raoued	53.911	Sidi Bou Saïd	4.793
Oued Ellil	47.614	El Batan	5.761
Radès	44.857	Borj El Amri	5.556
Hammam Lif	38.401	Guztira	1.265.060
Carthage	28.407
Iturria : Institut national de la statistique^[3]

KlimaAldatu

Datu klimatikoak (Tunis)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	15.7	16.5	18.1	20.7	24.9	29.0	32.6	32.7	29.7	25.2	20.5	16.7	23.52
Batez besteko tenperatura (ºC)	11.5	12.0	13.2	15.6	19.3	23.2	26.3	26.8	24.4	20.4	15.9	12.5	18.43
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	7.2	7.4	8.3	10.4	13.7	17.3	20.0	20.8	19.0	15.5	11.3	8.2	13.26
Pilatutako prezipitazioa (mm)	59.3	57.0	47.2	38.0	22.6	10.4	3.1	7.1	32.5	65.5	56.0	66.8	465.5
Prezipitazio egunak (≥ )	9	8	8	6	4	2	1	1	4	7	7	8	65
Eguzki orduak	145.7	165.3	198.4	225.0	282.1	309.0	356.5	328.6	258.0	217.0	174.0	148.8	2808.4
Iturria: World Meteorological Organization,^[4] Hong Kong Observatory (prezipitazioa eta eguzki orduak)^[5]