Esloveniako geografia
Eslovenia Europa Erdialdean kokaturik dagoen herrialde txikia da, Alpeen eta Mediterraneoaren artean dagoena.
Estatu mugakideak aldatu
Mugakideak: Italia mendebaldean, itsaso Adriatikoa hego-mendebaldean, Kroazia hegoalde eta ekialdean, Hungaria ipar-ekialdean eta Austria iparraldean.
Topografia aldatu
Natura eskualdeak aldatu
Europako lau eremu geografikok bat egiten dute Eslovenian: Alpeek, Dinariar Alpeek, zabaldi panoniarrak eta Mediterraneoak. Esloveniako puntu altuena Triglav mendia da (2.864 m), eta herrialdeko batez besteko altuera 557 metro da. Esloveniako berezko lurraldeaz gainera, beste lurralde hauek ere hartzen ditu barnean: Karniola, Istriako iparraldea, Triesteko zati bat eta Estiriako hegoaldea.
Eslovenia oso lurralde menditsua da, eta goi-lautadaz betea (Esloveniako Alpeak, Kras-eko goi-lautadak). Itsasertza, berriz, laua da. Karstalde garrantzitsuak daude Eslovenian: Karniola Zuria edo Notrajsko («barrengo herria») eta Dolenjsko («herri beherea»). Triesteko iparraldean daude Postojnako leizea edo Škocjan leizeak, biak ala biak ere oso leize ospetsuak, eta Panoniako muino eta lautadak hedatzen dira. Primorjeko lautadak zabaltzen dira Istriako iparraldean. Herrialdearen azaleraren erdia (10,124 km2) basoek hartzen dute: Finlandia eta Suediaren ondoren, baso-portzentajeari dagokionez, Europako hirugarrena da Eslovenia.
Mendiak aldatu
Eslovenian dauen mendiak hiru multzotan banatzen dira:
| # | Mendia | Altuera | Irudia |
|---|---|---|---|
| 1 | Triglav | 2.864 m | 
|
| 2 | Škrlatica | 2.740 m | 
|
| 3 | Mangart | 2.679 m | .jpg)
|
| 4 | Visoki Rokav | 2.646 m | .jpg)
|
| 5 | Jalovec | 2.645 m | 
|
| 6 | Veliki Oltar | 2.621 m | 
|
| 7 | Razor | 2.601 m | .JPG)
|
| 8 | Kanjavec | 2.568 m | 
|
| # | Mendia | Altuera | Irudia |
|---|---|---|---|
| 1 | Grintovec | 2.558 m | 
|
| 2 | Jezerska Kočna | 2.540 m | 
|
| 3 | Skuta | 2.533 m | 
|
| # | Mendia | Altuera | Irudia |
|---|---|---|---|
| 1 | Stol | 2.236 m | 
|
| 2 | Košutnikov turn | 2.133 m | .jpg)
|
| 3 | Kordeževa glava | 2.126 m | 
|
Hidrografia aldatu
Ibaiak aldatu
Kontraesana dirudien arren, Esloveniako lurraldearen % 81 Itsaso Beltzeko isurialdeak osatzen du, horrela beraz herrialdeko hiru ibai nagusiak diren Drava, Sava eta Mura ibaiek ipar-mendebaldetik hego-ekialdera zeharkatzen dute Eslovenia eta Danubiora isurtzen dituzte beren urak. Itsaso Adriatikora doan ibai garrantzitsuena Soča (Isonzo) da.
| # | Izena | Eslovenian (Guztira) | Ahoa | Irudia |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Sava | 221 (900) km | Danubio | 
|
| 2 | Drava | 142 (707) km | Danubio | 
|
| 3 | Kolpa | 118 (297) km | Sava | 
|
| 4 | Savinja | 102 (102) km | Sava | 
|
| 5 | Soča (Isonzo) | 96 (138) km | Adriatikoa | 
|
| 6 | Mura | 95 (480) km | Danubio | 
|
| 7 | Krka | 95 (95) km | Sava | 
|
| 8 | Sotla | 89 (89) km | Sava | 
|
| 9 | Dravinja | 73 (73) km | Drava | 
|
| 10 | Ledava | 68 (76) km | Mura | 
|
| 11 | Pesnica | 65 (69) km | Drava | 
|
Aintzirak aldatu
| # | Izena | Azalera | Irudia |
|---|---|---|---|
| 1 | Cerknica aintzira | 38 km² | 
|
| 2 | Ptuj urtegia | 3'50 km² | 
|
| 3 | Bohinj aintzira | 3'18 km² | 
|
| 4 | Bled aintzira | 1'45 km² | 
|
| 5 | Palčje aintzira | 1'00 km² | 
|
Ur-jauziak aldatu
| # | Izena | Altuera | Irudia |
|---|---|---|---|
| 1 | Rinka ur-jauzia | 90 m | 
|
| 2 | Savica ur-jauzia | 60 m | .jpg)
|
| 3 | Peričnik ur-jauzia | 52 m | 
|
Geologia aldatu
Herrialdea eremu sismiko nahiko aktiboan dago: izan ere, Eurasiako plakak eta Afrikako plakak Adriatikoko plaka txikia sarritan estutzen dute. 60 lurrikara inguru kontatu izan dira historian zehar, batzuk gogorrak, 1895ekoa esate baterako. Mugimendu horiuen ekintzen ondorio dira Juliotar Alpeak eta Dinariar Alpeak.
Leizeak aldatu
Esloveniako mendebaldean Karst izeneko eremua dago, kareharriz osatutako leizez betea: haren izena erabiltzen da, eremu karstikoa izendatzeko. Postojnako leizea edo Škocjan leizeak oso ospetsuak dira; bigarrenak, gainera, Gizateriaren Ondare izendatu zuten UNESCOk 1986an.
| # | Leizea | Luzera | Irudia |
|---|---|---|---|
| 1 | Postojnako leizea | 24.120 m | 
|
| 2 | Križna leizea | 8.273 m | 
|
| 3 | Planina leizea | 6.656 m | 
|
| 4 | Škocjan leizeak | 6.200 m | 
|
Babesturiko eremuak aldatu
Parke nazionalak aldatu
Parke Nazional bakarra dauka, Triglav Parke Nazionala, izen bereko mendiaren (2.864 m) ingurua hartzen du, herrialdearen ipar-mendebaldea. 880 km²-ko azalera du eta 1981 urtean eratu zen. Eskualde mailako parkeak ere izendatu ditu; Karniola barnekoa, Kozje parkea eta Škocjan leizeak.
Biosfera Erreserba aldatu
Eslovenian bi Biosfera erreserba izendatu dira, Juliotar Alpeak eta Karst goi-ordokia.
Ramsarko hitzarmena aldatu
Ramsarko hitzarmena betetzen duten hiru eremu ere badaude, Cerknica aintzira, Sečovlje gatzagak eta Škocjan leizeak.
Natura 2000 aldatu
Eslovenian hainbat eremu izendatu dira Natura 2000, besteak beste: Juliotar Alpeak, Kamnik-Savinjako Alpeak, Karavanke mendilerroa, Ljubljanako padurak, Cerknica aintzira, Drava ibaia, Mura ibaia, Kolpa ibaia, Karst goi-ordokia, Sečovlje gatzagak...
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q837309
Multimedia: Geography of Slovenia / Q837309
