Itxaro Borda

euskal idazlea

Itxaro Borda Xarriton (Oragarre, 1959ko martxoaren 29a - ) euskal idazlea da; lanbidez postaria da Baionako Santizpirituko bulegoan eta luzaz Maulen eta Ivry-sur-Seinen (Val-de-Marne) ere egon da.

Itxaro Borda
Itxaro Borda (EKE Pantxika Maitia).jpg
Ahotsa
Bizitza
Jaiotza Baiona eta Oragarre, 1959ko martxoaren 29a (61 urte)
Herrialdea  Nafarroa Beherea
Lehen hizkuntza euskara
Hezkuntza
Heziketa Paueko eta Aturrialdeko Unibertsitatea
Hizkuntzak euskara
frantsesa
Jarduerak
Jarduerak idazlea eta postaria
Lan nabarmenak Jalgi hadi plazara
Jasotako sariak
Literaturaren Zubitegiko fitxa 22

BiografiaAldatu

Haurtzaroa Nafarroa Behereko Oragarren igaro zuen hangoa baitu familia. Donapaleuko Jean Errekarte lizeoan nekazaritzako batxilergoa atera eta Historian lizentziatu zen Paueko Unibertsitatean. Mauleko ikastolako gurasoen elkarteko eta Seaskako presidentea ere izan zen 1990eko hamarkadan. Gaur egun Baionan bizi da.[1]

Literaturaren alorrean 1982an, Maiatz literatur aldizkariaren sortzaileetakoa izan zen, Luzien Etxezaharretarekin batera. Lehen liburua 1984an argitaratu zuen ("Bizitza nola badoan") Maiatz argitaletxean. Euskal abeslarientzat kantak izkiriatzen ditu eta artikuluak euskarazko prentsarako. Urtetan Berriako kolaboratzailea izan da.

Ibilbide literarioaAldatu

Idazle oparoenetariko bat da: poesia, narrazioa, eleberria, saiakera, kronika, antzerkia... genero ia guztietan aritu da. Aldizkako argitalpenetan ere parte hartu du egunkari eta aldizkarietan artikuluak, narrazioak, poemak eta kantuak argitaratzen.[2]

ItzulpengintzaAldatu

Sakontzeko, irakurri: «Zerrenda:Itxaro Bordaren itzulpenak»

Itzulpena idazle baten formakuntzan beharrezkoa da.[3] Itzulpena oso presente egon da beti Bordaren idazketan. Eta lan oparoa egin du itzulpengintzan.[4] Itxaro Bordak euskaratutako lanak ugari dira, gutxi liburu formatuan eta oparotasunez aldizkari literarioetan, bereziki Maiatz aldizkarian. Jatorri ezberdinetako egile asko euskal publikoari ezaguraztera eman du: txinatarrak,errusiarrak, senegaldarrak, palestinarrak, armeniarrak...[5]

LiburuakAldatu

  • María Mercé Marçal (Poesia kaiera). Zarautz: Susa, 2014.[7]

Kultura eraginaAldatu

  • 2017 Zinemaldia, Euskal Zinemaren Irizar Sariaren epaimahaiaren presidentea , 2017ko irailaren 22tik abenduaren 30ra, Donostia

Euskal Zinemaren Irizar Sariaren epaimahaiaren kidea,beste bi kidekin batera: Miren Arzalluz eta Joserra Senperena.[8]

Sariaren irabazlea Handia, Aitor Arregiren eta Jon Garañoren filma izan zen.[9]

IdazlanakAldatu

NarrazioakAldatu

EleberriakAldatu

OlerkiakAldatu

LiburuakAldatu

  • "Bizitza nola badoan" 1984, Maiatz
  • "Krokodil bat daukat bihotzaren ordez" 1986, Susa
  • "Just Love" 1988, Maiatz
  • "Bestaldean" 1991, Susa
  • "Orain" 1998, Susa
  • "XX. mendeko poesia kaierak - Itxaro Borda" 2000, Susa[11]
  • "Hautsak errautsa bezain" 2002, Maiatz, elebiduna
  • "Noiztenka" (2007), Maiatz
  • "Ogella Line" (2009) La malle d'aurore, Aturbe
  • La porta oberta en el cel, i aixo[12]
  • Kalahari of love, Itxaro Borda — Maiatz 12 (1986-abendua)

AldizkarietanAldatu

  • Hordago (Sergei Essenine-ri)[13] — Maiatz 1 (1982-otsaila)
  • Geofisiko I[14] — Maiatz 2 (1982-abuztua)
  • Lights time[15] — Maiatz 2 (1982-abuztua)
  • Oraino mila solas inutil[16] — Maiatz 5 (1984-apirila).
  • Orioko elizan[17] — Maiatz 9 (1985-maiatza).
  • In God we trust[18] — Maiatz 9 (1985-maiatza).
  • This is the end, maitea![19] — Maiatz 9 (1985-maiatza).
  • Dean Moriartyren orroimenez[20] — Maiatz 10 (1985-abendua).
  • Eh[21] — Maiatz 10 (1985-abendua).
  • Mahiz[22] — Maiatz 10 (1985-abendua).
  • Iparragirreri[23] — Maiatz 10 (1985-abendua).
  • Kanbalismoa[24] — Maiatz 10 (1985-abendua).
  • La citta cremata[25] — Maiatz 10 (1985-abendua).
  • Jaun goikoaren..., Itxaro Borda — Maiatz 11 (1986-maiatza).
  • Begira..., Itxaro Borda — Maiatz 11 (1986-maiatza).
  • Ilargi beteko gauean..., Itxaro Borda — Maiatz 11 (1986-maiatza).
  • Exilium tremens..., Itxaro Borda — Maiatz 11 (1986-maiatza).

AntologietanAldatu

  • 2019an Lurra eta dardara. Zortzi ahots emakumezko antologia poetikoan.[26]

MusikaAldatu

  • Hertzainak[27]
  • 1990- Amets Prefabrikatuak

1- Bi minutuero (Borda-Zabala)

  • 1992- Denboraren Orratzak

1. - Irauten (Itxaro Borda-Josu Zabala)[28]

3. - Larru beltzak (Itxaro Borda-Josu Zabala)

SaioakAldatu

SariakAldatu

ErreferentziakAldatu

  1. ↑ Urkiza, Ana. (2006). Zortzi unibertso zortzi idazle: elkarrizketak. Alberdania ISBN 84-96643-37-9.
  2. ↑ Jaka, Aiora. (2015). 'Itxaro Borda: bortxaz itzultzaile”Ibon Sarasola, gorazarre : homenatge, homenaje. [Bilbo] : Universidad del País Vasco, Servicio Editorial = Euskal Herriko Unibertsitatea, Argitalpen Zerbitzua, 2015. , 385-486 or..
  3. ↑ Jaka, Aiora. (2015). 'Itxaro Borda: bortxaz itzultzaile”Ibon Sarasola, gorazarre : homenatge, homenaje. [Bilbo] : Universidad del País Vasco, Servicio Editorial = Euskal Herriko Unibertsitatea, Argitalpen Zerbitzua, 2015. , 387-389 or..
  4. ↑ Jaka, Aiora. (2015). 'Itxaro Borda: bortxaz itzultzaile”Ibon Sarasola, gorazarre : homenatge, homenaje. [Bilbo] : Universidad del País Vasco, Servicio Editorial = Euskal Herriko Unibertsitatea, Argitalpen Zerbitzua, 2015. , 398-402 or..
  5. ↑ Jaka, Aiora. (2015). 'Itxaro Borda: bortxaz itzultzaile”Ibon Sarasola, gorazarre : homenatge, homenaje. [Bilbo] : Universidad del País Vasco, Servicio Editorial = Euskal Herriko Unibertsitatea, Argitalpen Zerbitzua, 2015. , 390 or..
  6. ↑ (Gaztelaniaz) Artezblai. Kaukasiar kreazko borobila | Zubiak. . Noiz kontsultatua: 2017-12-01.
  7. ↑ Susa literatura - Poesia kaiera. . Noiz kontsultatua: 2017-12-01.
  8. ↑ «Zinemaldia: Irizar Saria Epaimahaia» https://www.sansebastianfestival.com.
  9. ↑ «Zinemaldia: Sariak» https://www.sansebastianfestival.com.
  10. ↑ Lizarralde, Mikel. «Errealitateari so dagoen fikzioa» Berria . Noiz kontsultatua: 2019-10-09.
  11. ↑ .
  12. ↑ .
  13. ↑ «Hordago (Sergei Essenine-ri)» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm.
  14. ↑ «Geofisiko I» http://andima.armiarma.eus/maia/maia0217.htm.
  15. ↑ «Lights time» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm.
  16. ↑ «Oraino mila solas inutil» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm.
  17. ↑ «Orioko elizan» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm.
  18. ↑ «In God we trust» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm.
  19. ↑ «This is the end, maitea!» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm.
  20. ↑ «Dean Moriartyren orroimenez» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm.
  21. ↑ «Eh» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm.
  22. ↑ «Mahiz» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm.
  23. ↑ «Iparragirreri» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm.
  24. ↑ «Kanibalismoa» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm.
  25. ↑ «La citta cremata» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm.
  26. ↑ Lizarralde, Mikel. «Zortzi begirada poetiko» Berria . Noiz kontsultatua: 2020-01-02.
  27. ↑ «Hertzainak» https://historiasderock.es.tl.
  28. ↑ «Idazlea galdu da ahaire baten lanbropean. Gotxon Barandiaran Arteaga.— Hegats: literatur aldizkaria, ISSN 1130-2445, Nº. 51, 2013, orr.90-91» https://dialnet.unirioja.es.
  29. ↑ «O Pen Clube entregou os seus premios ás literaturas ibéricas» lavozdegalicia.

BibliografiaAldatu

Ikus, gaineraAldatu

Kanpo loturakAldatu

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Itxaro Borda  
Wikiesanetan badira aipuak, gai hau dutenak: Itxaro Borda
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Itxaro_Borda&oldid=8093031"(e)tik eskuratuta