Arama
Arama Gipuzkoako hego-ekialdeko udalerri bat da, Goierri eskualdean kokatua. Landa-udalerri txiki eta euskalduna da, probintzia osoan dagoen txikiena, eta eskualdean biztanle gutxien daukana Altzaga eta Gaintzarekin batera. Izan ere, 210 biztanle zituen 2016. urtean.
Arama | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||||||
Arama udalerriaren ikuspegi orokorra. | |||||||||
| |||||||||
Administrazioa | |||||||||
Estatua | Espainia | ||||||||
Erkidegoa | Euskal Autonomia Erkidegoa | ||||||||
Lurraldea | Gipuzkoa | ||||||||
Eskualdea | Goierri | ||||||||
Izen ofiziala | Arama | ||||||||
Alkatea |
Asier Mujika Otegi (en) ![]() | ||||||||
Posta kodea |
20248 | ||||||||
INE kodea |
20012 | ||||||||
Herritarra | aramar | ||||||||
Kokapena | |||||||||
Koordenatuak | 43° 03′ 49″ N, 2° 09′ 56″ W / 43.0635°N,2.1656°WKoordenatuak: 43° 03′ 49″ N, 2° 09′ 56″ W / 43.0635°N,2.1656°W | ||||||||
![]() | |||||||||
Azalera | 1.33 | ||||||||
Garaiera | 163 metro | ||||||||
Distantzia | 39 km Donostiara | ||||||||
Demografia | |||||||||
Biztanleria |
202 (2020)![]() | ||||||||
| |||||||||
Dentsitatea | 151,88 bizt/km² | ||||||||
Hazkundea (2003-2013)[1] |
![]() | ||||||||
Zahartze tasa[1] | % 14,48 | ||||||||
Ugalkortasun tasa[1] | ‰ 45,45 | ||||||||
Ekonomia | |||||||||
Jarduera tasa[1] | % 79,17 (2011) | ||||||||
Genero desoreka[1] | % 4,9 (2011) | ||||||||
Langabezia erregistratua[1] | % 6,68 (2013) | ||||||||
Euskara | |||||||||
Euskaldunak[1] | % 92,07 (2010) | ||||||||
Erabilera estimatua[2] | % 80,6 (2011) | ||||||||
Kaleko erabilera [3] | % (2016) | ||||||||
Etxeko erabilera | % | ||||||||
Datu gehigarriak | |||||||||
Sorrera | 1615. urtea | ||||||||
Webgunea | http://www.aramaudala.net |
GeografiaAldatu
Udalerri mugakideakAldatu
AuzoakAldatu
Aramak bi gune nagusi ditu: behean, herrigunea dugu, udaletxea eta kale nagusia dituena; goian, baserriek osatutako gunea.
ZerbitzuakAldatu
HistoriaAldatu
XIV. mendean Ordiziaren menpe zegoen, inguruko beste herri batzuk bezala, baina 1615eko otsailaren 13an hiribildu titulua jaso zuen.
XIX. mendean krisialdian sartu zen, gerrateen ondorioz.
DemografiaAldatu
2019an Aramak 202 biztanle zituen, horietatik %19,31k 65 urte edo gehiago zituen. Atzerrian jaiotakoen kopurua %8,91 zen.[10]
Aramako biztanleria |
---|
![]() |
Datu-iturria: www.ine.es |
PolitikaAldatu
Alderdi politikoa | 2015[11] | 2011[12] | 2007[13] | 2003[14] | 1999[15] | 1995[16] | 1991[17] | 1987[18] | 1983[19] | 1979[20] | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aramako Herri Batzarra (AHB) | %52,99 | 3 | %84,04 | 5 | %54,55 | 4 | %87,88 | 5 | %82,83 | 5 | %92,47 | 5 | - | - | - | - | %80,85 | 5 | - | - |
Aramako Herritarrak (AH) | %35,04 | 2 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
Alderdi Popularra (PP) | - | - | %2,75 | 0 | %0,07 | 0 | %1,01 | 0 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
Arama Lantzen (AL) | - | - | - | - | %44,06 | 1 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
Herri Batasuna (HB) | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | %85,53 | 5 | - | - | - | - | - | - |
Independenteak | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | %80,00 | 5 | - | - | - | - |
Arama Hautesle Elkarte | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | %100 | 5 |
Euskadiko Lanaren Alderdia (PTE) | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | %0,00 | 0 |
2011 eta 2019 urteen artean Asier Mujika izan zen Aramako alkatea.[21]
2019ko udal hauteskundeetan hauek izan ziren emaitzak: Aramako Herri Batzarrak 49 boto. Aramako Herritarrek 46 boto.[22] Ondorioz, Luis Garmendia (Aramako Herri Batzarra) izendatu zuten alkate.[23][24]
EkonomiaAldatu
2017an honela banatzen ziren sektore ekonomikoak herrian: lehen sektorea BEGaren %0,5. Bigarren sektorea %80,6. Hirugarren sektorea %17,1. Eraikuntza %1,9.[10]
JaiakAldatu
- San Martin jaiak[25]
EuskaraAldatu
Aramako euskara[29] erdialdeko euskararen (gipuzkeraren)[30] aldaera bat da, sartaldeko euskararen[31] barnean kokatzen den Goierriko euskara[32], hain zuzen. Urolaldeko hizkerarekin batera osatzen du Sartaldeko azpieuskalkia, baina Urolaldekoan sakonagoa da mendebaleko euskararen eragina. Nortasun beteko hizkera da Goierrikoa, batasun handikoa, nahiz eta gorabeherak badiren mendebaletik ekialdera, hau da, Segura, Zegama eta Legazpitik Zaldibia edo Legorretara. Ataungoa ere berezia da, ziurrenik, bakartu samar eta Nafarroako mugan dagoelako. Abaltzisketak eta Ikaztegietak Tolosaldearekin lotura egiten dute, eta Urretxuk eta Zumarragak, berriz, Goierri eta Urolaldearen artekoa. 2016an herritarren %83,33 euskalduna zen.[10]
OndareaAldatu
- Aramako pilotalekua: Herrigunean dago.
- San Martin eliza: Herrigunean dago.
Aramar ospetsuakAldatu
- Nekane Erauskin (1962–), politikaria.
- Iker Irribarria (1996–), esku huskako pilotaria.
ErreferentziakAldatu
- ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ «UEMA-Atlasa» Euskararen erabilera (UEMA).
- ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ «Liburutegia» Arama Noiz kontsultatua: 2020-04-02.
- ↑ «Bake epaitegia» Arama Noiz kontsultatua: 2020-04-02.
- ↑ «Haur Txokoa» Arama Noiz kontsultatua: 2020-04-02.
- ↑ a b «Soinketa Aretoa» Arama Noiz kontsultatua: 2020-04-02.
- ↑ «KZgunea» Arama Noiz kontsultatua: 2020-04-02.
- ↑ «Gazte lokala» Arama Noiz kontsultatua: 2020-04-02.
- ↑ a b c «Web Eustat. Aramako datu estatistikoak» eu.eustat.eus Noiz kontsultatua: 2020-04-02.
- ↑ Aramako udal hauteskundeak 2015.
- ↑ Aramako udal hauteskundeak 2011.
- ↑ Aramako udal hauteskundeak 2007.
- ↑ Aramako udal hauteskundeak 2003.
- ↑ Aramako udal hauteskundeak 1999.
- ↑ Aramako udal hauteskundeak 1995.
- ↑ Aramako udal hauteskundeak 1991.
- ↑ Aramako udal hauteskundeak 1987.
- ↑ Aramako udal hauteskundeak 1983.
- ↑ Aramako udal hauteskundeak 1979.
- ↑ «Asier Mujika: "Herria aktibatzea behar-beharrezkoa da, mugitu beharra dauka"» Goierriko Hitza 2015-10-06 Noiz kontsultatua: 2020-04-02.
- ↑ (Ingelesez) Berria.eus. «Udal eta foru hauteskundeak» Berria Noiz kontsultatua: 2020-04-02.
- ↑ «Gobernu kideak» Arama Noiz kontsultatua: 2020-04-02.
- ↑ «Makilak aldatu dira eskuz» Goierriko Hitza 2019-06-17 Noiz kontsultatua: 2020-04-02.
- ↑ «Herriko jaiak» Arama Noiz kontsultatua: 2020-04-02.
- ↑ «Iza Mujika, Eugenio - Ahotsak.eus» ahotsak.eus Noiz kontsultatua: 2018-09-24.
- ↑ «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» www.ahotsak.eus Noiz kontsultatua: 2018-09-24.
- ↑ «Agurainen mantentze aldera, erdara ikasten - Ahotsak.eus» ahotsak.eus Noiz kontsultatua: 2018-09-24.
- ↑ «Arama - Ahotsak.eus» ahotsak.eus Noiz kontsultatua: 2018-08-30.
- ↑ «Erdialdekoa - Gipuzkera - Ahotsak.eus» ahotsak.eus Noiz kontsultatua: 2018-08-30.
- ↑ «Sartaldekoa (G) - Ahotsak.eus» ahotsak.eus Noiz kontsultatua: 2018-08-30.
- ↑ «Goierrikoa - Ahotsak.eus» ahotsak.eus Noiz kontsultatua: 2018-08-30.
Kanpo estekakAldatu
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Gipuzkoa |