Itxaro Borda

Itxaro Borda
	Ahotsa
Bizitza
Jaiotza	Baiona, 1959ko martxoaren  29a (60 urte)
Herrialdea	Lapurdi, Euskal Herria
Lehen hizkuntza	euskara
Hezkuntza
Heziketa	Paueko eta Aturrialdeko Unibertsitatea
Hizkuntzak	euskara; frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	idazlea eta postaria
Lan nabarmenak	Jalgi hadi plazara
Jasotako sariak	ikusi Euskadi saria - Euskarazko literatura (2002) : <00 basque; Sarako Idazleen Biltzarreko saria (2016) ;
Literaturaren Zubitegiko fitxa	22

Itxaro Borda Xarriton (Baiona, 1959ko martxoaren 29a - ) euskal idazlea da; lanbidez postaria da Baionako Santizpirituko bulegoan eta luzaz Maulen eta Ivry-sur-Seinen (Val-de-Marne) ere egon da.

Eduki-taula

BiografiaAldatu

Haurtzaroa Nafarroa Behereko Oragarren igaro zuen hangoa baitu familia. Donapaleuko Jean Errekarte lizeoan nekazaritzako batxilergoa atera eta Historian lizentziatu zen Paueko Unibertsitatean. Mauleko ikastolako gurasoen elkarteko eta Seaskako presidentea ere izan zen 1990eko hamarkadan. Gaur egun Baionan bizi da.^[1]

Literaturaren alorrean 1982an, Maiatz literatur aldizkariaren sortzaileetakoa izan zen, Luzien Etxezaharretarekin batera. Lehen liburua 1984an argitaratu zuen ("Bizitza nola badoan") Maiatz argitaletxean. Euskal abeslarientzat kantak izkiriatzen ditu eta artikuluak euskarazko prentsarako. Urtetan Berriako kolaboratzailea izan da.

Ibilbide literarioaAldatu

Idazle oparoenetariko bat da: poesia, narrazioa, eleberria, saiakera, kronika, antzerkia... genero ia guztietan aritu da. Aldizkako argitalpenetan ere parte hartu du egunkari eta aldizkarietan artikuluak, narrazioak, poemak eta kantuak argitaratzen.^[2]

ItzulpengintzaAldatu

Sakontzeko, irakurri: «ZerrendaːItxaro Bordaren itzulpenak»

Itzulpena idazle baten formakuntzan beharrezkoa da.^[3] Itzulpena oso presente egon da beti Bordaren idazketan. Eta lan oparoa egin du itzulpengintzan.^[4] Itxaro Bordak euskaratutako lanak ugari dira, gutxi liburu formatuan eta oparotasunez aldizkari literarioetan, bereziki Maiatz aldizkarian. Jatorri ezberdinetako egile asko euskal publikoari ezaguraztera eman du: txinatarrak,errusiarrak, senegaldarrak, palestinarrak, armeniarrak...^[5]

LiburuakAldatu

Bertold Brech. Kaukasiar kreazko borobila, antzezlana. Bilbo: Artezblai, 2006.^[6]

María Mercé Marçal (Poesia kaiera). Zarautz: Susa, 2014.^[7]

Kultura eraginaAldatu

2017 Zinemaldia, Euskal Zinemaren Irizar Sariaren epaimahaiaren presidentea , 2017ko irailaren 22tik abenduaren 30ra, Donostia

Euskal Zinemaren Irizar Sariaren epaimahaiaren kidea,beste bi kidekin batera: Miren Arzalluz eta Joserra Senperena.^[8]

Sariaren irabazlea Handia, Aitor Arregiren eta Jon Garañoren filma izan zen. ^[9]

IdazlanakAldatu

NarrazioakAldatu

"Entre les loups cruels" 2001, Maiatz (elebiduna)

EleberriakAldatu

Basilika 1984, Susa
Udaran betaurreko beltzekin 1987, Txertoa
Bakean ützi arte 1994, Susa
Amorezko pena baño 1996, Susa
Bizi nizano munduan 1996, Susa
% 100 basque 2001, Susa; 2002ko Euskadi saria.
Zeruetako erresuma 2005, Susa
Jalgi hadi plazara (2006), Susa
Ezer gabe hobe (2010), Susa.
Boga boga (2012), Susa.

OlerkiakAldatu

liburuakAldatu

"Bizitza nola badoan" 1984, Maiatz
"Krokodil bat daukat bihotzaren ordez" 1986, Susa
"Just Love" 1988, Maiatz
"Bestaldean" 1991, Susa
"Orain" 1998, Susa
"XX. mendeko poesia kaierak - Itxaro Borda" 2000, Susa ^[10]
"Hautsak errautsa bezain" 2002, Maiatz, elebiduna
"Noiztenka" (2007), Maiatz
"Ogella Line" (2009) La malle d'aurore, Aturbe
La porta oberta en el cel, i aixo ^[11]
Kalahari of love, Itxaro Borda — Maiatz 12 (1986-abendua)

aldizkaritanAldatu

Hordago (Sergei Essenine-ri)^[12] — Maiatz 1 (1982-otsaila)

Geofisiko I ^[13] — Maiatz 2 (1982-abuztua)

Lights time^[14] — Maiatz 2 (1982-abuztua)

Oraino mila solas inutil^[15] — Maiatz 5 (1984-apirila).

Orioko elizan^[16] — Maiatz 9 (1985-maiatza).

In God we trust^[17] — Maiatz 9 (1985-maiatza).

This is the end, maitea!^[18] — Maiatz 9 (1985-maiatza).

Dean Moriartyren orroimenez ^[19] — Maiatz 10 (1985-abendua).

Eh ^[20] — Maiatz 10 (1985-abendua).

Mahiz ^[21] — Maiatz 10 (1985-abendua).

Iparragirreri ^[22] — Maiatz 10 (1985-abendua).

Kanbalismoa ^[23] — Maiatz 10 (1985-abendua).

La citta cremata ^[24] — Maiatz 10 (1985-abendua).
Jaun goikoaren..., Itxaro Borda — Maiatz 11 (1986-maiatza).
Begira..., Itxaro Borda — Maiatz 11 (1986-maiatza).
Ilargi beteko gauean..., Itxaro Borda — Maiatz 11 (1986-maiatza).
Exilium tremens..., Itxaro Borda — Maiatz 11 (1986-maiatza).

MusikaAldatu

Hertzainak ^[25]
1990- Amets Prefabrikatuak

1- Bi minutuero (Borda-Zabala)

1992- Denboraren Orratzak

1. - Irauten (Itxaro Borda-Josu Zabala) ^[26]

3. - Larru beltzak (Itxaro Borda-Josu Zabala)

SaioakAldatu

"Emakumeak idazle" 1984, Txertoa
"Hiruko" 2003, Alberdania

SariakAldatu

2002an Euskadi Saria jaso zuen, "%100 basque" nobelarekin.
2010eko irailean Galiziako PEN Clubak Rosalía de Castro poesia saria ^[27]

ErreferentziakAldatu

↑ Urkiza, Ana (2006) Zortzi unibertso zortzi idazle: elkarrizketak Alberdania ISBN 84-96643-37-9 .
↑ Jaka, Aiora (2015) 'Itxaro Borda: bortxaz itzultzaile”Ibon Sarasola, gorazarre : homenatge, homenaje. [Bilbo] : Universidad del País Vasco, Servicio Editorial = Euskal Herriko Unibertsitatea, Argitalpen Zerbitzua, 2015 385-486. orrialdeak .
↑ Jaka, Aiora (2015) 'Itxaro Borda: bortxaz itzultzaile”Ibon Sarasola, gorazarre : homenatge, homenaje. [Bilbo] : Universidad del País Vasco, Servicio Editorial = Euskal Herriko Unibertsitatea, Argitalpen Zerbitzua, 2015 387-389. orrialdeak .
↑ Jaka, Aiora (2015) 'Itxaro Borda: bortxaz itzultzaile”Ibon Sarasola, gorazarre : homenatge, homenaje. [Bilbo] : Universidad del País Vasco, Servicio Editorial = Euskal Herriko Unibertsitatea, Argitalpen Zerbitzua, 2015 398-402. orrialdeak .
↑ Jaka, Aiora (2015) 'Itxaro Borda: bortxaz itzultzaile”Ibon Sarasola, gorazarre : homenatge, homenaje. [Bilbo] : Universidad del País Vasco, Servicio Editorial = Euskal Herriko Unibertsitatea, Argitalpen Zerbitzua, 2015 390. orrialdeak .
↑ (Gaztelaniaz) Artezblai Kaukasiar kreazko borobila | Zubiak . Noiz kontsultatua: 2017-12-01 .
↑ Susa literatura - Poesia kaiera . Noiz kontsultatua: 2017-12-01 .
↑ «Zinemaldia: Irizar Saria Epaimahaia» https://www.sansebastianfestival.com .
↑ «Zinemaldia: Sariak» https://www.sansebastianfestival.com .
↑ .
↑ .
↑ «Hordago (Sergei Essenine-ri)» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .
↑ «Geofisiko I» http://andima.armiarma.eus/maia/maia0217.htm .
↑ «Lights time» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .
↑ «Oraino mila solas inutil» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .
↑ «Orioko elizan» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .
↑ «In God we trust» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .
↑ «This is the end, maitea!» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .
↑ «Dean Moriartyren orroimenez» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .
↑ «Eh» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .
↑ «Mahiz» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .
↑ «Iparragirreri» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .
↑ «Kanibalismoa» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .
↑ «La citta cremata» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .
↑ «Hertzainak» https://historiasderock.es.tl .
↑ «Idazlea galdu da ahaire baten lanbropean. Gotxon Barandiaran Arteaga.— Hegats: literatur aldizkaria, ISSN 1130-2445, Nº. 51, 2013, orr.90-91» https://dialnet.unirioja.es .
↑ «O Pen Clube entregou os seus premios ás literaturas ibéricas» lavozdegalicia .

BibliografiaAldatu

Atutxa Ordeñana, Ibai: Itxaro Borda bestaldetik: mugako identitate baten sorrera. - Egan, 2008-3/4, 5-19

Ikus, gaineraAldatu

Kanpo loturakAldatu

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Itxaro Borda

Wikiesanetan badira aipuak, gai hau dutenak: Itxaro Borda

[1] Urkiza, Ana (2006) Zortzi unibertso zortzi idazle: elkarrizketak Alberdania ISBN 84-96643-37-9 .

[2] Jaka, Aiora (2015) 'Itxaro Borda: bortxaz itzultzaile”Ibon Sarasola, gorazarre : homenatge, homenaje. [Bilbo] : Universidad del País Vasco, Servicio Editorial = Euskal Herriko Unibertsitatea, Argitalpen Zerbitzua, 2015 385-486. orrialdeak .

[3] Jaka, Aiora (2015) 'Itxaro Borda: bortxaz itzultzaile”Ibon Sarasola, gorazarre : homenatge, homenaje. [Bilbo] : Universidad del País Vasco, Servicio Editorial = Euskal Herriko Unibertsitatea, Argitalpen Zerbitzua, 2015 387-389. orrialdeak .

[4] Jaka, Aiora (2015) 'Itxaro Borda: bortxaz itzultzaile”Ibon Sarasola, gorazarre : homenatge, homenaje. [Bilbo] : Universidad del País Vasco, Servicio Editorial = Euskal Herriko Unibertsitatea, Argitalpen Zerbitzua, 2015 398-402. orrialdeak .

[5] Jaka, Aiora (2015) 'Itxaro Borda: bortxaz itzultzaile”Ibon Sarasola, gorazarre : homenatge, homenaje. [Bilbo] : Universidad del País Vasco, Servicio Editorial = Euskal Herriko Unibertsitatea, Argitalpen Zerbitzua, 2015 390. orrialdeak .

[6] (Gaztelaniaz) Artezblai Kaukasiar kreazko borobila | Zubiak . Noiz kontsultatua: 2017-12-01 .

[7] Susa literatura - Poesia kaiera . Noiz kontsultatua: 2017-12-01 .

[zinemaldia1-8] «Zinemaldia: Irizar Saria Epaimahaia» https://www.sansebastianfestival.com .

[zinemaldia2-9] «Zinemaldia: Sariak» https://www.sansebastianfestival.com .

[10] .

[11] .

[maiatz10-12] «Hordago (Sergei Essenine-ri)» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .

[maiatz11-13] «Geofisiko I» http://andima.armiarma.eus/maia/maia0217.htm .

[maiatz12-14] «Lights time» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .

[maiatz13-15] «Oraino mila solas inutil» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .

[maiatz14-16] «Orioko elizan» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .

[maiatz15-17] «In God we trust» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .

[maiatz16-18] «This is the end, maitea!» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .

[maiatz17-19] «Dean Moriartyren orroimenez» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .

[maiatz18-20] «Eh» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .

[maiatz19-21] «Mahiz» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .

[maiatz20-22] «Iparragirreri» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .

[maiatz21-23] «Kanibalismoa» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .

[maiatz22-24] «La citta cremata» http://andima.armiarma.eus/maia/aurki.htm .

[historiasrock-25] «Hertzainak» https://historiasderock.es.tl .

[hegats1-26] «Idazlea galdu da ahaire baten lanbropean. Gotxon Barandiaran Arteaga.— Hegats: literatur aldizkaria, ISSN 1130-2445, Nº. 51, 2013, orr.90-91» https://dialnet.unirioja.es .

[vozdegalicia-27] «O Pen Clube entregou os seus premios ás literaturas ibéricas» lavozdegalicia .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]