Armiñon
Armiñon[1][oh 1] Arabako hego-mendebaldeko udalerri bat da, Añanako kuadrillakoa. Gasteizko hirigunetik 24 bat kilometro mendebaldera dago, eta Miranda Ebrotik 5 kilometro inguru ekialdera. N-1 errepidearen ertzean dago, Miranda eta Argantzon artean.
Armiñon | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||||||||
![]() | |||||||||||
| |||||||||||
Administrazioa | |||||||||||
Estatua | Espainia | ||||||||||
Erkidegoa | Euskal Autonomia Erkidegoa | ||||||||||
Lurraldea | Araba | ||||||||||
Eskualdea | Añanako Kuadrilla | ||||||||||
Izen ofiziala | ![]() | ||||||||||
Alkatea | Luis Angel Meana Pérez (AEIA) | ||||||||||
Posta kodea | 01220 | ||||||||||
INE kodea | 01006 | ||||||||||
Herritarra | armiñondar[1] | ||||||||||
Kokapena | |||||||||||
Koordenatuak | 42°43′21″N 2°52′20″W / 42.7226°N 2.8722°W | ||||||||||
![]() | |||||||||||
Azalera | 10,6 km2 | ||||||||||
Garaiera | 467 metro | ||||||||||
Distantzia | 24 km Gasteiza | ||||||||||
Demografia | |||||||||||
Biztanleria | 235 (2022)![]() | ||||||||||
| |||||||||||
Dentsitatea | 20,94 biztanle/km² | ||||||||||
Hazkundea (2003-2013)[2] | ![]() | ||||||||||
Zahartze tasa[2] | % 15,61 | ||||||||||
Ugalkortasun tasa[2] | ‰ 51,72 | ||||||||||
Ekonomia | |||||||||||
Jarduera tasa[2] | % 90 (2011) | ||||||||||
Genero desoreka[2] | % 7,08 (2011) | ||||||||||
Langabezia erregistratua[2] | % 8,44 (2013) | ||||||||||
Euskara | |||||||||||
Euskaldunak[2] | % 8,57 (2010) | ||||||||||
Kaleko erabilera [3] | % (2016) | ||||||||||
Etxeko erabilera[4] | % 5.24 (2016) | ||||||||||
Datu gehigarriak | |||||||||||
Webgunea | http://arminon.eus/ |
Izen bereko herria, Zadorra ibaiaren ertzean dena, udalerriko herriburua da.
Izena aldatu
Aramingon izenarekin azaltzen zen Erdi Aroko Donemiliagako goldean (XI. mendekoa).[5]
Geografia aldatu
Udalerri mugakideak aldatu
- Iparraldean: Trebiñu
- Ekialdean: Trebiñu
- Hegoaldean: Berantevilla
- Mendebaldean: Erriberabeitia
Historia aldatu
XI. mendean Trebiñuko konderriaren barruan zegoen Armiñon udalerria. 1403an Arabaren zati izatera iragan zen.
Banaketa administratiboa aldatu
Armiñongo udalerria hiru herriz osatua dago:
- Armiñón (udalerriko herriburua): 106 biztanle (2019)
- Estavillo : 119 biztanle. (2019)
- Lacorzana : 2 biztanle. (2019)
Udalerri hau osatzen duten hiru herrien artean, zaharrena Estavillo da, antza. Armiñon, hasieran, herri horri lotuta egon zen, baina denborarekin kontzeju bereizia eratu zuen.
Demografia aldatu
Armiñongo biztanleria |
---|
![]() |
Politika aldatu
Armiñongo udalbatza | |||||
Alderdia |
2019ko maiatzaren 26a | ||||
Zinegotziak | Boto kopurua | ||||
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ) | 4 / 5 |
||||
Alderdi Popularra (PP) | 1 / 5 |
||||
Euskadiko Alderdi Sozialista (PSE-EE(PSOE)) | 0 / 5 |
||||
Datuen iturria: Eusko Jaurlaritza[6] |
Alderdi politikoa | 2015[7] | 2011[8] | 2007[9] | 2003[10] | 1999[11] | 1995[12] | 1991[13] | 1987[14] | 1983[15] | 1979[16] | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ) | %53,64 | 4 | %39,86 | 3 | %31,43 | 1 | - | - | %37,25 | 1 | %27,59 | 0 | - | - | %70,27 | 5 | %64,20 | 5 | - | - |
Alderdi Popularra (PP) | %20,00 | 1 | %30,77 | 2 | %10,00 | 0 | %33,06 | 3 | %53,92 | 4 | %62,07 | 5 | %62,86 | 5 | - | - | - | - | - | - |
Euskadiko Alderdi Sozialista-Euskadiko Ezkerra (PSE-EE) | %13,64 | 0 | %20,28 | 0 | %10,71 | 0 | %28,01 | 2 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
Armiñongo Hautesle Elkarte Independentea | - | - | - | - | %38,57 | 4 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
Eusko Alkartasuna (EA) | - | - | - | - | %0,71 | 0 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
Armiñon-Estavillo Elkarte Independente | - | - | - | - | - | - | %24,79 | 0 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
Arabar Batasuna (UA) | - | - | - | - | - | - | %2,48 | 0 | %2,94 | 0 | %3,45 | 0 | - | - | - | - | - | - | - | - |
Zentro Demokratikoaren Batasuna (UCD) | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | %100 | 5 |
Alkateak aldatu
Hauek izan dira Armiñongo azken alkateak:
Alkatea | Agintaldi hasiera | Agintaldi amaiera | Alderdia[17] | |
Esteban Samaniego Perez de Aransolo[17] | 1979 | 1983 | Zentro Demokratikoaren Batasuna | |
1983 | 1987 | Euzko Alderdi Jeltzalea | ||
1987 | 1991 | Euzko Alderdi Jeltzalea | ||
1991 | 1995 | Alderdi Popularra | ||
1995 | 1999 | Alderdi Popularra | ||
Vicente Pascual Pascual | 1999 | 2003 | Alderdi Popularra | |
Vicente Pascual Pascual | 2003 | 2007 | Alderdi Popularra | |
Javier Arrien Goicoechea[18][19] | 2007 | 2009 a | Agrupacion Electoral Independiente de Armiñon | |
Luis Angel Meana Perez | 2009 | 2011 | Agrupacion Electoral Independiente de Armiñon | |
Juan Muñoz Bartolome | 2011 | 2015 | Euzko Alderdi Jeltzalea | |
Juan Muñoz Bartolome[17] | 2015 | 2019 | Euzko Alderdi Jeltzalea | |
Juan Muñoz Bartolome[20][21] | 2019 | 2023 | Euzko Alderdi Jeltzalea[22] | |
2023 | Jardunean | Euzko Alderdi Jeltzalea |
a Alkateak ez zuen legegintzaldia bukatu.
Kultura aldatu
Jaiak aldatu
- Maiatzaren 15ean, San Isidro.
- Irailaren 25ean San Formerioren erromeria ospatzen da, Trebiñuko zaindaria. San Formerioren baseliza Pangua herrian dago.
Euskara aldatu
Armiñoneko biztanleen artean %35,7a euskalduna zen 2016an
Ondasun nabarmenak aldatu
- Armiñongo San Andres eliza, XVII. mendekoa.
- Armiñongo zubi zaharra, jatorriz erromanikoa. 1339ko agirietan jada ageri da.[23]
- Lacorzanako dorrea, XVI. mendearen hasieran Lacorzanan eraikia.
- Lacorzanako urmaela, galtzeko arriskuan diren zenbait anfibio espezieren babesleku.[24]
Armiñondar ospetsuak aldatu
- Gaspar Montoia Zarate (??-1763), elizgizona.[25]
- Avelino Fernández de Quincoces (1961-), politikaria eta Alaves futbol-taldeko lehendakari ohia.
Argazki galeria aldatu
-
Armiñongo San Andres eliza.
-
San Andres elizaren apirikua, XVII. mendekoa.
-
Terango Markesaren jauregia.
Oharrak aldatu
- ↑ Euskaltzaindiak, euskara baturako, Armiñon izena arautu du, ohar honekin: «Euskal testuetan azentu grafikorik gabeko forma erabiliko da».[1]
Erreferentziak aldatu
- ↑ a b c Euskaltzaindia. (PDF) 150. arauaː Arabako herri izendegia. .
- ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Aramingon», Auñamendi Eusko Entziklopedia.
- ↑ Hauteskundeen emaitzak, Eusko Jaurlaritzaren euskadi.net webgunean.
- ↑ Armiñongo udal hauteskundeak 2015.
- ↑ Armiñongo udal hauteskundeak 2011.
- ↑ Armiñongo udal hauteskundeak 2007.
- ↑ Armiñongo udal hauteskundeak 2003.
- ↑ Armiñongo udal hauteskundeak 1999.
- ↑ Armiñongo udal hauteskundeak 1995.
- ↑ Armiñongo udal hauteskundeak 1991.
- ↑ Armiñongo udal hauteskundeak 1987.
- ↑ Armiñongo udal hauteskundeak 1983.
- ↑ Armiñongo udal hauteskundeak 1979.
- ↑ a b c «Base de datos de Alcaldes y Concejales:: Ministerio de Política Territorial y Función Pública ::» www.mptfp.gob.es (Noiz kontsultatua: 2020-04-04).
- ↑ (Gaztelaniaz) «El Gobierno vasco y La Caixa rehabilitan la laguna de Lacorzana» El Correo 2008-04-17 (Noiz kontsultatua: 2021-10-19).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Encuentran en Vitoria al vecino de Armiñón de 72 años que desapareció el lunes» El Correo 2013-12-26 (Noiz kontsultatua: 2021-10-19).
- ↑ «Udalerriak - web.araba.eus» web.araba.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-01).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Paso adelante para configurar la supermanzana de Arasur» Noticias de Álava 2022-07-30 (Noiz kontsultatua: 2023-02-11).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Alcaldías en Álava: Labastida, Zigoitia y Laguardia para el PNV, Samaniego para EH Bildu» Gasteiz Hoy 2019-06-15 (Noiz kontsultatua: 2020-04-05).
- ↑ «Armiñón: arte», Auñamendi Eusko Entziklopedia.
- ↑ Ugarte Lopez de Arkaute, Estitxu. «Mehatxupeko anfibioen gotorleku bat, Lacorzanan» Alea.eus 2017-05-05 (Noiz kontsultatua: 2020-04-09).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Gaspar de Montoya», Auñamendi Eusko Entziklopedia.
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Araba |
- Armiñongo Udalaren webgunea.
- (Gaztelaniaz) «Armiñon», Auñamendi Eusko Entziklopedia.
- Armiñon, Eusko Jaurlaritzaren euskadi.net webgunean.