Armiñon[1][oh 1] Arabako hego-mendebaldeko udalerri bat da, Añanako kuadrillakoa. Gasteizko hirigunetik 24 bat kilometro mendebaldera dago, eta Miranda Ebrotik 5 kilometro inguru ekialdera. N-1 errepidearen ertzean dago, Miranda eta Argantzon artean.

Armiñon
 Araba, Euskal Herria
Arabako Armiñon herriaren ikuspegia.jpg

Armiñongo armarria

Administrazioa
EstatuaEspainia
ErkidegoaEuskal Autonomia Erkidegoa
LurraldeaAraba
EskualdeaAñanako Kuadrilla
Izen ofizialaEscudo de Armiñon.svg Armiñón
AlkateaLuis Angel Meana Pérez (AEIA)
Posta kodea01220
INE kodea01006
Herritarraarmiñondar[1]
Kokapena
Koordenatuak42°43′21″N 2°52′20″W / 42.7226°N 2.8722°W / 42.7226; -2.8722
Map
Azalera10,6 km2
Garaiera467 metro
Distantzia24 km Gasteiza
Demografia
Biztanleria235 (2022)
Green Arrow Up.svg4 (2021)
alt_left 108 (%46) (%50,6) 119 alt_right
Dentsitatea20,94 biztanle/km²
Hazkundea
(2003-2013)[2]
Green Arrow Up.svg% 39,41
Zahartze tasa[2]% 15,61
Ugalkortasun tasa[2]‰ 51,72
Ekonomia
Jarduera tasa[2]% 90 (2011)
Genero desoreka[2]% 7,08 (2011)
Langabezia erregistratua[2]% 8,44 (2013)
Euskara
Euskaldunak[2]% 8,57 (2010)
Kaleko erabilera [3] (2016)
Etxeko erabilera[4]% 5.24 (2016)
Datu gehigarriak
Webguneahttp://arminon.eus/

Izen bereko herria, Zadorra ibaiaren ertzean dena, udalerriko herriburua da.

IzenaAldatu

Aramingon izenarekin azaltzen zen Erdi Aroko Donemiliagako goldean (XI. mendekoa).[5]

GeografiaAldatu

 
Zadorra ibaiaren ertzean dago Armiñon.

Udalerri mugakideakAldatu

HistoriaAldatu

XI. mendean Trebiñuko konderriaren barruan zegoen Armiñon udalerria. 1403an Arabaren zati izatera iragan zen.

 
Armiñongo zubi zaharra, jatorriz erromanikoa. Zadorra ibaia zeharkatzen du.

Banaketa administratiboaAldatu

Armiñongo udalerria hiru herriz osatua dago:

  • Armiñón (udalerriko herriburua): 106 biztanle (2019)
  • Estavillo : 119 biztanle. (2019)
  • Lacorzana : 2 biztanle. (2019)

Udalerri hau osatzen duten hiru herrien artean, zaharrena Estavillo da, antza. Armiñon, hasieran, herri horri lotuta egon zen, baina denborarekin kontzeju bereizia eratu zuen.

DemografiaAldatu

Armiñongo biztanleria

PolitikaAldatu

Armiñongo udalbatza

Alderdia

2019ko maiatzaren 26a

Zinegotziak Boto kopurua
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ)
4 / 5
62 (% 49,60)
Alderdi Popularra (PP)
1 / 5
29 (% 23,20)
Euskadiko Alderdi Sozialista (PSE-EE(PSOE))
0 / 5
23 (% 18,4)
Datuen iturria: Eusko Jaurlaritza[6]
Armiñongo udal hauteskundeak
Alderdi politikoa 2015[7] 2011[8] 2007[9] 2003[10] 1999[11] 1995[12] 1991[13] 1987[14] 1983[15] 1979[16]
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ) %53,64 4 %39,86 3 %31,43 1 - - %37,25 1 %27,59 0 - - %70,27 5 %64,20 5 - -
Alderdi Popularra (PP) %20,00 1 %30,77 2 %10,00 0 %33,06 3 %53,92 4 %62,07 5 %62,86 5 - - - - - -
Euskadiko Alderdi Sozialista-Euskadiko Ezkerra (PSE-EE) %13,64 0 %20,28 0 %10,71 0 %28,01 2 - - - - - - - - - - - -
Armiñongo Hautesle Elkarte Independentea - - - - %38,57 4 - - - - - - - - - - - - - -
Eusko Alkartasuna (EA) - - - - %0,71 0 - - - - - - - - - - - - - -
Armiñon-Estavillo Elkarte Independente - - - - - - %24,79 0 - - - - - - - - - - - -
Arabar Batasuna (UA) - - - - - - %2,48 0 %2,94 0 %3,45 0 - - - - - - - -
Zentro Demokratikoaren Batasuna (UCD) - - - - - - - - - - - - - - - - - - %100 5

AlkateakAldatu

Hauek izan dira Armiñongo azken alkateak:

Alkatea Agintaldi hasiera Agintaldi amaiera Alderdia[17]
Esteban Samaniego Perez de Aransolo[17] 1979 1983 Zentro Demokratikoaren Batasuna
1983 1987 Euzko Alderdi Jeltzalea
1987 1991 Euzko Alderdi Jeltzalea
1991 1995 Alderdi Popularra
1995 1999 Alderdi Popularra
Vicente Pascual Pascual 1999 2003 Alderdi Popularra
Vicente Pascual Pascual 2003 2007 Alderdi Popularra
Javier Arrien Goicoechea[18][19] 2007 2009 a Agrupacion Electoral Independiente de Armiñon
Luis Angel Meana Perez 2009 2011 Agrupacion Electoral Independiente de Armiñon
Juan Muñoz Bartolome 2011 2015 Euzko Alderdi Jeltzalea
Juan Muñoz Bartolome[17] 2015 2019 Euzko Alderdi Jeltzalea
Juan Muñoz Bartolome[20][21] 2019 2023 Euzko Alderdi Jeltzalea[22]
2023 Jardunean Euzko Alderdi Jeltzalea

a Alkateak ez zuen legegintzaldia bukatu.

KulturaAldatu

JaiakAldatu

EuskaraAldatu

Armiñoneko biztanleen artean %35,7a euskalduna zen 2016an

Ondasun nabarmenakAldatu

Armiñondar ospetsuakAldatu

Argazki galeriaAldatu

OharrakAldatu

  1. Euskaltzaindiak, euskara baturako, Armiñon izena arautu du, ohar honekin: «Euskal testuetan azentu grafikorik gabeko forma erabiliko da».[1]

ErreferentziakAldatu

  1. a b c Euskaltzaindia. (PDF) 150. arauaː Arabako herri izendegia. .
  2. a b c d e f g Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
  3. «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
  4. «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
  5. (Gaztelaniaz) «Aramingon», Auñamendi Eusko Entziklopedia.
  6. Hauteskundeen emaitzak, Eusko Jaurlaritzaren euskadi.net webgunean.
  7. Armiñongo udal hauteskundeak 2015.
  8. Armiñongo udal hauteskundeak 2011.
  9. Armiñongo udal hauteskundeak 2007.
  10. Armiñongo udal hauteskundeak 2003.
  11. Armiñongo udal hauteskundeak 1999.
  12. Armiñongo udal hauteskundeak 1995.
  13. Armiñongo udal hauteskundeak 1991.
  14. Armiñongo udal hauteskundeak 1987.
  15. Armiñongo udal hauteskundeak 1983.
  16. Armiñongo udal hauteskundeak 1979.
  17. a b c «Base de datos de Alcaldes y Concejales:: Ministerio de Política Territorial y Función Pública ::» www.mptfp.gob.es (Noiz kontsultatua: 2020-04-04).
  18. (Gaztelaniaz) «El Gobierno vasco y La Caixa rehabilitan la laguna de Lacorzana» El Correo 2008-04-17 (Noiz kontsultatua: 2021-10-19).
  19. (Gaztelaniaz) «Encuentran en Vitoria al vecino de Armiñón de 72 años que desapareció el lunes» El Correo 2013-12-26 (Noiz kontsultatua: 2021-10-19).
  20. «Udalerriak - web.araba.eus» web.araba.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-01).
  21. (Gaztelaniaz) «Paso adelante para configurar la supermanzana de Arasur» Noticias de Álava 2022-07-30 (Noiz kontsultatua: 2023-02-11).
  22. (Gaztelaniaz) «Alcaldías en Álava: Labastida, Zigoitia y Laguardia para el PNV, Samaniego para EH Bildu» Gasteiz Hoy 2019-06-15 (Noiz kontsultatua: 2020-04-05).
  23. «Armiñón: arte», Auñamendi Eusko Entziklopedia.
  24. Ugarte Lopez de Arkaute, Estitxu. «Mehatxupeko anfibioen gotorleku bat, Lacorzanan» Alea.eus 2017-05-05 (Noiz kontsultatua: 2020-04-09).
  25. (Gaztelaniaz) «Gaspar de Montoya», Auñamendi Eusko Entziklopedia.

Ikus, gaineraAldatu

Kanpo estekakAldatu

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Araba