Iruraiz-Gauna
Iruraiz-Gauna[1] Arabako ekialdeko udalerri bat da, Arabako Lautadako kuadrillakoa. Gasteiztik 19 bat kilometro ekialdera dago.
Iruraiz-Gauna | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||||||||
![]() | |||||||||||
Administrazioa | |||||||||||
Estatua | Espainia | ||||||||||
Erkidegoa | Euskal Autonomia Erkidegoa | ||||||||||
Lurraldea | Araba | ||||||||||
Eskualdea | Agurain | ||||||||||
Izen ofiziala | Iruraiz-Gauna | ||||||||||
Alkatea | Fernando Perez de Onraita Ortiz (EAJ) | ||||||||||
Posta kodea | 01193 | ||||||||||
INE kodea | 01027 | ||||||||||
Herritarra | iruraiztar-gaunar[1] | ||||||||||
Kokapena | |||||||||||
Koordenatuak | 42°49′00″N 2°30′00″W / 42.816666666667°N 2.5°W | ||||||||||
![]() | |||||||||||
Azalera | 47,13 km2 | ||||||||||
Garaiera | 638 metro | ||||||||||
Distantzia | 19 km Gasteiza | ||||||||||
Demografia | |||||||||||
Biztanleria | 537 (2022)![]() | ||||||||||
| |||||||||||
Dentsitatea | 11,54 biztanle/km² | ||||||||||
Hazkundea (2003-2013)[2] | ![]() | ||||||||||
Zahartze tasa[2] | % 38,85 | ||||||||||
Ugalkortasun tasa[2] | ‰ 41,67 | ||||||||||
Ekonomia | |||||||||||
Jarduera tasa[2] | % 81,69 (2011) | ||||||||||
Genero desoreka[2] | % 3,37 (2011) | ||||||||||
Langabezia erregistratua[2] | % 6,54 (2013) | ||||||||||
Euskara | |||||||||||
Euskaldunak[2] | % 23,64 (2010) | ||||||||||
Kaleko erabilera [3] | % (2016) | ||||||||||
Etxeko erabilera[4] | % 11.75 (2016) | ||||||||||
Datu gehigarriak | |||||||||||
Sorrera data | 1967 | ||||||||||
Webgunea | http://www.iruraiz-gauna.com |
Aski azalera handia du (47,13 km2), eta, udalerriak izan duen historia dela kausa, oso lurralde-egituratze konplexua eta zatitua dauka; Euskal Herriko udalerririk zatikatuena da.
GeografiaAldatu
Ingurune naturalaAldatu
638 metroko garaieran kokatzen da, Entziako mendilerroaren pean.
Udalerri mugakideakAldatu
- Iparraldean: Barrundia.
- Hegoaldean: Arraia-Maeztu.
- Ekialdean: Agurain.
- Mendebaldean: Dulantzi, Donemiliaga eta Gasteiz.
HistoriaAldatu
XIII. mendearen inguruan sortu zuten Iruraizko Ermandadea, baina gaur egun arte iraun duen agiririk zaharrena 1502ekoa da. Ermandadea hiru udalerrik osatzen zuten, Dulantzik, Burguk eta Iruraizek berak.
Udaletxea Azilun eraiki zuten 1779an, eta 1967ko otsailaren 5ean gaur egungo udalerria osatu zuten, Iruraiz eta Gauna udalerri ohiek bat egin zutenean. Gauna eta Erentxun izan ezik beste herri guztiak Iruraiz udalerri zaharrean zeuden.
Horregatik guztiagatik du izaera oso zatitua Iruraiz-Gaunak. Gaur egun, gainera, barrendegi txiki bat ere badauka Gasteiz udalerriaren barnean, 50 bat hektareakoa, Aberasturiren hego-ekialdean.
Banaketa administratiboaAldatu
Hamaika herrik osatzen dute Iruraiz-Gauna udalerria:
DemografiaAldatu
XX. mendearen bigarren erdialdean biztanlek galdu bazituen ere, XXI. mendearen lehen hamarkadan populazio berria iritsi zen udalerrira.
Iruraiz-Gaunako biztanleria |
---|
![]() |
Datu-iturria: www.ine.es |
PolitikaAldatu
2011ko udal hauteskundeakAldatu
2011ko maiatzaren 22ko hauteskundeetako emaitzen ondorioz, Iruraiz-Gaunako alkatea EAJko Fernando Perez de Onraita bihurtu zen alkate.
2015eko udal hauteskundeen ondoren, EAJ alderdiko Susana Díaz de Arcaya Cubillok hartu zuen alkatetza.
Iruraiz-Gaunako udalbatza | |||||
Alderdia |
2015eko maiatzaren 24 |
2011ko maiatzaren 22 | |||
Zinegotziak | Boto kopurua | Zinegotziak | Boto kopurua | ||
EAJ | 3 / 7 |
3 / 7 |
|||
EH Bildu | 3 / 7 |
3 / 7 |
|||
Alderdi Popularra (PP) | 1 / 7 |
1 / 7 |
|||
*2011ko hauteskundeetan Bildu gisa aurkeztu zen koalizioa. | |||||
Datuen iturria: Hauteskundeen emaitzak euskadi.net webgunean |
AlkateakAldatu
Hauek izan dira Iruraiz-Gaunako azken alkateak:
Alkatea | Agintaldi hasiera | Agintaldi amaiera | Alderdia[5] | |
Enrique Ramirez de Ocariz Armentia[5][6] | 1979 | 1983 | Euzko Alderdi Jeltzalea | |
Jose Maria Sagasti Femandez de Matauco[6] | 1983 | 1987 | Euzko Alderdi Jeltzalea | |
1987 | 1991 | Euzko Alderdi Jeltzalea | ||
1991 | 1995 | Euzko Alderdi Jeltzalea | ||
1995 | 1999 | Euzko Alderdi Jeltzalea | ||
1999 | 2003 | Euzko Alderdi Jeltzalea | ||
2003 | 2007 | Euzko Alderdi Jeltzalea | ||
Fernando Perez de Onraita Ortiz | 2007 | 2011 | Euzko Alderdi Jeltzalea | |
Fernando Perez de Onraita Ortiz | 2011 | 2015 | Euzko Alderdi Jeltzalea | |
Susana Diaz de Arcaya Cubillo[5] | 2015 | 2019 | Euzko Alderdi Jeltzalea | |
Susana Diaz de Arcaya Cubillo[7] | 2019 | 2023 | Euzko Alderdi Jeltzalea[8] | |
2023 | Jardunean | Euskal Herria Bildu |
GarraioaAldatu
Araba Bus sareko eta lineek zerbitzua ematen diote udalerri honi:
|
Gainera, Eskualdeko Garraioa sareak 3 linea ditu udalerrian:
|
KulturaAldatu
JaiakAldatu
- Ekainaren 24an, San Juan eguna ospatzen da Azilun, herri-bazkaria eginez.
Ondasun nabarmenakAldatu
- Gaunako San Bitor baseliza.
- San Martin Tourskoaren eliza, Gazeon.
- Andre Mariaren Jasokundearen eliza, Alaitzan.
Argazki galeriaAldatu
Herriak:
Ondarea:
ErreferentziakAldatu
- ↑ a b Euskaltzaindia. (PDF) 150. arauaː Arabako herri izendegia. .
- ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ a b c «Base de datos de Alcaldes y Concejales:: Ministerio de Política Territorial y Función Pública ::» www.mptfp.gob.es (Noiz kontsultatua: 2020-04-05).
- ↑ a b «IRURAIZ-GAUNA - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-14).
- ↑ «Udalerriak - web.araba.eus» web.araba.eus (Noiz kontsultatua: 2020-03-29).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Alcaldías en Álava: Labastida, Zigoitia y Laguardia para el PNV, Samaniego para EH Bildu» Gasteiz Hoy 2019-06-15 (Noiz kontsultatua: 2020-03-31).
Ikus, gaineraAldatu
Kanpo estekakAldatu
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Araba |