Tafallako tren geltokia

Nafarroa Garaiko tren geltokia

Tafalla Euskal Herriko Nafarroa Garaiko tren geltoki bat da, Tafalla udalerrian kokatuta dagoena.

Tafalla
Hurrengo trenak
Geltokiko ikuspegia
Map
Kokapena
HelbideaUxueko Andre Maria etorbidea, 0; 31300
UdalerriaTafalla,  Nafarroa Garaia
Geltokiaren datuak
Kodea80108
Irekiera1860eko irailaren 15a
IrisgarriaGeltoki irisgarria 
Zerbitzuak   Pertsonaldun txarteldegia Aparkalekua 
AldageltokiaTrena 
Nasak3
Trenbideak4
JabeaTrenbide Azpiegituren Administratzailea
EragileaRenfe Operadora

Geltokia 1860ko irailaren 15an ireki zen.

Egoera aldatu

Geltokia honako burdinbide hauen ibilbidearen zati da:[1]

Sarbideak aldatu

  •      Uxueko Andre Maria etorbidea, 0

Historia aldatu

Geltokia 1860eko irailaren 15ean ireki zen, Aragoi eta Nafarroa lotu nahi zituen trenbidearen Iruña-Murelu Konde zatia ireki zuenean, Zaragozatik Iruñerako Burdinbide Konpainia delakoak, Zaragoza-Altsasu burdinbidea. Azken horrek Zaragozatik Bartzelonarako Burdinbide Konpainia bat egin zuen, eta ondorioz, Zaragozatik Iruñea eta Bartzelonarako Burdinbide Konpainia sortu zen.[2]

1878ko apirilaren 1ean, bere egoera ekonomiko txarrak Norteko Konpainiarekin bat egitera behartu zuen, Altsasutik haratagoko trenbideen jabea zena eta burdinbidea Gasteiz, Donostia, Bilbo edo Burgosekin lotuz.

1941ean, Espainiako trenbidearen nazionalizazioak Norteko Konpainia sortu berrian integratzea ekarri zuen, RENFE enpresa publikoa sortu zen.[3]

2004ko abenduaren 31tik Renfe Operadorak linea ustiatzen du, Adif trenbide-instalazioen titularra den bitartean.[4]

2013an erabiltzaileak kezkatzen hasi ziren geltoki horren balizko desagerpenagatik, Zaragoza-Iruña-Euskal Y abiadura handiko burdinbide proiektuak ez baitu Tafallan geltokirik aurreikusten. Hori dela eta, Tafallaldeko 3 000 herritarren babesa eskatu dute sinadura bilketa batekin. 2013ko irailaren 15ean, geltoki honen inaugurazioaren 153. urteurrena dela eta, ekitaldi bat deitu zuten bere instalazioetan, bere mantenua aldarrikatzeko.[5]

Txarteldegiak ixtea aldatu

2019ko azaroan, Renfe Operadorak eta Correosek merkataritza-akordio bat sinatu zuten, baimendutako bidaia-agentzia baten bidez, abiadura handiko trenetan eta distantzia luze eta ertaineko trenetan bidaiatzeko txartelak Nafarroako edozein bulegotan erostea errazteko. Hala, Iruñeko, Tafallako eta Tuterako tren geltokietako eta Correoseko bulegoetako saltokiez gain, Nafarroan beste 34 saltoki gehiago izan ziren Renfe Operadorako txartelak lortzeko sarbiderik ez zegoen tokietan.[6]

2020ra iritsi bezain laster, urte bereko urtarrilaren 3an, Renfe Operadorak Tafallako geltokiko txarteldegia itxiko zuela iragarri zuen, batez beste egunean 100 bidaiari baino gehiago ez zituelako. Halaber, zerbitzu hori ez zuten geltoki guztietan txartelak automatikoki saltzeko makinak jarriko zituela iragarri zuen enpresak, zerbitzu presentzialaren galera arintzeko. Gauza bera gertatu zen Castejon eta Altsasuko geltokietan.[7]

Albistearen berri izan ondoren, enpresa era guztietako erakundeen kritika ugariren jomuga bihurtu zen: sindikatuak, alderdi politikoak, udalak eta taldeak. Beraz, Tafallako, Altsasuko eta Castejongo alkateak berehala bildu ziren egoera aztertzeko, eta enpresak hartutako neurria erabat baztertu zuten, kalitatezko zerbitzu publiko bat emateko, enpleguari eusteko, tren konbentzionala defendatzeko eta despopulaziorako dituen arrazoiak eta ondorioak direla eta. Gainera, albisteari erantzuteko 3 egun baino ez izatea kritikatu zuten, inolako elkarrizketarik egin gabe eta Gabonekin. Era berean, Renfe Operadoreari txartelak presaz saltzeko eskatu zioten.[8] Mugimendu horrekin bat egin zuten Ahal Dugu bezalako alderdi politikoek, Nafarroak izan beharko lukeen tren eredua hori ez dela esanez.[9]

Atzera geratu beharrean, polemika areagotzen joan zen egunez egun, bai udalerrietan, bai Nafarroako Parlamentuan eta bai Nafarroako Gobernuan. Horren ondorioz, Renfe Operadorak atzerapauso bat eman zuen eta, Bernardo Ziriza Nafarroako Lurralde Kohesiorako Kontseilariaren bitartez, Castejongo geltokiak leihatila itxiko ez zuela iragarri zuen, bataz beste egunean 151 bidaiari izango baitzituen. Hala ere, Tafallako eta Altsasuko geltokiek ez zuten txartel-zerbitzua berreskuratzea lortu.[10][11] Hau urtarrilaren 9an gertatu zen, itxiera iragarri eta 6 egunera. Hil horren 17an, ADIFek Altsasu eta Tafallako geltokiak 2020ko martxoaren 31ra arte zabalik izango zituela iragarri zuen.[12]

Geltokia aldatu

Hirigunearen mendebaldean dago. Bidaiarientzako eraikina, hiru solairuko pabiloi nagusi batez eta altuera txikiagoko bi hegalez osatua. Bere baoak, erdi-puntuko arkuekin ornatuta daude. Hiru nasa, alboko bat eta erdiko bi ditu. Txartelak, itxarongela, komunak eta kafetegia ditu. Kanpoaldean aparkaleku bat dago.

Zerbitzuak aldatu

Distantzia luzea aldatu

  Renfe Operadora
 Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠
Alvia  Madril
Atochako Atea
Guadalajara–YebesCalatayudTuteraCastejonTafalla Iruña
Alvia  Bartzelona
Sants
Camp de TarragonaLleida–PirineusZaragoza–DeliciasTuteraCastejonTafallaIruñaAltsasuZumarragaDonostia Irun
Alvia  Bartzelona
Sants
Camp de TarragonaLleida–PirineusZaragoza–DeliciasTuteraCastejonTafallaIruñaGasteizMiranda EbroBurgos–Rosa ManzanoPalentziaLeonla Pola de ḶḷenaMieres–PonteOviedo/Uviéu Gijón/Xixón
Alvia  Bartzelona
Sants
Camp de TarragonaLleida–PirineusZaragoza–DeliciasTuteraCastejonTafallaIruñaGasteizMiranda EbroBurgos–Rosa ManzanoPalentziaLeonEstorgaPonferradaO Barco de ValdeorrasA Rua–PetinSan Clodio–QuirogaMonforte de LemosOurense–ElkarguneaSantiago de Compostela Coruña
Alvia  Bartzelona
Sants
Camp de TarragonaLleida–PirineusZaragoza–DeliciasTuteraCastejonTafallaIruñaGasteizMiranda EbroBurgos–Rosa ManzanoPalentziaLeonEstorgaPonferradaO Barco de ValdeorrasA Rua–PetinSan Clodio–QuirogaMonforte de LemosOurense–ElkarguneaO PorriñoRedondela Vigo
Guixar

Distantzia ertaina aldatu

  Renfe Operadora
 Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠
26 Gasteiz Estibalitz–OreitiaDulantziAgurainAraiaAltsasu–HerriaEtxarri AranatzUharte ArakilIruñaTafallaErriberriMartzillaAlesbesCastejonTuteraRibaforadaCortesGallurLuzeniPedrolaCabañas de EbroAlagonCasetasUteboZaragoza–DeliciasZaragoza–PortilloZaragoza–Goya Zaragoza
Miraflores

Etorkizuna aldatu

Ez dago etorkizuneko planik geltoki hau oraingoz barne hartzen duenik.

Erreferentziak aldatu

  1. EuroFerroviarios. «Tafalla (geltokia)» www.euroferroviarios.net (Noiz kontsultatua: 2020-06-13).
  2. «Zaragozatik Iruñera eta Altsasura» web.archive.org 2011-01-15 (Noiz kontsultatua: 2020-06-13).
  3. Herri Lanen Memoria 1884
  4. Iberiar Penintsulako Iparraldeko burdinbideak
  5. « Tafallarrek ez dute trena galdu nahi » www.noticiasdenavarra.com
  6. (Gaztelaniaz) Iruña, Europa Press. (2019-11-14). «RENFEk tren txartelen salmenta bultzatu du Nafarroako Correos bulegoetan» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-14).
  7. (Gaztelaniaz) Press, Iranzu Larrasoaña/Europa. (2020-01-03). «Renfek Tafallako geltokiko txarteldegia itxi du» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-14).
  8. (Gaztelaniaz) Navarra, Diario de. (2020-01-03). «Tafalla, Altsasu eta Castejongo alkateek geltokietako leihatilak ixteari uko egin diote» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-14).
  9. (Gaztelaniaz) Pamplona, EFE. (2020-01-03). «RENFEk Tafallakoa bezalako txarteldegiak ixteko hartutako erabakia kritikatu du Ahal Duguk» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-14).
  10. (Gaztelaniaz) Iruña, EFE. (2020-01-04). «Tren geltokietan leihatilak ixteagatik kritikak izaten jarraitzen dute» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-14).
  11. (Gaztelaniaz) PAMPLONA, Beatriz Arnedo, EFE. (2020-01-09). «RENFEk Castejongo txarteldegia irekiko du berriro, eta Tafalla eta Altsasukoak itxiko ditu» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-14).
  12. (Gaztelaniaz) Navarra, Diario de. (2020-01-15). «Tafalla, Altsasu eta Castejongo geltokietako txarteldegiak behin-behinean berriro irekitzea» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-14).

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu

Puiu Tafalla Erriberri
Altsasu                                   Zaragoza–Delicias