Añanako kuadrilla

Añanako kuadrilla
	Euskal Herria
	Bergantzu.
Administrazioa
Herrialdea	Araba
Udalerriak	10
Eskualdeburua	Ribabellosa
Herri handiena	Iruña Oka
Izen ofiziala
Presidentea	Rubén Torremocha Galán; (EAJ)
Geografia
Koordenatuak	42°46′17″N 2°55′08″W / 42.7714°N 2.91879°W
Azalera	698,72 km²
Demografia
Dentsitatea	ERROREA: ezin izan da automatikoki kalkulatu, arazoa konpontzeko egin klik hemen biztanle/km²

Añanako kuadrilla Araba osatzen duten zazpi kuadrilla edo eskualde administratiboetako bat da, probintziako hegomendebaldean kokatuta dagoena. Ebro ibaiaren inguruko zenbait haranek osatua da, eta "Arabako Ibarrak" izena ere hartzen du. Eskualdeko administrazio erakundeak Ribabellosan (Erriberabeitia) daude, nahiz eta biztanle gehien dituen udalerria Iruña Oka den.

Añanako kuadrilla 1840. urtean sortu zen. Garai hartararte, kuadrillako udalerriak Gasteizko kuadrillan barna zeuden. Gaur egun, oso gutxi populatutako eskualdea da, 700 km2 inguruko azalera batean 8.700 biztanle inguru bizi direlarik (12,49 biz/km²).

Mugakideak

Iparraldean Aiarako kuadrilla eta Zuia-Gorbeialdea, hegoalde eta mendebaldean Burgosko probintzia (Espainia) eta ekialdean Gasteizko kuadrilla, Trebiñuko Konderria eta Urizaharra eta Bastidako udalerriak mugakide ditu.

Udalerrien eta kontzejuen xehetasunak

Hamar udalerri biltzen ditu Añanako kuadrillak.

10 udalerri hauetan 113 herri kokatzen dira eta hauetatik bi herrik dute 1.000 biztanle baino gehiago, Ribabellosa eta Langraiz Oka.

#	Udalerria	▪︎Herriburua, •Kontzejuak eta •Herriak^[1]	Alkatea	Alkatearen alderdi politikoa	Biztanleria (2023)	Biztanleriaren ehunekoa, Añana kuadrillako guztizkoan	Azalera (km²)
1	Añana	•Atiega ▪︎Gesaltza Añana	Juan Carlos Medina Martinez	Euzko Alderdi Jeltzalea	156	%1,64	21,92
2	Armiñon	▪︎Armiñon •Estavillo •Lacorzana	Juan Muñoz Bartolome	Euzko Alderdi Jeltzalea	232	%2,44	10,57
3	Berantevilla	▪︎Berantevilla (•Berantevilla •Escanzana •Lacorzanilla) •Lacervilla •Mijancas •Santa Cruz del Fierro •Santurde •Tobera	Isabel Arbaizagoitia Peral	Euzko Alderdi Jeltzalea	451	%4,74	35,73
4	Erriberabeitia	•Igai •Manzanos •Melledes •Quintanilla Erriberabeitia •Ribaguda ▪︎Ribabellosa	Amado Martinez de Iturrate Kuartango	Ribera Baja Bizirik	1.423	%14,96	27,74
5	Erriberagoitia	•Antezana •Anuntzeta (•Anuntzeta •Mimbredo) •Arbigano •Arreo •Artatza-Axkoeta (•Artatza •Axkoeta) •Barrón •Basquiñuelas •Biloria •Caicedo Sopeña •Castillo Sopeña •Hereña •Lasierra •Leziñana Oka •Morillas •Nuvilla •Ormijana •Padul ▪︎Pobes •San Miguel •Subilla Morillas •Tuyo •Villabezana •Villaluenga •Villambrosa	Javier Gallego Rodriguez	Euzko Alderdi Jeltzalea	828	%8,70	119,78
6	Gaubea	•Astulez •Acebedo •Bachicabo •Barrio •Basabe •Boveda •Corro •Espejo • Fresneda ▪︎Uribarri Gaubea •Ginea •Gurendes-Quejo (•Gurendes •Quejo) •Karanka eta Mioma (•Karanka •Mioma) •Karkamu •Nograro •Osma •Pinedo •Kintanilla •Tobillas •Tuesta •Valderejo (•Lahoz •Lalastra •Ribera •Villamardones) •Valluerca •Villamaderne (•Bellojin •Villamaderne) •Villanañe	Gorka Salazar Senso	Euzko Alderdi Jeltzalea	1.066	%11,20	244,06
7	Iruña Oka	•Billoda ▪︎Langraiz Oka •Mandaita •Olabarri •Tresponde	Migel Angel Montes Sanchez	Euskadiko Alderdi Sozialista - Euskadiko Ezkerra	3.597	%37,81	53,25
8	Kuartango	•Anda (•Anda •Andagoia •Katadiano) •Aprikano •Etxabarri (•Etxabarri •Tortura) Inurrieta •Jokano •Luna (•Arriano •Artxua •Gillarte •Luna) •Marinda (•Iñurrieta •Marinda •Ondokolanda/Santa Eulalia •Urbina Basabe •Villamanca) •Sendadiano •Urbina Eza •Uribarri ▪︎Zuhatzu Kuartango	Miren Meabe Carro	Euzko Alderdi Jeltzalea	401	%4,21	84,39
9	Lantaron	•Alcedo •Bergonda •Caicedo Yuso •Fontecha ▪︎Komunioi •Larrazubi •Leziñana •Molinilla •Salcedo •Sobrón •Turiso •Zubillaga	Jesús Barredo Arana	Euzko Alderdi Jeltzalea	938	%9,86	61,77
10	Zanbrana	•Bergantzu •Ozio •Zabalate ▪︎Zanbrana	Aitor Abecia Jiménez	Independentea	422	%4,43	39,51
	Añanako kuadrilla				9.514	%100,00	698,72

Inguru naturala

Valderejoko natura parkea eskualde honetan kokatuta dago eta zonalde honetako ondare natural ikusgarria da, Vallegrull mendia (1.226 m) tontor nagusia duelarik.

Kultura

Ondarea

Erromatar Inperioaren sasoiko Iruña-Veleiako aztarnategia nabarmentzekoa da, Iruña Oka udalerrian kokatutakoa. Bertan euskarazko idazkunak topatu zituztela iragarri zuten, inoizko zaharrenak izango zirenak, baina aditu batzorde batek faltsutzat hartu zituzten azkenean 2008an.

Ondare erromanikoa azpimarratzekoa da, eliza hauek eskualdean daudelarik: Tuestako Jasokundearen Andra Marirena, Karkamoko San Joanena eta Toberako Andra Marirena.

Euskara

Euskal Herriko eskualderik erdaldunetarikoa dugu Añanakoa, izan ere euskara desagertu zen XVI. mendean edo toki batzuetan lehenago.

Hala ere, 1995ean antolatu zuten lehenenengo aldiz "Euskara Añanan" izeneko festa eta aldarrikatzeko eguna, eta urtero udalerri bat jardunaldi honetaz arduratzen da. Ikastolarik eza eta biztanleen zahartzea bi oztopo nagusien artean daude eskualdean euskal hiztunak irabazi eta pizteko, antolatzaileen iritziz.

Erreferentziak

↑ «Arabako Toki Erakundeak» Arabako Foru Aldundia (Noiz kontsultatua: 2023-10-19).

Ikus, gainera

Kanpo estekak

(Gaztelaniaz)Añanako koadrilaren webgunea

Datuak: Q281999
Multimedia: Kuadrilla of Añana / Q281999

[1] «Arabako Toki Erakundeak» Arabako Foru Aldundia (Noiz kontsultatua: 2023-10-19).

[1]