Artikulu hau abeslariari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Madonna (argipena)».

Madonna, jaiotzez Madonna Louise Ciccone (Bay City, Michigan, 1958ko abuztuaren 16a), Ameriketako Estatu Batuetako abeslari, kantautore, aktore eta enpresaburu estatubatuarra da.[1] 2023an Birjina

Madonna (abeslaria)

(2015)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakMadonna Louise Ciccone
JaiotzaBay City1958ko abuztuaren 16a (65 urte)
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
Lehen hizkuntzaingelesa
Familia
AitaSilvio P. (Tony) Ciccone
AmaMadonna Louise Fortin
Ezkontidea(k)Sean Penn  (1985eko abuztuaren 16a -  1989ko irailaren 14a)
Guy Ritchie  (2000ko abenduaren 22a -  2008ko azaroaren 21a)
Bikotekidea(k)
Seme-alabak
Anai-arrebak
Hezkuntza
HeziketaUniversity of Michigan School of Music, Theatre & Dance (en) Itzuli
Rochester Adams High School (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakabeslaria, kantugilea, aktorea, film-zuzendaria, musikagilea, zinema ekoizlea, idazlea, dantzaria, ekintzailea, disko-ekoizlea, artista eszenikoa, enpresaburua, gidoilaria, poeta, modeloa, haur literatura idazlea, ekoizlea, errealizadorea, filantropoa, gitarra-jotzailea, zinema aktorea, arte bildumagilea eta ahots-aktorea
Altuera164 zentimetro
Enplegatzailea(k)Dunkin' (en) Itzuli
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
InfluentziakDavid Bowie, Deborah Harry, Chrissie Hynde, Marta Graham eta Mae West
KidetzaBreakfast Club
Emmy & The Emmys (en) Itzuli
Izengoitia(k)Madonna, Louise Ciccone, Madonna Ritchie, Boy Toy, Nonnie, Maddy, Mo, The Material Girl, Queen of Pop, Madge, Veronica Electronica, Dita, Madame X, M-Dolla eta M
Genero artistikoapop musika
dantza
musika elektronikoa
dance popa
pop rock
R&B garaikidea
adult contemporary musika
jazza
rock opera
herri-kanta
Ahots motamezzosopranoa
sopranoa
Musika instrumentuagitarra
bateria
ukelelea
ahotsa
DiskoetxeaSire Records
Warner Bros. Records
Maverick Records
Interscope Records
Warner Music Group
Live Nation Entertainment (en) Itzuli
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Demokrata

madonna.com
IMDB: nm0000187 Allocine: 3627 Rottentomatoes: celebrity/madonna Allmovie: p100711 TCM: 119436 Metacritic: person/madonna TV.com: people/madonna IBDB: 51047
Facebook: madonna Twitter: Madonna Instagram: madonna MySpace: madonna Youtube: UC81VD6eeuLLSfyY_D-N8sVw TikTok: madonna Flickr: 48731784@N06 Souncloud: madonna Spotify: 6tbjWDEIzxoDsBA1FuhfPW iTunes: 20044 Last fm: Madonna Musicbrainz: 79239441-bfd5-4981-a70c-55c3f15c1287 Songkick: 363507 Discogs: 8760 Allmusic: mn0000237205 Deezer: 290 Edit the value on Wikidata

Biografia aldatu

Italiar amerikar familia handi batean jaioa, Madonnak dantza ikasi zuen Michigango Unibertsitatean eta New Yorkeko Alvin Ailey American Dance Theatre-n 1970eko hamarkadaren amaieran, Patrick Hernandezen taldeko kide gisa Parisera joan aurretik. New Yorkera itzulita, rock talde batzuekin aritu zen Sire Recordsekin sinatu aurretik. Bere lehen arrakasta, Holiday, 1983koa da.[2] Erregistro zabalekoa da Madonnaren pop melodikoa: koru itsaskorrak txertatu izan ditu eta bere letrek maitasunari, sexuari eta harremanei egiten diete aipamen. [1]

Madonna izan zen bideo musikalaren potentziala erabat ustiatu zuen lehen emakume artista. Goi mailako diseinatzaileekin (Jean-Paul Gaultier), argazkilariekin (Steven Meisel eta Herb Ritts) eta zuzendariekin (Mary Lambert eta David Fincher) kolaboratu zuen. Abangoardiatik hartu zituen ideiak irudi sexual eta satiriko bereizgarriak sortzeko: Like a Virgin (1984) Like a Prayer (1989) bezalakoetan eskandaluak sortuz.[3] [4]1991rako, Estatu Batuetan 21 top-ten lortu zituen, eta nazioartean 70 milioi album saldu zituen, 1.200 milioi dolarreko salmentak lortuz.[5]

Gogorra naiz, anbizio handikoa, eta badakit zer nahi dudan. Horrek putakume bihurtzen banau, ados. (Madonna)[1]

2000 eta 2008 bitartean Guy Ritchie ingeles zinema zuzendari eta gidoilariarekin ezkonduta egon zen.

Madonna eta Euskal Herria aldatu

 
Kalakan Madonnarekin, Open Your Heart biran, Berlin 2012

2011n Biarritzeko uda, 2012an Kalakan taldearekin lankidetza, Jon Kortajarenarekiko adiskidetasuna... Hainbat lotura ditu Parisko kontzertu batean euskaraz kantatu zuen poparen erreginak Euskal Herriarekin.[6]

2023ko 40. urteurreneko biran berriro erakutsi zuen euskal musika tradizionalarekin zuen lotura. Zehazki, Parisen eskaini dituen kontzertuetan, ‘Birjina gaztetto bat zegoen’ meza-abestia erabili zuen ‘Like a Prayer’ mitikoaren sarrera gisa, fraile itxuran jantzita. XIX. mendeko Iparragirreren abesti bat da. Eusko ikaskuntaren arabera, Charles Bordesek batu zuen Euskaldun Eliza Kantuak (1906) abesti-liburuan.[7] [8][9][10][11]

Diskografia aldatu

Albumak aldatu

  • 1983: Madonna
  • 1984: Like a Virgin
  • 1986: True Blue
  • 1987: Who's That Girl
  • 1987: You Can Dance
  • 1989: Like a Prayer
  • 1990: I'm Breathless
  • 1990: The Immaculate Collection
  • 1992: Erotica
  • 1994: Bedtime Stories
  • 1995: Something to Remember
  • 1996: Evita
  • 1998: Ray of Light
  • 2001: GHV2
  • 2003: American Life
  • 2003: Remixed & Revisited
  • 2005: Confessions on a Dance Floor
  • 2007: The Confessions Tour
  • 2008: Hard Candy
  • 2012: MDNA
  • 2015: Rebel Heart
  • 2019: Madame X

Birak aldatu

  • 1998: The Girlie Show Live Down Under
  • 1999: Ciao Italia: Live From Italy
  • 2001: Live Drowned World Tour
  • 2006: I'm Going To Tell You A Secret
  • 2007: The Confessions Tour

Bideoak aldatu

  • 1999: Madonna: The Immaculate Collection
  • 1999: Madonna: 93:99
  • 2001: What It Feels Like For A Girl

Filmografia aldatu

Aktorea aldatu

Irudi galeria aldatu

Erreferentziak aldatu

  1. a b c (Ingelesez) «Madonna» Britannica Presents 100 Women Trailblazers 2019-02-04 (Noiz kontsultatua: 2022-08-30).
  2. (Ingelesez) «Madonna - Holiday - Vídeo Dailymotion» Dailymotion 2015-07-16 (Noiz kontsultatua: 2022-08-30).
  3. (Gaztelaniaz) Alonso, Guillermo. (2019-12-22). «‘Like a Virgin’, 35 años después: la bomba que enfrentó a Madonna a la Iglesia, a la Policía y a Tarantino» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2022-08-30).
  4. (Gaztelaniaz) LOS40. (2019-03-07). «‘Like a Prayer’: la canción más transgresora de Madonna cumple 33 años» LOS40 (Noiz kontsultatua: 2022-08-30).
  5. (Ingelesez) «Madonna | Biography, Songs, & Facts | Britannica» www.britannica.com (Noiz kontsultatua: 2022-08-30).
  6. (Gaztelaniaz) Osorio, Silvia. (2023-11-22). «El amor de Madonna por Euskadi» El Correo (Noiz kontsultatua: 2023-11-24).
  7. (Gaztelaniaz) SL, TAI GABE DIGITALA. (2023-11-21). «Madonna vuelve a mostrar su apego por la música tradicional vasca en su gira 40º aniversario» naiz: (Noiz kontsultatua: 2023-11-24).
  8. (Gaztelaniaz) «El guiño de Madonna al euskera» El Correo 2023-11-22 (Noiz kontsultatua: 2023-11-24).
  9. (Gaztelaniaz) Algaba, A.. (2023-11-21). «Un nuevo guiño de Madonna al euskera con una canción religiosa vasca» El Diario Vasco (Noiz kontsultatua: 2023-11-24).
  10. (Gaztelaniaz) «Madonna sorprende haciendo un guiño al euskera durante su concierto en París» www.lasexta.com 2023-11-23 (Noiz kontsultatua: 2023-11-24).
  11. (Gaztelaniaz) Algaba, A.. (2023-11-21). «Un nuevo guiño de Madonna al euskera con una canción religiosa vasca» El Diario Vasco (Noiz kontsultatua: 2023-11-24).

Kanpo estekak aldatu


  Artikulu hau Michigango biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.