Wikipedia

Berantevilla

Berantevilla[1] Arabako hego-mendebaldeko udalerri bat da, Añanako kuadrillakoa. Gasteiztik 29 bat kilometrora dago. Udalerriko herriburua izen bereko herria da, hots, Berantevilla.

Berantevilla
 Araba, Euskal Herria
Berantevilla.jpg
Berantevilla herria.
Administrazioa
Estatua Espainia
Erkidegoa Euskal Autonomia Erkidegoa
Lurraldea Araba
Eskualdea Añanako Kuadrilla
Izen ofiziala Berantevilla
Alkatea Juan A Santamaría (Independientes Berantevilla)
Posta kodea 01211
INE kodea 01014
Herritarra berantevillar[1]
Kokapena
Koordenatuak 42° 40′ 58″ N, 2° 51′ 32″ W / 42.6829°N,2.8589°W / 42.6829; -2.8589Koordenatuak: 42° 40′ 58″ N, 2° 51′ 32″ W / 42.6829°N,2.8589°W / 42.6829; -2.8589
Azalera 35,73 km2
Garaiera 479 metro
Distantzia 29 km Gasteiza
Demografia
Biztanleria 475 biztanle (2016)
(Red Arrow Down.svg -2)
Twemoji 1f6b9.svg
50,75 / 100
Dentsitatea 13,29 biztanle/km²
Hazkundea
(2003-2013)[2]		 Green Arrow Up.svg% 3,23
Zahartze tasa[2] % 27,86
Ugalkortasun tasa[2] ‰ 41,67
Ekonomia
Jarduera tasa[2] % 89,83 (2011)
Genero desoreka[2] % 4,86 (2011)
Langabezia erregistratua[2] % 7,01 (2013)
Kultura
Euskaldunak % 14,63 (2010)
Euskararen erabilera % 1,3 (2011)
Datu gehigarriak
Webgunea http://www.berantevilla.es/

IzenaAldatu

Euskaltzaindiak araututako euskal izena Berantevilla da. Hala ere, Euskaltzaindiak berak 1979an proposatutako Beranturi izen berriak izan duen erabilera dela eta, maila apalagoan erabil daitekeela onartu du.[1]

Ez dago garbi izenaren etimologia zein den; forma dokumentatu zaharrena Beranti villa da, Donemiliaga Kukulako kartularioan;[3] zehazki, Muñoz Alvarez Llazarrak 1080. urtean Donemiliagako monasterioari dohaintza bat egin zioneko dokumentu batean ageri da.[4]

GeografiaAldatu

Ihuda ibaiak zeharkatzen du Berantevilla, urak Zadorra ibaira isuri baino lehentxeago. Zadorrak, ehunka metro batzuk aurrerago, Ebro ibaian isurtzen ditu. Hegoaldean beste ur lerro bat igarotzen da, Inglares ibaia, eta horrek urak Ebrora isurtzen ditu zuzenean.[4]

Berantevilla ipar-mendebaldetik hego-ekialdera luzatzen den haran batean dago kokatuta, itsas mailatik 479 metro gorago, hegoaldean Txulato mendia daukala. Trebiñuko barrendegiaren eta Miranda Ebroren artean dagoenez, harreman handia du azken hiri horrekin.

Udalerriaren baliabide ekonomiko nagusia nekazaritza da. Jarduera industriala ere badauka, gutxi bada ere, Lacorzanillako industrialdean. Hala ere, kontuan izan behar da Mirandatik 5 kilometrora dagoela eta bertan industrien eta hirugarren sektoreko lanpostuen kopurua handiagoa dela.

Garraiobideei dagokienez, errepide eta trenbideen lotune garrantzitsu baten ondo-ondoan dago. Bertatik igarotzen dira A-1 errepidea (Madril eta Irun lotzen dituena) eta N-124 (Gimileo eta Miranda Ebro lotzen dituena), eta Mirandan Bilbo, Irun eta Madril lotzen dituen trenbide-lotunea dago.

Udalerri mugakideakAldatu

HistoriaAldatu

Berantevillako lurraldeen okupazio-aztarna zaharrenak Vetrusa deituriko erromatar aztarnategian ditugu, Lacorzanilla herrian.[4]

Berantevilla toponimoa 1080. urtean agertzen da lehen aldiz agiri batean idatzia. 1299an hiribildu titulua eman zion Fernando VI.a Espainiakoak. Verantivillako monasterioa izan zen hiribildua sortzeko abiapuntua.

Banaketa administratiboaAldatu

 
Mijancasko eliza eta frontoia.

Udalerria zortzi herriz osatua dago:

DemografiaAldatu

Berantevillako biztanleria

PolitikaAldatu

AlkateakAldatu

Hauek izan dira Berantevillako azken alkateak:

Alkatea Agintaldi hasiera Agintaldi amaiera Alderdia[5]
1979 1983 EAJ
1983 1987 EAJ
1987 1991 EAJ
1991 1995 EAJ
Milagros Duque Vallejo 1995 1999 EAJ
Amaia Martinez Alfonso 1999 2003 EAJ
Amaia Martinez Alfonso 2003 2007 EAJ
Amaia Martinez Alfonso 2007 2011 EAJ
2011 2015 Independentea
Juan Antonio Santamaria Fajardo[5] 2015 2019 Independentea
Mario Perea[6] 2019 Jardunean AIB[7]

Berantevillar ezagunakAldatu

KulturaAldatu

 
Berantevillakoen giza-dorrea, beste herri bateko ikuskizun batean.

Irailaren 9an Andra Mariren Natibitatearen eguna ospatzen da Berantevillan. Ospakizunak, izatez, iraileko lehen asteburuan burutzen dira. Ospakizun esanguratsuenetako bat giza-gaztelu edo giza-dorreak eraikitzearena da[8]: bazkari garaian eta oso distantzia txikira batetik hurrengora, herriko gazteak hiru pisuko giza-gazteluak osatuz eta deseginez doaz, behin eta berriro, hiruzpalau orduz, guztira 20 dorre egin arte edo. Dorreen gailurretik gazte batek “Arratsalde on! Gora Lacorzanillako Ama Birjina!” oihukatzen du, eta etxe bakoitzeko bizilagun eta gonbidatuen izenak ere goratzen ditu. Azkenez “Gora ni eusten nautenak eta gora ni neu!” eta “Hurrengo urtera arte!” esanik agurtzen da.

Ondasun nabarmenakAldatu

  • Jasokundearen parrokia-eliza, ganga barrokoak dituena.

IruditegiaAldatu

  • Berantevilla, herrigunea, airetik.

  • Jasokundearen eliza.

  • Lacervilla herria.

  • Tobera herria.

  • Santurde herria.

ErreferentziakAldatu

  1. ↑ a b c Euskaltzaindia. (PDF) 150. arauaː Arabako herri izendegia. .
  2. ↑ a b c d e f Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
  3. ↑ Henrike, Knörr. (2006). «Berantevilla eta Soportilla izenen inguruan» Euskera (Euskaltzaindia): 843-846.
  4. ↑ a b c Arabako Foru Aldundia. (2010). Araba herriz herri. Arabako Foru Aldundia, 64 or..
  5. ↑ a b «Base de datos de Alcaldes y Concejales:: Ministerio de Política Territorial y Función Pública ::» www.mptfp.gob.es . Noiz kontsultatua: 2020-04-05.
  6. ↑ «Udalerriak - web.araba.eus» web.araba.eus . Noiz kontsultatua: 2020-04-02.
  7. ↑ (Gaztelaniaz) «Alcaldías en Álava: Labastida, Zigoitia y Laguardia para el PNV, Samaniego para EH Bildu» Gasteiz Hoy 2019-06-15 . Noiz kontsultatua: 2020-04-05.
  8. ↑ ezpalak. «Berantevillako herritarrak ― Berantevilla, Araba» dantzan.eus . Noiz kontsultatua: 2020-05-12.

Ikus, gaineraAldatu

Kanpo estekakAldatu

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Euskal Herriko Wikiatlasa


"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Berantevilla&oldid=7877271"(e)tik eskuratuta