Teknezio

Teknezioa elementu kimiko bat da, Tc ikurraz adierazten da eta 43 zenbaki atomikoa dituena. Taula periodikoan 5. periodoa eta 7. taldean kokatzen da. Trantsiziozko metal bat da. Isotopo egonkorrik ez daukan elementurik arinena da.Taula periodikoan aurkitzen den lehenengo elementu sintetikoa da.

Teknezioa
43 Molibdenoa ← Teknezioa → Rutenioa
43 Tc                                                                                                                                                                                                                                           Taula periodikoa
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakia	Teknezioa, Tc, 43
Serie kimikoa	trantsizio-metalak
Taldea, periodoa, orbitala	7, 5, d
Masa atomikoa	[98](0) g/mol
Konfigurazio elektronikoa	[Kr] 4d5 5s2
Elektroiak orbitaleko	2, 8, 18, 13, 2
Propietate fisikoak
Egoera	ustez solidoa
Dentsitatea	(0 °C, 101,325 kPa) 11 g/L
Urtze-puntua	2.430 K (2.157 °C, 3.915 °F)
Irakite-puntua	4.538 K (4.265 °C, 7.709 °F)
Urtze-entalpia	33,29 kJ·mol−1
Irakite-entalpia	585,2 kJ·mol−1
Bero espezifikoa	(25 °C) 24,27 J·mol−1·K−1
Lurrun-presioa P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k T/K 2.727 2.998 3.324 3.726 4.234 4.894
Propietate atomikoak
Kristal-egitura	hexagonala
Oxidazio-zenbakia(k)	7, 6, 5,[1] 4,[2] 3,[3] 1 (oxido azido sendoa)
Elektronegatibotasuna	1,9 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala	1.a: 702 kJ/mol 2.a: 1.470 kJ/mol 3.a: 2.850 kJ/mol
Erradio atomikoa (batezbestekoa)	135 pm
Erradio atomikoa (kalkulatua)	183 pm
Erradio kobalentea	156 pm
Datu gehiago
Eroankortasun termikoa	(300 K) 50,6
Isotopo egonkorrenak
Teknezioaren isotopoak iso UN Sd-P D DE (MeV) DP 95mTc Sintetikoa 61 e ε - 95Mo γ 0,203, 0582, 0,835 - IT 0,0389, e 95Tc 96Tc Sintetikoa 4,3 e ε - 96Mo γ 0,778, 0,849, 0,812 - 97Tc Sintetikoa 2,6x106 u ε - 97Mo 97mTc Sintetikoa 90 e IT 0,965, e 97Tc 98Tc Sintetikoa 4,2x106 u β- 0,4 98Ru γ 0,745, 0,652 - 99Tc aztarnak 2,111x105 u β- 0,294 99Ru 99mTc aztarnak 6,01 o IT 0,142, 0,002 99Tc γ 0,140 -

Ezaugarri nagusiak

Trantsizio-metal kristalino eta gris zilarkara honen propietate kimikoak renioaren eta manganesoaren artekoak dira. Teknezio-99m (^99mTc) isomero nuklearra medikuntza nuklearrean erabiltzen da mota askotako test diagnostikoak egiteko. ⁹⁹Tc isotopoa gamma izpirik gabeko beta partikulen iturri gisa erabiltzen da.

Elementua aurkitua izan baino lehen, Dmitri Mendeleievek 43. elementuaren propietateak aurresan zituen. Mendeleievek bere taula periodikoan hutsune bat zegoela konturatu zen eta falta zen elementuari eka-manganeso deitu zion. 1937an ⁹⁷Tc isotopoa artifizialki sortutako lehen elementua bihurtu zen. Hortik datorkio, hain zuzen, izena (grezieraz τεχνητός, alegia "artifiziala"). Lurrean existitzen den tekneziorik gehiena fisio nuklearraren ondorio da, uranio-235 isotopoa erreaktore nuklearretan erretzean sortzen baita. Ez da existitzen 4,2 milioi urte baino gehiago irauten duten teknezio-isotoporik eta, beraz, 1952an izar gorri erraldoietan aurkitu zenean, ikusi zen izarrek elementu astunak ekoitz ditzaketela. Teknezioa modu naturalean ere agertzen da, aztarna-elementu gisa bada ere, uranio-meen fisio espontaneoaren ondorioz edo molibdeno-oreen neutroi-harrapaketaren ondorioz.

Kanpo estekak

• Datuak: Q1054
• Multimedia: Technetium / Q1054