Wikipedia

Eskualdeko Garraioa (Araba)

Arabari zerbitzua ematen dion eskaera bidezko autobus sarea
Ez nahasi Eskualdeko Hiri Garraioarekin, Iruñerriko hiri-autobusen sarea.

Eskualdeko Garraioa Araba euskal herrialdean dagoen eskaera bidezko autobus sarea. Landa-eremuko herrigune txikietako biztanleei beren eskualdeko leku interesgarrietara joateko aukera ematen die, hala nola osasun-zentrora, administrazioaren bulegoetara edo merkataritza-guneetara.

Eskualdeko Garraioa
Datu orokorrak
Garraio motaEskaera bidezko autobusa
EskualdeakAraba,  Euskal Herria
Line kopurua28
Geltokiak450
Bidaiariak30 000 (2019)[1]
JabeaArabako Foru Aldundia
Webguneawww.araba.eus
Ustiapena
Hasiera2019ko uztailaren 1a (4 urte)
Ibilgailuak28
Datu teknikoak
Luzera1 179,9 km
Abiadura maximoa90 km/h
 Mapa

Map

Sarea 2019ko uztailaren 1ean inauguratu zen Aiaraldea, Añana, Errioxa, Gorbeialdea, Mendialdea eta Trebiñu kuadrillen lineetaarekin. Sarea Arabako Foru Aldundiarena da, eta bera da lineen ordutegien eta ibilbideen arduraduna.[2]

Historia aldatu

Arabako biztanleriaren zenbaki txiki batzuk 2000ko hamarkadaren hasieratik Landa Taxia zerbitzuak zerbitzatzen zituen. Taxi arrunt bat zen, salbu eta partzialki Arabako Foru Aldundiak finantzatzen zuen, eta horrek kostua merkatzen zion erabiltzaileari. Hala ere, zerbitzua ez zen eskala handian ematen, diskrezionalki soilik, eta ez zen herrigune guztietara iristen.

Asmoa herri horiek hurbilen zuten hiriarteko autobus geltokiarekin lotzea zen, horrela lurralde osoan zehar mugitu ahal izateko. Erabiltzaileak 1,50 euro ordaintzen zizkion taxilariari bidaia bakoitzeko, eta gainerako kostua aldundiak diruz laguntzen du.[3]

2015ean Araba Bus sarea martxan jarri zenean, autobus-emakida ia guztiak berritu ziren, ordutegiak eta ibilbideak aldatuz. Horrela, ibilbide berriak sortu ziren eta ordutegiak hobetu egin ziren, igande eta jaiegunetan ere zerbitzua emanez. Hori dela eta, Arabako Foru Aldundiak Landa Taxi zerbitzua birdiseinatu behar izan zuen; izan ere, unean uneko errealitatera egokituta ez egoteaz gain, sare berriarekin zenbait gabezia zituen, hala nola larunbat arratsaldeetan eta igandeetan zerbitzurik ez zegoela.[4][5][6]

2017ko otsailean, Josu Lopez Ubierna Bide Azpiegituretako eta Mugikortasuneko foru diputatuak eta Marian Gutierrez Mugikortasun arloko zuzendariak landa-guneetarako autobus-sare berriaren proiektua aurkeztu zuten. Iragarri zituzten hobekuntzen artean, honako hauek nabarmendu behar dira: zerbitzua larunbat, igande eta jaiegunetan ere erabil daitekeela, BAT txartela sartu dela ordaintzeko metodo gisa, zehaztutako ibilbide eta ordutegi gisa eta erreserba-zentral bat jarri dela martxan. Hala ere, berritasun nagusia zerbitzua berriz diseinatzea da; izan ere, landa-eremuko biztanleak gertuen dagoen autobus geldialdiarekin konektatzetik landa-eremuak eskualdeburuekin konektatzera igarotzen dira, eta horrek zerbitzu gehiagotara iristeko aukera ematen die. Gainera, ideia autobus bati gehiago hurbiltzen zaio taxi bati baino; izan ere, zerbitzuak hainbat pertsona aldi berean hartzea da asmoa, autobus bat bezala.[7]

Sarearen garapena aldatu

Sare berria, «Eskualdeko Garraioa» izenekoa, 2019ko uztailaren 1ean jarri zen martxan. Hogei bat linea izango lituzke, 7 edo 8 plazako ibilgailuz hornituak (20raino igo daitezkeenak), egunean 5-9 maiztasunarekin. Ibilbide bakoitzaren batez besteko iraupena hogeita hamar minutukoa izan zen, erreferentziazko balio gisa.

Gainera, erreserba-zentral bat sortu zen garraio-eskaerak modu automatizatuan egiteko. Erreserbak egiteko azken eguna aurreko eguneko 20: 00ak ziren (lehen baino 2 ordu geroago). Gainera, aldizkako erreserbak egiteko aukera sartu zen, erabiltzaile batzuentzat bereziki pentsatuta, hala nola ikasleentzat edo kirolarientzat. Beste hobekuntza batzuk izango dira BAT txartela eta txartel arruntaren prezioarekiko deskontuak, eta zerbitzua ematen duten ibilgailuak Foru Garraioaren informazio guztia zentralizatzen duen tresna telematikora konektatzea. Azken horrek aukera emango du eredua doitzeko eta hobetzeko datu erabilgarriak izateko (ibilbideak, ordutegiak betetzea, bidaiari kopurua, etab.).

Martxan jarri ziren lehen lineak Aiaraldea, Añana, Errioxa, Gorbeialdea, Mendialdea eta Trebiñu kuadrillenak izan ziren.[8]

Hala ere, Landa Taxiak Lautadako kuadrillan jarduten jarraitu zuen, bere kontzesioa ez baitzen 2020ko abenduaren 1era arte martxan jarri, nagusiki COVID-19 pandemiak atzeratua. Izan ere, lizitazioa hutsik geratu zen, ez baitzen eskaintzarik aurkeztu, eta, beraz, beste plegu bat eta beste lizitazio bat egin behar izan ziren.[9][10]

Bestalde, 2020ko otsailaren 24tik aurrera, zenbait hobekuntza egin dira sarea martxan jarri zenetik (7 hilabete lehenago) lortutako datuak aztertuta. Hala, zerbitzu "malguagoa" diseinatu zuten, "mugikortasun beharretara egokitzeko". Berrikuntzen artean, bidaia baino ordubete lehenagora arte erreserba bat bertan behera uzteko aukera azpimarratu dute. Halaber, bidaiariak osasun-zentroetan eta etxe pribatuetan utzi ahal izango dira, baldin eta geltokitik urrun badaude eta gainerako erabiltzaileei eragiten ez badiete.[11]

Era berean, erreserbak baldintza jakin batzuetan aldatu ahal izango dira, eta, beste bidaiari batzuei eragiten ez badie, operadoreari eskatu ahal izango zaio, salbuespen gisa, espedizio baten irteera-ordutegia atzeratzeko. Ordutegi batzuk ere aldatu ziren eta geltoki berriak sortu ziren lineen ibilbidean.

Egindako zuzenketa batzuek teknologia berriak dakartzate berekin; izan ere, erabiltzaile batzuk kexu agertu ziren bezero gehienak adinekoak direlako, eta gehienek ez dute gaitasun digitalik. Horregatik, erreserbak gidariarekin zuzenean egiteko aukera eman zitzaien berriro, erreserben telefonogunera sartzeko aukera emanez, bezeroen izenean egin ahal izateko.[12]

Sarea aldatu

Sareak Arabako udalerri gehienei eman nahi die zerbitzua. Lineek herrialdeko biztanleguneen ia % 100eko estaldura ematen dute.

Eskualdeko Garraioa Araba Busekin osatzen da, horrela herrigune txikiak Gasteiz hiriburuarekin lotu ahal izateko.

Linea Kuadrilla Eskualdeburuak Hasiera Luzera (km) Geldialdiak
    Aiaraldea Amurrio • Arespalditza 2019ko uztailaren 1a 39,5 22
    Aiaraldea Amurrio • Urduña 2019ko uztailaren 1a 37,9 16
    Gorbeialdea Aramaio 2019ko uztailaren 1a 28,5 15
    Gorbeialdea Izarra • Murgia 2019ko uztailaren 1a 67,2 25
    Gorbeialdea Legutio • Otxandio 2019ko uztailaren 1a 21,4 9
    Gorbeialdea Gasteiz • Legutio 2019ko uztailaren 1a 37,4 12
    Lautada Azilu • Burgu • Dulantzi 2020ko abenduaren 1a 59,8 24
    Lautada Agurain • Dulantzi 2020ko abenduaren 1a 29,1 13
    Lautada Agurain • Ozeta 2020ko abenduaren 1a 50,7 19
    Lautada Agurain • Araia 2020ko abenduaren 1a 25,7 11
    Lautada Agurain • Araia 2020ko abenduaren 1a 42,1 24
    Añana Zuhatzu Kuartango 2019ko uztailaren 1a 42,8 24
    Añana Uribarri Gaubea 2019ko uztailaren 1a 42,7 21
    Añana Uribarri Gaubea 2019ko uztailaren 1a 58,0 22
    Añana Pobes 2019ko uztailaren 1a 71,0 29
    Añana Arabako espetxea 2019ko uztailaren 1a 19,9 3
    Añana Lantaron • Miranda 2019ko uztailaren 1a 46,1 17
    Añana Berantevilla • Miranda • Zanbrana 2019ko uztailaren 1a 43,1 14
    Añana Armiñon • Miranda • Ribabellosa 2019ko uztailaren 1a 34,7 13
    Añana Argantzon • Armiñon 2019ko uztailaren 1a 37,4 18
    Trebiñu Armentia Trebiñu • Trebiñu 2019ko uztailaren 1a 50,0 25
    Trebiñu Armentia Trebiñu • Trebiñu 2019ko uztailaren 1a 51,2 28
    Mendialdea Maeztu 2019ko uztailaren 1a 33,1 13
    Mendialdea Alda • Santikurutze Kanpezu 2019ko uztailaren 1a 27,6 9
    Mendialdea Santikurutze Kanpezu 2019ko uztailaren 1a 22,5 6
    Mendialdea Armentia Trebiñu • Trebiñu • Urizaharra 2019ko uztailaren 1a 38,2 13
    Mendialdea Armentia Trebiñu • Bernedo • Trebiñu 2019ko uztailaren 1a 52,5 15
    Errioxa Guardia • Lezako Ospitalea 2019ko uztailaren 1a 69,8 20

Tarifak aldatu

Sare horrek tarifa sorta zabala du, eta deskontuak eskaintzen dizkie bertako eta ohiko erabiltzaileei, gazteei eta familiei. Lineak distantzia laburrekoak direnez, ez da beharrezkoa zonalde-zerbitzurik ezartzea; beraz, ibilgailurako igoera kobratzen da, eta ez egindako distantzia.

Txartelak aldatu

Hiru tarifa mota daude:[13]

  • Noizbehinkako txartela: bidaiari guztientzat da, jatorria, helmuga, adina edo beste baldintza batzuk kontuan hartu gabe. Ez dago ez betekizunik, ez debekurik, sarearen araudia betetzeaz gain.
  • BAT txartela: Arabako garraio-txartela dutenek sareko autobus guztietan ordain dezakete beren txartelarekin. Kasu horretan, noizbehinkako txartelaren prezioa baino % 20 merkeagoa izango da. BARIK eta MUGI txartelek ere badute tarifa hori eskuratzeko aukera.
  • BAT Berezi: Arabako garraio-txartelaren sistemako "berezi" tarifak eskuragarri dituzten pertsonek tarifa are murritzagoa dute. Noizbehinkako txartel batekin alderatuta, % 40ko murrizketa da. BARIK eta MUGI sistemaren baliokideek ere badute tarifa hori eskuratzeko aukera.

Gainera, familia ugariek % 20ko deskontua bermatuta dute titulu orokorrerako eta % 50ekoa titulu berezirako. BAT edo BAT Berezi txartelak erabiliz gero, deskontu hori aurrekoari gehituko zaio, eta bi deskontuak gehituko dira.

Bestalde, 6 urtetik beherako haurrak eta ikusmen-, adimen-, zentzumen- edo adimen-desgaitasuna edo mugikortasun murriztua duten pertsonen laguntzaileak doan sar daitezke sarean, baldin eta baldintza horiek betetzen dituztela egiaztatzen badute.

Prezioak aldatu

Ibilbide bakoitzaren prezioa erabilitako tarifaren (eta noizbehinkako deskontuaren) arabera kalkulatzen da. Honela geratu da:[14]

Txartela
+ Deskontuak 		Prezioa
Noizbehinkako txartela 2,50 €
 + familia ugaria (orokorra) 2,00 €
 + familia ugaria (berezia) 1,25 €
BAT txartela 1,70 €
 + familia ugaria (orokorra) 1,36 €
 + familia ugaria (berezia) 0,85€
BAT Berezi 1,30 €
 + familia ugaria (orokorra) 1,04 €
 + familia ugaria (berezia) 0,65 €

Bidaiariak aldatu

Urtea 2019 2020
Bidaiariak 30 000 19 000
Erreferentzia [1] [1]

Erreferentziak aldatu

  1. ↑ a b c «Eskualdeko garraioa %56 hazi da Araban azken bi urteetan - Araba» Alea.eus (Noiz kontsultatua: 2021-08-19).
  2. ↑ «Eskualdeko Garraio zerbitzu berria uztailaren 1etik aurrera» www.cuadrilladeayala.eus (Noiz kontsultatua: 2021-08-19).
  3. ↑ (Gaztelaniaz) «Arabako Foru Aldundiak martxora arte luzatu du eskariaren araberako garraio-zerbitzua» La Vanguardia 2012-01-17 (Noiz kontsultatua: 2021-08-19).
  4. ↑ (Gaztelaniaz) Hoy, Gasteiz. (2015-06-19). «Aiarako autobus linea berria astelehenean, hilaren 22an, hasiko da» Gasteiz Hoy (Noiz kontsultatua: 2021-08-07).
  5. ↑ «Arabak zazpi autobus linea berri jarri ditu martxan. Diario de Noticias de Alava» web.archive.org 2016-12-21 (Noiz kontsultatua: 2021-08-07).
  6. ↑ «Arabak zazpi autobus linea berri jarri ditu martxan. Diario de Noticias de Alava» web.archive.org 2016-12-21 (Noiz kontsultatua: 2020-04-30).
  7. ↑ «AFA-DFA - Eskualde garraioaren zerbitzu berriak eskualdeko hiriburuetara gerturatuko ditu erabiltzaileak» www.arabapress.eus (Noiz kontsultatua: 2021-08-19).
  8. ↑ (Gaztelaniaz) Redacción. (2019-06-24). «Eskualdeko garraio-zerbitzuak modu erregularrean lotuko ditu landa-guneak eta eskualde-buruak» GasteizBerri.com (Noiz kontsultatua: 2021-08-19).
  9. ↑ (Gaztelaniaz) «Arabako Lautadak eskualdeko bost garraio-linea estreinatu ditu, landa-taxiaren ordez» El Correo 2020-11-30 (Noiz kontsultatua: 2021-08-19).
  10. ↑ (Gaztelaniaz) Diario de Noticias de Álava. «Lautadak eskualdeko garraio zerbitzua estreinatuko du gaur» www.noticiasdealava.eus (Noiz kontsultatua: 2021-08-19).
  11. ↑ Press, Europa. (2020-02-19). «Arabako Eskualdeko Garraioa "malguagoa" izango da landa-guneen mugikortasun-eskaerei erantzuteko» www.europapress.es (Noiz kontsultatua: 2021-08-19).
  12. ↑ (Gaztelaniaz) Diario de Noticias de Álava. «Eskualdeko garraioa "malguagoa" izango da adinekoekin» www.noticiasdealava.eus (Noiz kontsultatua: 2021-08-19).
  13. ↑ Araba Bus. «AR-01 Erdialdeko Araba, AR-02 Aiaraldea eta AR-03 Arabako Errioxa emakiden tarifa-araubidea» Arabako Foru Aldundia.
  14. ↑ Araba Bus. «Eskualdeko Garraioaren tarifak» Arabako Foru Aldundia.

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Eskualdeko_Garraioa_(Araba)&oldid=8646077"(e)tik eskuratuta