Atari:Hezkuntza/Bigarren Hezkuntza/Lorategi botanikoa

Lantzeko laguntza eskatu

[[File:|285px]] Jakintza ikastola. Baratzeko landareak babesteko sarea.
Lehen hezkuntza
Gure herriari buruzko artikulua irakurri Herriko zerbitzuak ezagutu Toponimia landu Txikipedian idatzi Ingelesa ikasi artelan bat deskribatuz Ingelesa ikasi argazki bat deskribatuz Argazki ibilbidea Wikimedia Commons ezagutu Herbario digitala BioBlitz bat antolatu UrmaelBlitz Espezie inbaditzaile bati aurre egiten Gure inguruaren mapa osatu, galdera bidez +
Bigarren hezkuntza
Idatzi artikulu bat. Idatzi abesti bati buruzko artikulua. Ikuspegi kritikoa: eztabaidatu artikulu bat. Moldatu testu bat Txikipediarako. Grabatu audio bat Txikipediarako. Grabatu bideo bat Txikipediarako. Txikipedia tailerra. Esperientzia praktiko bat Zumaian. Emakumeak Wikipediara. Itzulpengintza. Ondarea ezagutu eta katalogatu. Ahozkotasuna landu. Trivial - Gehitu galdera bat! OpenStreetMap, mapeatu herria. Euskaratu diagrama bat. Testu iruzkinak. Lorategi botanikoa. BioBlitz bat antolatu. UrmaelBlitz. Klima aldaketari buruz idatzi. Benetako datu-base batean lanean. Gehitu irudiak > Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsala. Tamainak axola du. QRpedia. Euskal Herriko ingurumen-gida. Gaixotasun arraroak Wikipedia bidez ikasgelan landuz Zientzia esperimentuak Txikipedian Herriko ekosistemak Txikipedian Genero oreka lantzen zientzia alorrean Bertsolaritza Txikipedian: proposamen didaktikoa Atari:Hezkuntza/Bigarren Hezkuntza/Gure ekosistemetako flora. Txikipediarako sarreren sorrera edo hobekuntza +
Unibertsitatea
Erreferentziak gehitu Infografiak egin Gako dikotomiko bat egin Wikidata ikertzen +
Tresna interesgarriak
Sarean elkarlanean aritzeko tresna libreak Zer falta da nire eremuan? Arte bilatzaileak Histropedia: denbora lerroak erraz +

Lorategi botanikoa gaitasun asko lantzen dituen proposamena da. Wikimedia horretarako tresna eraginkorra izan daiteke.

Erronka

• Gure lorategi botanikoan egiten dugun lana, auzoan, munduan, unibertsoan edo, are gehiago, Bilbon ezagutaraztea.
• Gure konpetentzia batzuk garatzea. Ikastea.
• Euskarazko Wikipedian eta Txikipedian ekarpen onak egitea, eta bide batez, Txikipedian editatze 2020 lehiaketa irabaztea.

Baliabideak

• Argazki kamerak (besterik ezean, telefonoetakoak),
• Euskarazko Wikipedia,
• Wikimedia Commons,
• Gure ikastetxeko lorategi botanikoa.

Eredu onak

• Uliako Lorebaratzak Wikiproiektua.
• Jakintza Ikastola:Betigarden.com
• Lauaxeta Ikastola - Laia proiektua.
• Unamuno BHI: "Institutuko lorategia hobetzen" Biologia + Teknologia alorretakoak, batera, sortutako proiektua. Proiektua zahatzago azalduta, EIMA katalogoan

Landuko diren konpetentziak

Oinarrizko zehar-konpetentziak eta Diziplina baitako konpetentziak EAEko Heziberri 2020 Planaren arabera.

Oinarrizko zehar-konpetentzia guztiak landuko dira:

• hitzez, hitzik gabe eta modu digitalean komunikatzeko konpetentzia;
• ikasten eta pentsatzen ikasteko konpetentzia,
• elkarbizitzarako konpetentzia,
• ekimenerako eta ekiteko espiriturako konpetentzia,
• izaten ikasteko konpetentzia.

Baita diziplina baitako konpetentzia batzuk ere, batez ere:

• hizkuntza- eta literatura-komunikaziorako konpetentzia, (gutun formala, argudio-testua, ikastetxetik kanpoko laguntzaileak lortzeko, azalpen testua (Wikipedia, Txikipedia artikuluetan), jarraibideak, ahozko elkarrizketak, argazki oinak...)
• matematikarako konpetentzia, (logika-matematikoa erabili beharko dagoen denborari ahalik eta etekinik handiena ateratzeko)
• teknologiarako konpetentzia, (Wikipedia eta Txikipedia, testu, irudi edo bideoekin hornitzeko hainbat baliabide teknologikoren erabilpen egokia eskatuko du. Audioak ere graba daitezke, proiektu honi jarraiki... Mediawikin editatu beharko QR kodeak sortuko...)
• gizarterako eta herritartasunerako konpetentzia, (ikasleak talde txikietan antolatuko dira, erabakiak hartu beharko dituzte, adostasunetara ailegatu beharko dute, eduki libreak sortuko dituzte...)
• zientzietarako konpetentzia, botanika, zoologia, kimika... alor hauetako kontu batzuk landu beharko
• arterako konpetentzia, (argazkiak eta bideoak grabatzeko lan horietan, proiektua mundura zabaltzeko ahaleginetan...
• motrizitaterako konpetentzia. (Lorategi botaniko bat zaintzerakoan, eta lorategitik ordenagailuetara joaterakoan, gorputza mugitu beharko ;-)

Proiektuaren garapena

Proiektu hau garatzeko garaian lotu daiteke BioBlitz izeneko ariketa orokorragoarekin. Material ugari duzu hor eskuragarri.

Azken ekoizpenak

Uliako Mintegietako parkeko QR bat Wikipediako Tuia artikulura daramana

Hau ez da gure ikastetxeko lorategia, baina guk antzeko bideo bat ere grabatuko dugu. Azpitituluak, gure ahotsak eta guzti.

• Lorategi botanikoari loturiko Wikipediako artikulu batzuk hobetuko dira, edo artikulu berriren bat, euskarazko wikipedian gehituko da.
• Lorategi botanikoari loturiko Txikipediako artikulu batzuk hobetuko dira, edo artikulu berriren bat, euskarazko Txikipedian gehituko da. (Eta bide batez, Txikipedia editatzen 2020ko lehiaketa irabaziko).
• Argazki batzuk (+ argazki oinak 3 hizkuntzatan) Wikimedia Commonsen kargatuko dira.
• Wikiliburu bat (pdf formatuan, paperean, edo bietan) argitaratuko da.
• Audio bat ekoiztuko dugu, formatu irekian, ogg formatuan, esate baterako, eta Wikimedia Commonsera kargatuko dugu eta euskarazko Wikipedian edo Txikipedian txertatuko dugu. (Eredu bat: Txikipedia:Koronabirus.)
• Bideo bat ekoiztuko dugu, formatu irekian, WebM formatuan, esate baterako, eta Wikimedia Commonsera kargatuko dugu eta euskarazko Wikipedian edo Txikipedian txertatuko dugu. (Eredu bat: Txikipedia:Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsala artikuluaren erdiko aldean.)

Azken ekoizpenen ereduak

Uliako Mintegietako Parkearen wiki-liburuko azala

"Lorategi botaniko" proiektu bati lotutako azken ekoizpenak leku publikoan kokatuz gero proiektua erakargarriago izango da ikasleentzat. Euskarazko Wikipedia baino gune publikoagorik nekez topa daiteke euskal blogosferan.

Baina azken ekoizpenak ez dira zertan euskarazko Wikipedian argitaratu. Ekoizpenak mota askotakoak izan daitezke: eskola aldizkari bat (formatu digitalean argitaratua edo paperean), argazkien (+ argazki-oinen) erakusketa bat, bideo sorta bat, eskola irratiko irratsaio sorta bat (podcast), bideo-dokumental bat lorategi botanikoan egindako, ikasitako kontuekin, blog bat (non hainbat motatako testuak, irudiak, audioak, bideoak, aurkezpen digitalak argitara eman daitezkeen)...

Ikasleei, beren adina eta testuinguruaren arabera, hainbat mailatako azken ekoizpenak eska dakieke: xinpleenetatik konplexuagoetaraino. Sinpleenetatik hasita, esaterako, esku-telefonoarekin di-da egindako audio-grabazioak edo argazkiak; koadernoetan itsatsitako irudiak, —zuhaitz-orriak, arbolen argazkiak— + iruzkinak; pasabideetan kartulinazko horma-irudiak; beste ikasgeletan aurkezteko moduko diapositiba sortak... Maila aurreratuago eskatzen duten ekoizpenetan, esaterako, ondo editatutako audio eta bideoak, blogak non audio-podcast, bideo-dokumentalak, eta proiektuari lotu dakizkiokeen hainbat testu mota txerta daitezkeen...

Eskuinean Wikipediatik modu xinplean atera daitekeen liburu baten eredua. Paperean inprima daiteke, prezio onean, edo, bide beretik, PDF formatuan, doan.

• Liburua: "Ulia Mintegietako parkea".