Viggo Mortensen

aktore estatubatuarra

Viggo Peter Mortensen, Jr. (New York, 1958ko urriaren 20 - ), daniar-estatubatuar[1] aktore, poeta, musikari eta argazkilaria da[2]. The Lord of the Rings (Eraztunen jauna) trilogian[3], Aragorn-en pertsonaia antzezteagatik ezaguna da baina, horrez gain, hirutan ere izendatu dute Oscar sarietarako, film hauetan egindako lanagatik: Eastern Promises (Ekialdeko promesak, David Cronenberg, 2007)[4], Captain Fantastic (Matt Ross, 2016)[5] eta Green Book (Peter Farrelly, 2018).

Viggo Mortensen

(2020)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakViggo Peter Mortensen
JaiotzaWatertown1958ko urriaren 20a (65 urte)
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
 Danimarka
BizilekuaEspainia
Danimarka
Ameriketako Estatu Batuak
Esbjerg
Kopenhage
New York
Venezuela
Argentina
Lehen hizkuntzaingelesa
gaztelania
Familia
AitaViggo Peter Mortensen
AmaGrace Gamble Atkinson
Ezkontidea(k)Exene Cervenka  (1987 -  1998)
Bikotekidea(k)
Hezkuntza
HeziketaSt. Lawrence University (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
gaztelania
italiera
daniera
frantsesa
Jarduerak
Jarduerakzinema aktorea, argazkilaria, poeta, idazlea, abeslaria, musikagilea, margolaria, telebista-aktorea, zinema ekoizlea, jazz musikaria, film-zuzendaria eta gidoilaria
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
KidetzaÒmnium Cultural
Genero artistikoaWesterna
Musika instrumentuaahotsa
giltzadia
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Demokrata

IMDB: nm0001557 Allocine: 14369 Rottentomatoes: celebrity/viggo_mortensen Allmovie: p50903 TCM: 136201 Metacritic: person/viggo-mortensen TV.com: people/viggo-mortensen
Musicbrainz: 44b3288f-c16f-430d-81dd-545cf3d2963f Discogs: 556528 Allmusic: mn0000213138 Edit the value on Wikidata

2020an, Donostia saria jaso zuen Donostia Zinemaldiaren 68. edizioan[6], bere ibilbidearen aitorpen gisa, eta Falling filma aurkeztu zuen, zuzendari gisa duen lehen lana.[7]

Biografia

aldatu

Viggo Mortensen New Yorken jaio zen, 1958an (aita danimarkarra du eta ama, estatubatuarra[8]). Argentinan bizi izan zen haurtzaroan eta han gaztelania ikasi, baina beste zenbait hizkuntza ere hitz egiten ditu. 1982an, jaioterrira itzulita, arte dramatikoa ikasi zuen Warren Robertsonekin eta antzerkigintzan lan egin zuen[9].

Zinemako lehen lana Harrison Ford aktorearekin egin zuen, Witness[10] (Lekuko, Peter Wier, 1985) izenburuko polizia-intrigan, amish baten paperean. Harrezkero, Mortensenek 50 bat filmetan parte hartu du, anitz zinemagileren aginduetara: David Cronenberg, Peter Weir, Jane Campion, Peter Jackson, Gus Van Sant, Brian de Palma, Agustín Díaz Yanes, Ana Piterbarg, Lisandro Alonso, David Oelhoffen, Peter Farrelly eta Matt Ross, besteak beste.[7]

Bibliografia

aldatu

Mortensenek poesiari, argazkigintza eta margolaritzari buruzko zenbait liburu idatzi ditu[9]. Hona hemen zerrenda:

  • Ten Last Night - (1993).
  • Recent Forgeries - (1998)
  • Errant Vine - (2000)
  • Hole in the Sun - (2002)
  • SignLanguage - (2002)
  • Coincidence of Memory - (2002)
  • Mo Te Upoko-o-te-ika / For Wellington - (2003)
  • 45301 - (2003)
  • Un hueco en el sol - (2003)
  • Miyelo - (2003)
  • The Horse is Good - (2004)
  • Linger – (2005).
  • I Forget You For Ever – (2006).
  • Skovbo – (2008).
  • Sådanset – (2008).
  • Canciones de Invierno – Winter Songs – (2010).
  • That Turned Ugly Fast – (2015)
  • Ramas Para Un Nido – (2017).

Diskografia[1]

aldatu

Filmagintza

aldatu
Urtea Filma Pertsonaia
1985 Witness Moses Hochleitner
The Purple Rose of Cairo
1987 Salvation! Jerome Stample
1988 Prison Burke/Forsythe Electrocution
Fresh Horses Green
1990 Once in a Blue Moon
Tripwire Hans
Leatherface: Texas Chainsaw Massacre III Tex
Young Guns II John W. Poe
The Reflecting Skin Cameron Dove
1991 The Indian Runner Frank Roberts
1993 Boiling Point Ronnie
Ruby Cairo John E. 'Johnny' Faro
Carlito's Way Lalin
The Young Americans Carl Frazer
American Yakuza Nick Davis/David Brandt
1994 The Crew Phillip
Floundering Homeless Man
Ewangelia wedlug Harry'ego Wes
1995 Gimlet Hombre
Crimson Tide Peter 'WEAPS' Ince tenientea
The Passion of Darkly Noon Clay
Black Velvet Pantsuit Worthless Junkie
The Prophecy Lucifer
1996 Albino Alligator Guy Foucard
Daylight Roy Nord
The Portrait of a Lady Caspar Goodwood
1997 Vanishing Point Jimmy Kowalski
G.I. Jane John James 'Jack' Urgayle Nagusia
La pistola de mi hermano Juanito
1998 A Perfect Murder David Shaw
Psycho Samuel 'Sam' Loomis
1999 A Walk on the Moon Walker Jerome
2000 28 Days Eddie Boone
2001 The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring Aragorn
2002 The Lord of the Rings: The Two Towers
2003 The Lord of the Rings: The Return of the King
2004 Hidalgo Frank Hopkins
2005 A History of Violence Tom Stall/Joey Cusack
2006 Alatriste Diego Alatriste y Tenorio
2007 Eastern Promises Nikolai Luzhin
2008 Appaloosa Everett Hitch
Good Halder
2009 The Road Gizona
2011 A Dangerous Method Sigmund Freud
2012 On The Road Old Bull Lee
Todos tenemos un plan Agustín / Pedro (bikiak)
2014 The Two Faces of January Chester MacFarland
Jauja Gunnar Dinesen
Loin des hommes Daru
2016 Captain Fantastic Ben
The Revolution Televised Kontalaria
2018 Green Book Tony Lip
2020 Falling[11] John Peterson
(zuzendaria eta gidoigilea halaber)

Erreferentziak

aldatu
  1. a b «IGN: Viggo Mortensen & Buckethead» web.archive.org 2008-07-24 (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
  2. «Biografia de Viggo Mortensen» www.biografiasyvidas.com (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
  3. (Gaztelaniaz) Zorrilla, Mikel. (2020-12-08). «'El señor de los anillos': Viggo Mortensen comenta una escena nunca vista de la trilogía en la que Aragorn "estaba afeitado y embellecido"» Espinof (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
  4. (Gaztelaniaz) Caviaro, Juan Luis. (2011-11-24). «'Promesas del Este', otra buena película de David Cronenberg» Espinof (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
  5. (Gaztelaniaz) Zorrilla, Mikel. (2016-09-19). «Hablamos con Viggo Mortensen y Matt Ross por el estreno de 'Captain Fantastic'» Espinof (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
  6. (Gaztelaniaz) «El palmarés completo del 68 Festival de Cine de San Sebastián» El Diario Vasco 2020-09-26 (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
  7. a b «Donostia Zinemaldia» sansebastianfestival (Noiz kontsultatua: 2020-06-22).
  8. «ARTICLE: Viggo Mortensen gets nude for 'Eastern Promises' fight scene (The Virginian-Pilot - HamptonRoads.com/PilotOnline.com)» web.archive.org 2007-10-12 (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
  9. a b (Gaztelaniaz) «Edad, biografía de Viggo Mortensen» Last.fm (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
  10. (Ingelesez) «Viggo Mortensen in Witness» Brego.net 1985-02-01 (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).
  11. (Gaztelaniaz) RTVE.es, Noah Benalal |. (2020-09-24). «Seis cosas que no sabías de Viggo Mortensen» RTVE.es (Noiz kontsultatua: 2021-02-22).

Kanpo estekak

aldatu


  Artikulu hau New Yorkeko estatuko biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.