Iban Zaldua

euskal idazlea

Iban Zaldua González (Donostia, Gipuzkoa, 1966ko otsailaren 18a - ) euskal idazlea da, ipuin arloan nabarmena. Euskaraz eta gaztelaniaz idazten du.

Iban Zaldua
Iban Zaldua idazlea 2008an.jpg
(2008)
Ahotsa
Bizitza
Jaiotza Donostia, 1966ko otsailaren 18a (54 urte)
Herrialdea  Gipuzkoa, Euskal Herria
Hezkuntza
Heziketa Euskal Herriko Unibertsitatea
Hizkuntzak euskara
gaztelania
Jarduerak
Jarduerak katedraduna eta idazlea
Enplegatzailea(k) Euskal Herriko Unibertsitatea
Jasotako sariak
Kidetza Udako Euskal Unibertsitatea
Mugimendua Errealismo zikina
Genero artistikoa ipuina
eleberria
saiakera
Literaturaren Zubitegiko fitxa 163
Inguma iban-zaldua-gonzalez

BiografiaAldatu

EHUn Geografia eta Historian lizentziaduna da eta egun bertako Ekonomiaren Historia irakasle ere bai Letretako Fakultatean.[1] Gaur egun Gasteizen bizi da[2].

Ibilbide literarioaAldatu

Iban Zalduak ipuina, eleberria eta kritika landu ditu baina ipuin eta istorio laburren arloan nabarmentzen da[3]. Hainbat komunikabide, aldizkari, eta blogetan hartzen du parte, hala nola, La Galleta del Norte, Lata, Parentesis, Argia, El País, Nabarra, Eremulauak eta Volgako batelariak, azken honetan, aldizkari elektronikoaren erredakzio batzordeko partaidea izan zen[3].

Bere hasierako lanak 80. hamarkadan eman ziren eta zenbait sari jaso zituen, Patios, (1987) Gasteizko Hiria saria eta Veinte cuentos cortitos (1989) IV. Gipuzkoa Aldundia saria adibidez. Bere lan nabarmenena, aldiz, 90. hamarkadan eman zen.Gerardo Markuletarekin Ipuin euskaldunak (Erein, 1999) idatzi zuenetik, ipuingintza jorratu zuen lan esanguratsu asko argitaratuz: Gezurrak, gezurrak, gezurrak (Erein, 2000); Traizioak (Erein, 2001); La isla de los ántropologos y otros relatos (Lengua de Trapo, 2002); Itzalak (Erein, 2004); Etorkizuna (Alberdania, 2005); Gerra zibilak (Argia, 2009); Ipuinak. Antologia bat (Erein, 2010)[3][4]. Etorkizuna ipuin bildumari esker 2006ko Euskadi Saria Euskarazko Literaturari irabazi zuen[5].

Zalduaren eleberrigintza umoretsua da. Honen adierazle dira bere bi eleberriak Si Sabino viviría (Lengua de Trapo, 2005) eta Euskaldun guztion aberria (Alberdania, 2008)[3].

Haur eta Gazte Literatura ere landu du Kea ur gainean (Elkar, 2002) eta Ile luzeen kondaira (Pamiela, 2004) eleberri laburrekin[3][6].

2012ko Euskadi Literatura Sarietan, berriz, Haur eta Gazte Literaturari zegokion garaikurra eskuratu zuen Azken garaipena (Ikastolen Elkartea, 2011) komikiari esker[7]. 2015eko urtarrilaren 6an, hiru ipuin sartu zituzten 'Best European Fiction 2015' antologian.[8]

Kritikari lanaAldatu

Iban Zalduak literatur eta musika kritika ere lantzen ditu, Oharrak & Hondarrak bere blogean, eta baita musika iruzkinak eginez Euskadi Irratiko Faktoria saioan, "Asteko soinu banda" atalean (2017tik)ː adibidez, euskal gatazkaren historia musikala iruzkindu izan du tarte horretan.[9] Zalduak esana da, kritika ere badela "idazlearen zeregina, irakurlea den neurrian. Idazlea izatea kontu zirkunstantziala dela dio, naturalagoa dela irakurritakoaren gaineko iritzia ematea."[10]

Kritika saiakera alorrean Obabatiko tranbia (Alberdania, 2002) eta Animalia disekatuak (Utriusque Vasconicae, 2005) ditu argitaratuak.[3] Alor honetan, Euskadi Literatura Saria Gaztelaniazko saiakerari lortu zuen Ese idioma raro y poderoso (Lengua de Trapo, 2012) lanarekin[11].

IdazkeraAldatu

Mari Jose Olaziregiren iritziz, narrazio oso laburrei neurria ondo hartu dien idazlea da Zaldua, istorio zorrotz, ironiko eta umoretsuak eraikitzen dituelarik. Bere lanen beste ezaugarri nabarmena egileak paradoxak eraikitzeko daukan joera litzateke. Baita errealitatea eta fikzioa nahasiz, hiper-errealitateak sortzeko abilezia ere.[3]

SariakAldatu

LanakAldatu

Etorkizuna
260px
Audioa
Iban Zaldua, Etorkizuna liburuko eta izen bereko ipuinaren pasarte bat irakurtzen.
Datuak
Argitaratze-data 2005
Generoa Narrazioa
Jatorrizko izenburua Etorkizuna. Hamabost ipuin ia politiko eta bat opari
Ilustratzailea Azala eta diseinua: Antton Olariaga
Orrialdeak 122
ISBN 84-96643-28-x
Sariak 2006ko Euskadi Literatura Saria

Euskal komunitate zientifikoaren Inguma datu-baseak, guztira berak sorturiko 70 lan baino gehiago erakusten ditu.[12] Bere liburu aipagarrienak hauek dira:

Azken garaipena
260px
Audioa
Iban Zaldua, Azken garaipena komikiaren pasarte bat irakurtzen.
Datuak
Argitaratze-data 2011
Generoa Komikia
Ilustratzailea Julen Ribas
Orrialdeak 48
ISBN 978-84-938938-9-7
Sariak 2012ko Euskadi Literatura Saria (Haur eta Gazte Literatura)

NarrazioaAldatu

SaiakeraAldatu

  • Historia: zientzia ala literatura?: historiari buruzko gogoeta sorta (1995, UEU) Pruden Gartzia Isastirekin[15]
  • Industrializaziotik desindustrializaziora? Euskal Herria kapitalismoaren... (1995, UEU) Mikel Zurbano Irizarrekin. ISBN: 84-86967-67-8
  • Militarismo eta antimilitarismo: iragana, oraina, erronkak (1997, UEU)[16]
  • Obabatiko tranbia (2002, Alberdania)[17]
  • Itzulpena: Euskal Herriko ekonomi hazkundea eta gizarte-aldaketak (1100-1850) (1999, UPV/EHU) Emiliano Fernández de Pinedo
  • Animalia disekatuak (Libeloak, panfletoak...) (2005, Utriusque Vasconiae)[18]
  • Ese idioma raro y poderoso (2012, Lengua de Trapo)
  • (Euskal) Literaturaren alde (eta kontra) (2016, Elkar)[19]
  • Korrespondentziak (2019, Etxepare Euskal Institutua-Erein). James Robertson idazle eskoziarrarekin batera

Haur eta gazte literaturaAldatu

KomikiaAldatu

ErreferentziakAldatu

  1. ↑ Zaldua González, Iban. Unibertsitateko Irakasle Lankidea, EHU, 2017-10-20
  2. ↑ «ZALDUA, Iban. Portal Literatura Vasca» www.basqueliterature.com Noiz kontsultatua: 2020-05-07.
  3. ↑ a b c d e f g Zaldua, Iban, Auñamendi Eusko Entziklopedia, 2017-10-20
  4. ↑ Euskal Literaturaren Hiztegia (ELH). Noiz kontsultatua: 2020-05-07.
  5. ↑ a b «2006.urteko 'Euskadi' Literatura sariak - Cultura - Euskadi.eus» www.euskadi.eus Noiz kontsultatua: 2020-05-07.
  6. ↑ «ZALDUA, Iban. Portal Literatura Vasca» www.basqueliterature.com Noiz kontsultatua: 2020-05-07.
  7. ↑ a b «Euskadi Literatura Sariak 2012 - Cultura - Euskadi.eus» www.euskadi.eus Noiz kontsultatua: 2020-05-07.
  8. ↑ «Iban Zalduaren hiru ipuin sartu dituzte 'Best European Fiction 2015' antologian», Berria, 2015-01-07
  9. ↑ «‘Pakean utzi arte’-tik ‘ETA, deja alguna discoteca’-ra: euskal gatazkaren mikrohistoria musikalerako ahalegin raté-a (Euskadi Irratirako nire tartearen transkripzioa)» Oharrak & Hondarrak 2018-02-23 Noiz kontsultatua: 2018-02-26.
  10. ↑ SLU, Herritar Berri. (2016-11-24). «IBAN ZALDUA» GAUR8 Noiz kontsultatua: 2018-02-26.
  11. ↑ a b (Gaztelaniaz) «Premios Literarios Euskadi: Premiados» www.euskadi.eus 2019-06-24 Noiz kontsultatua: 2020-05-07.
  12. ↑ kudeatzailea. Iban Zaldua Gonzalez :: Inguma - Euskal komunitate zientifikoaren datu-basea. Noiz kontsultatua: 2018-01-06.
  13. ↑ Enlloc, mai (2015, Godall Edicions)
  14. ↑ Sekula kontatu behar ez nizkizun gauzak
  15. ↑ Historia: zientzia ala literatura? : historiari buruzko gogoeta sorta. Udako Euskal Unibertsitatea D.L. 1995 ISBN 848696766X..
  16. ↑ Militarismoa eta antimilitarismoa : iragana, oraina, erronkak. Udako Euskal Unibertsitatea 1997 ISBN 8486967813..
  17. ↑ 1966-, Zaldua, Iban,. ([2002]). Obatatiko tranbia : zenbait gogoeta azken aldiko euskal literaturaz (1981-2001). Alberdania ISBN 8495589540..
  18. ↑ 1966-, Zaldua, Iban,. (2005). Animalia disekatuak : (libeloak, panfletoak eta beste zenbait taxidermia-lan). (1. argit. argitaraldia) Utriusque Vasconiae ISBN 8493406635..
  19. ↑ 1966-), Zaldua, Iban (. (L.G. 2016). (Euskal) literaturaren alde (eta kontra) : dekalogoak, manifestuak eta bestelako artefaktu apokaliptiko zein integratuak. Elkar ISBN 9788490276723..

BibliografiaAldatu

  • Sampedro Alegria, Aiora: Iban Zaldua: Gauza eta beste. - Egan, 2017-1/2, 97-111.

Ikus, gaineraAldatu

Kanpo estekakAldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Iban_Zaldua&oldid=8155586"(e)tik eskuratuta