Bretainia (eskualdea)
Bretainia[1] (frantsesez: Bretagne, bretainieraz: Breizh, galoz: Bertaèyn) Frantziako ipar-mendebalean dagoen eskualdea da eta lau departamendu barne hartzen ditu: Côtes-d'Armor (22.), Finistère (29.), Ille eta Vilaine (35.) eta Morbihan (56.). 27.208 km² ditu, eta 2.906.197 biztanle (107 biz/km², 1999).
Bretainia Eskualdea | |||
---|---|---|---|
Région Bretagne Rannvro Breizh | |||
| |||
Geografia | |||
Hiriburua | Rennes 48°6′51″N 1°40′51″W | ||
Azalera | 27.208 | ||
Punturik altuena | Roc'h Ruz (en) | ||
Mugakideak | Loirerria, Normandia Beherea eta Normandia | ||
Administrazioa | |||
Presidentea | Loïg Chesnais-Girard (PS) | ||
Loïg Chesnais-Girard (en) | |||
Legebiltzarra | Bretainiako Eskualde Kontseilua | ||
Demografia | |||
Biztanleria | 3.394.567 (2021) 20.732 (2020) | ||
Dentsitatea | 124,76 bizt/km² | ||
Ekonomia | |||
Historia | |||
Sorrera data: 1960ko ekainaren 4a | |||
Bestelako informazioa | |||
Internet domeinua | Point BZH | ||
bretagne.bzh |
- Artikulu hau gaur egungo Bretainia eskualdeari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Bretainia (argipena)».
Eskualdeko hiriburu Rennes da hiri nagusia, 206.229 biztanle baititu.
Geografia aldatu
Bretainia historikoa aldatu
Bretainiako abertzaleek aldarrikatzen duten lurraldea (Bretainia historikoa bezala ezagutua) egun Bretainia izena duen eskualde edo erregioaz landa, Loira Atlantiarreko departamendua ere barne biltzen du. Horrela, Bretainia historikoa 9 herrialdetan banatzen da:
- Bro Leon
- Bro Dreger (Treguier)
- Bro Kernev
- Bro Gwened (Vanetès)
- Bro Sant Brieg edo Penteur (Penthièvre)
- Bro Zol
- Bro Sant Malou
- Bro Roazhon
- Bro Naoned
Gaur egun aldatu
Ozeano Atlantikoak inguratzen du mendebalde, iparralde eta hegoaldean, ekialdean Loirerria eta ipar-ekialdean Normandia Beherea mugakide dituela.
Hiri nagusiak aldatu
Nantes (544.932 biztanle 1999an) hiriburu historikoa da eta Rennesen dago prefektura (521.188).
Hauetaz gain, beste hiri nagusiak hauexek dira:
- Brest: 149.634.
- Quimper: 64.900.
- Lorient: 59.189.
- Vannes: 51.759.
- Saint-Malo: 50.675.
- Saint-Brieuc: 46.087.
- Fougères: 21.779.
- Lannion: 18.368.
- Morlaix: 15.990.
- Pontivy: 13.508.
- Dinan: 10.907.
Hamar mila biztanletik behera dituzte beste herri hauek:
- Redon: 9.499.
- Guingamp: 8.008.
- Châteaulin: 5.157.
Kultura aldatu
Hizkuntzak aldatu
Frantsesa da gaur egungo hizkuntza nagusia, baina beste bi hizkuntza komunitate ere badaude:
- Bretainiera edo brezhoneg, lurraldeko mendebaldean (Bretainia Beherean) mintzatutako zelta hizkuntza.
- Galoa, ekialdean edo Bretainia Garaian hitz egindako erromantze hizkuntza.
Literatura aldatu
- Frantsesezko idazleak:
- Jules Verne (1828-1905).
- Bretainierazko idazleak:
Musika aldatu
- Gwendal taldea.
- Alan Stivell (1944-), musikaria.
Margolaritza aldatu
- Paul Gauguin (1848-1903).
Kirolak aldatu
Futbola aldatu
FC Nantes eta Stade Rennais FC (Rennes) ditugu talderik hoberenak.
Txirrindularitza aldatu
Herrialdeak emandako txirrindularien artean, Bernard Hinault (1954-) dugu aipagarriena, Frantziako Tourraren garailea bost aldiz izandakoa.
Ikus, gainera aldatu
- Bretainia (lurralde historikoa)
- Zelta nazioak
Erreferentziak aldatu
Kanpo estekak aldatu
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Bretainia |