Wikipedia

Iruraiz-Gauna

Arabako Lautadako udalerri bat
(«Iruraitz-Gauna» orritik birbideratua)

Iruraiz-Gauna[1] Arabako ekialdeko udalerri bat da, Arabako Lautadako kuadrillakoa. Gasteiztik 19 bat kilometro ekialdera dago.

Iruraiz-Gauna
 Araba, Euskal Herria
Erentxun-Egileta.jpg
Iruraiz-Gaunaren ikuspegia, Erentxun eta Egileta artean.
Administrazioa
EstatuaEspainia
ErkidegoaEuskal Autonomia Erkidegoa
LurraldeaAraba
EskualdeaAgurain
Izen ofizialaIruraiz-Gauna
AlkateaFernando Perez de Onraita Ortiz (EAJ)
Posta kodea01193
INE kodea01027
Herritarrairuraiztar-gaunar[1]
Kokapena
Koordenatuak42°49′00″N 2°30′00″W / 42.816666666667°N 2.5°W / 42.816666666667; -2.5
Map
Azalera47,13 km2
Garaiera638 metro
Distantzia19 km Gasteiza
Demografia
Biztanleria537 (2022)
Green Arrow Up.svg8 (2021)
alt_left 236 (%43,9) (%52,3) 281 alt_right
Dentsitatea11,54 biztanle/km²
Hazkundea
(2003-2013)[2]		Green Arrow Up.svg% 12,88
Zahartze tasa[2]% 38,85
Ugalkortasun tasa[2]‰ 41,67
Ekonomia
Jarduera tasa[2]% 81,69 (2011)
Genero desoreka[2]% 3,37 (2011)
Langabezia erregistratua[2]% 6,54 (2013)
Euskara
Euskaldunak[2]% 23,64 (2010)
Kaleko erabilera [3]%  (2016)
Etxeko erabilera[4]% 11.75 (2016)
Datu gehigarriak
Sorrera data1967
Webguneahttp://www.iruraiz-gauna.com

Aski azalera handia du (47,13 km2), eta, udalerriak izan duen historia dela kausa, oso lurralde-egituratze konplexua eta zatitua dauka; Euskal Herriko udalerririk zatikatuena da.

GeografiaAldatu

Ingurune naturalaAldatu

638 metroko garaieran kokatzen da, Entziako mendilerroaren pean.

Udalerri mugakideakAldatu

HistoriaAldatu

XIII. mendearen inguruan sortu zuten Iruraizko Ermandadea, baina gaur egun arte iraun duen agiririk zaharrena 1502ekoa da. Ermandadea hiru udalerrik osatzen zuten, Dulantzik, Burguk eta Iruraizek berak.

Udaletxea Azilun eraiki zuten 1779an, eta 1967ko otsailaren 5ean gaur egungo udalerria osatu zuten, Iruraiz eta Gauna udalerri ohiek bat egin zutenean. Gauna eta Erentxun izan ezik beste herri guztiak Iruraiz udalerri zaharrean zeuden.

Horregatik guztiagatik du izaera oso zatitua Iruraiz-Gaunak. Gaur egun, gainera, barrendegi txiki bat ere badauka Gasteiz udalerriaren barnean, 50 bat hektareakoa, Aberasturiren hego-ekialdean.

Banaketa administratiboaAldatu

Hamaika herrik osatzen dute Iruraiz-Gauna udalerria:

  1. Alaitza
  2. Arrieta
  3. Azilu (herriburua)
  4. Erentxun
  5. Ezkerekotxa
  6. Gauna
  7. Gazeo
  8. Gereñu
  9. Jauregi
  10. Langarika
  11. Trokoniz

DemografiaAldatu

XX. mendearen bigarren erdialdean biztanlek galdu bazituen ere, XXI. mendearen lehen hamarkadan populazio berria iritsi zen udalerrira.

Iruraiz-Gaunako biztanleria
Datu-iturria: www.ine.es

PolitikaAldatu

 
Iruraiz-Gaunako udaletxea, Azilu herrian.

2011ko udal hauteskundeakAldatu

2011ko maiatzaren 22ko hauteskundeetako emaitzen ondorioz, Iruraiz-Gaunako alkatea EAJko Fernando Perez de Onraita bihurtu zen alkate.

2015eko udal hauteskundeen ondoren, EAJ alderdiko Susana Díaz de Arcaya Cubillok hartu zuen alkatetza.

Iruraiz-Gaunako udalbatza

Alderdia

2015eko maiatzaren 24

2011ko maiatzaren 22

Zinegotziak Boto kopurua Zinegotziak Boto kopurua
EAJ
3 / 7
116 (% 47,74)
3 / 7
108 (% 42,86)
EH Bildu
3 / 7
94 (% 38,68)
3 / 7
85 (% 33,73)
Alderdi Popularra (PP)
1 / 7
33 (% 13,58)
1 / 7
42 (% 16,67)
*2011ko hauteskundeetan Bildu gisa aurkeztu zen koalizioa.
Datuen iturria: Hauteskundeen emaitzak euskadi.net webgunean

AlkateakAldatu

Hauek izan dira Iruraiz-Gaunako azken alkateak:

Alkatea Agintaldi hasiera Agintaldi amaiera Alderdia[5]
Enrique Ramirez de Ocariz Armentia[5][6] 1979 1983 Euzko Alderdi Jeltzalea
Jose Maria Sagasti Femandez de Matauco[6] 1983 1987 Euzko Alderdi Jeltzalea
1987 1991 Euzko Alderdi Jeltzalea
1991 1995 Euzko Alderdi Jeltzalea
1995 1999 Euzko Alderdi Jeltzalea
1999 2003 Euzko Alderdi Jeltzalea
2003 2007 Euzko Alderdi Jeltzalea
Fernando Perez de Onraita Ortiz 2007 2011 Euzko Alderdi Jeltzalea
Fernando Perez de Onraita Ortiz 2011 2015 Euzko Alderdi Jeltzalea
Susana Diaz de Arcaya Cubillo[5] 2015 2019 Euzko Alderdi Jeltzalea
Susana Diaz de Arcaya Cubillo[7] 2019 2023 Euzko Alderdi Jeltzalea[8]
2023 Jardunean Euskal Herria Bildu

GarraioaAldatu

Araba Bus sareko   eta   lineek zerbitzua ematen diote udalerri honi:

  Araba Bus
 Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠
5 Gasteiz
(geltokia)		 Gasteiz (Alas/Boulebard) • Gasteiz (Madril/Arantzabela) • Arkauti • Arkauti (Nekazaritza i.) • Arkauti (akademia) • Oreitia • Burgu • Dulantzi • Gauna • Adana • Uribarri Jauregi • Gereñu • Alaitza • Langarika • Gazeo • Agurain • Erdoña • Zalduondo • Araia (Iduia) Araia⁠
6 Gasteiz
(geltokia)		 Gasteiz (Bastiturri) • Gasteiz (epaitegiak) • Gasteiz (unibertsitatea) • Argandoña • Andollu • Trokoniz • Ixona • Egileta • Azazeta • Birgaragoien • Birgarabarren • Maeztu • Atauri • Antoñana • Santikurutze Kanpezu (gasolindegia) • Santikurutze Kanpezu (markesina) • Zuñiga • Azedu • Antzin • Mendilibarri • Murieta • Zufia • Zubielki • Lizarra (zezen-plaza) Lizarra
(geltokia)

Gainera, Eskualdeko Garraioa sareak 3 linea ditu udalerrian:

  Eskualdeko Garraioa
 Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠
7 Azilu
Burgu
Dulantzi
Ozeta		 Elgea • Marieta • Matura • Mendixur • Gebara • Etura • Audikana • Deredia • Dallo • Arrieta • Txintxetru • Etxabarri Urtupiña • Arbulu • Argomaiz • Gazeta • Añua • Trokoniz • Ixona • Egileta • Eretxun Azilu
Burgu
Dulantzi
Ozeta⁠
8a Agurain
Azilu
Erdoña
Dulantzi		 Alaitza • LAngarika • Gazeo • Ezkerekotxa • Txintxetru • Gereñu • Uribarri Jauregi • Adana • Gauna Agurain
Azilu
Erdoña
Dulantzi⁠
8b Agurain
Erdoña
Ozeta		 Etxabarri Urtupiña • Audikana • Etura • Gebara • Mendixur • Matura • Marieta-Larrintzar • Elgea • Hermua • Larrea • Axpuru • Narbaxa • Zuhatzola • Deredia • Dallo • Arrieta Agurain
Erdoña
Ozeta

KulturaAldatu

JaiakAldatu

Ondasun nabarmenakAldatu

Argazki galeriaAldatu

Herriak:

  • Azilu.

  • Alaitzako eliza.

  • Erentxungo plaza.

  • Gaunaren ikuspegia.

  • Trokonizko kale bat.

  • Gazeo.

  • Gereñu.

Ondarea:

  • Alaitzako elizaren barrualdea.

  • Alaitzako elizako margoen detailea.

  • Gazeoko elizaren barrualdea.

  • Gazeoko elizako margoen detailea.

ErreferentziakAldatu

  1. ↑ a b Euskaltzaindia. (PDF) 150. arauaː Arabako herri izendegia. .
  2. ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
  3. ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
  4. ↑ «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
  5. ↑ a b c «Base de datos de Alcaldes y Concejales:: Ministerio de Política Territorial y Función Pública ::» www.mptfp.gob.es (Noiz kontsultatua: 2020-04-05).
  6. ↑ a b «IRURAIZ-GAUNA - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-14).
  7. ↑ «Udalerriak - web.araba.eus» web.araba.eus (Noiz kontsultatua: 2020-03-29).
  8. ↑ (Gaztelaniaz) «Alcaldías en Álava: Labastida, Zigoitia y Laguardia para el PNV, Samaniego para EH Bildu» Gasteiz Hoy 2019-06-15 (Noiz kontsultatua: 2020-03-31).

Ikus, gaineraAldatu

Kanpo estekakAldatu

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Araba


"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Iruraiz-Gauna&oldid=9303288"(e)tik eskuratuta