Legorreta
Legorreta Gipuzkoako erdialdeko udalerri euskaldun bat da, Goierri eskualdekoa.
2016. urtean 1.485 biztanle zituen.
| Legorreta | |
|---|---|
 Gipuzkoa, Euskal Herria | |
 Legorretako ikuspegi orokorra. | |
| Administrazioa | |
| Estatua | Espainia |
| Erkidegoa | Euskal Autonomia Erkidegoa |
| Lurraldea | Gipuzkoa |
| Eskualdea | Goierri |
| Izen ofiziala | Legorreta |
| Alkatea |
Zelai Amenabarro Goikoetxea  |
| Posta kodea |
20250 |
| INE kodea |
20052 |
| Herritarra | legorretar |
| Kokapena | |
| Koordenatuak | 43° 05′ 06″ N, 2° 08′ 55″ W / 43.0848925°N,2.1486222°WKoordenatuak: 43° 05′ 06″ N, 2° 08′ 55″ W / 43.0848925°N,2.1486222°W |
  Legorreta Legorreta (Gipuzkoa) | |
 Ikusi OpenStreetMapen | |
| Azalera | 8,62 km2 |
| Garaiera | 115 metro |
| Distantzia | 37 km Donostiara |
| Demografia | |
| Biztanleria |
1.485 biztanle (2016) (  2) |
|
% 50,1   % 49,9 | |
| Dentsitatea | 172,27 biztanle/km² |
| Hazkundea (2003-2013)[1] |
% 8,75 |
| Zahartze tasa[1] | % 19,43 |
| Ugalkortasun tasa[1] | ‰ 49,84 |
| Ekonomia | |
| Jarduera tasa[1] | % 77,54 (2011) |
| Genero desoreka[1] | % 15,89 (2011) |
| Langabezia erregistratua[1] | % 8,03 (2013) |
| Kultura | |
| Euskaldunak[1] | % 71,64 (2010) |
| Euskararen erabilera[2] | % 42,8 (2011) |
| Datu gehigarriak | |
| Sorrera | 1615. urtea |
| Webgunea | http://www.legorretakoudala.net/ |
GeografiaAldatu
MugakideakAldatu
Mugakide ditu iparraldean Albiztur eta Tolosa, ekialdean Ikaztegieta, Orendain eta Baliarrain, hegoaldean Altzaga eta mendebaldean Itsasondo udalerriak.
Inguru naturalaAldatu
Oria ibaiak udalerria zeharkatzen du, eta horrekin bat egiten dute Zubiña, Zazpiturrieta eta Aldabe ibaiadarrek.
HistoriaAldatu
1399an Ordiziarekin batu zen, eta bien arteko lotura 1615 arte luzatu zen. 1845ean alkateak eta sei zinegotzik osatzen zuten udalbatza.
DemografiaAldatu
| Legorretako biztanleria |
|---|
 |
PolitikaAldatu
2015ko udal hauteskundeakAldatu
2015ko maiatzaren 24ko hauteskundeetako emaitzen ondorioz Legorretako alkatea EHBilduko Zelai Amenabarro Goikoetxea da.
Legorretako udalbatza | |||||
Alderdia |
2015ko maiatzaren 24a | ||||
| Zinegotziak | Boto kopurua | ||||
| EHBildu | 5 / 9
|
||||
| EAJ-PNV | 4 / 9
|
||||
| Euskadiko Alderdi Sozialista (PSE-EE(PSOE)) | 0 / 9
|
||||
| Datuen iturria: orrialdean | |||||
Udal hauteskundeen jarraipen historikoaAldatu
| Alderdi politikoa | 2015[3] | 2011[4] | 2007[5] | 2003[6] | 1999[7] | 1995[8] | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bozak % | Zinegotziak | Bozak % | Zinegotziak | Bozak % | Zinegotziak | Bozak % | Zinegotziak | Bozak % | Zinegotziak | Bozak % | Zinegotziak | |
| Euskal Herria Bildu (EH Bildu) / Bildu | 46,93 | 5 | 54,28 | 5 | - | - | - | - | - | - | - | - |
| Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ-PNV) | 44,88 | 4 | - | - | 39,22 | 4 | - | - | - | - | 53,41 | 5 |
| Partido Socialista de Euskadi-Euskadiko Ezkerra (PSE-EE) | 2,56 | 0 | 2,28 | 0 | 3,03 | 0 | 10,31 | 1 | 5,79 | 0 | - | - |
| Legorreta Bizirik (LB) | - | - | 39,45 | 4 | - | - | - | - | - | - | - | - |
| Partido Popular (PP) | - | - | 1,71 | 0 | 2,36 | 0 | 6,25 | 0 | 4,49 | 0 | - | - |
| Eusko Abertzale Ekintza (EAE-ANV) | - | - | - | - | 44,88 | 5 | - | - | - | - | - | - |
| Eusko Alkartasuna (EA) | - | - | - | - | 8,72 | 0 | - | - | - | - | 18,29 | 2 |
| Euzko Alderdi Jeltzalea/Eusko Alkartasuna (PNV/EA) | - | - | - | - | - | - | 81,09 | 8 | 47,58 | 5 | - | - |
| Euskal Herritarrok (EH) | - | - | - | - | - | - | - | - | 38,96 | 4 | - | - |
| Herri Batasuna (HB) | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 24,02 | 2 |
EuskaraAldatu
Legorretako euskara[12] gipuzkeraren[13] aldaera bat da. Zehatzago esanda, sartaldeko gipuzkeran[14] kokatzen den Goierriko euskara[15] da herrikoa. Urolaldeko hizkerarekin batera Sartaldeko azpieuskalkia osatzen du Goierrikoak, baina Urolaldekoan sakonagoa da mendebaleko euskararen eragina. Nortasun beteko hizkera da Goierrikoa, batasun handikoa, nahiz eta gorabeherak badiren mendebaletik ekialdera, hau da, Segura, Zegama eta Legazpitik Zaldibia edo Legorretara. Ataungoa ere berezia da, ziurrenik, bakarti samar eta Nafarroako mugan dagoelako. Abaltzisketak eta Ikaztegietak Tolosaldearekin lotura egiten dute, eta Urretxuk eta Zumarragak, berriz, Goierri eta Urolaldearen artekoa.
Ondasun nabarmenakAldatu
- Salbatore eliza (XVI. mendekoa)
- San Kruz santutxoa.
- Santa Maria ermita
- Santa Ana ermita
- Guadalupeko Amaren ermita
- Zubizarretako zubi zaharra
- Udaletxea eta bertako balkoia, Koldobika Jauregiren eskultura.
- Oriar etxea
Legorretar ospetsuakAldatu
- Juan Oriarrekoa (XVII. mendea), Felipe III.a Espainiakoaren eta Mortarako markesaren idazkaria.
- Patxi Ezkiaga (1943-2018), idazlea.
- Jose Ramon Soroiz (1951-), aktorea.
- Maixabel Lasa (1951-), Eusko Jaurlaritzako Terrorismoaren Biktimei Laguntzeko zuzendaria.
- Juan Mari Jauregi (1951-2000), PSE-EEko militantea. Gipuzkoako Gobernadore Zibila izan zen. ETAk hil egin zuen.
- Xabier Agirre (1963), aktorea.
- Asier Zinkunegi (1971), aktorea, zuzendaria eta ekoizlea.
- Mikel Lasa (1971-), futbolaria
- Ainhoa Garmendia (1974-), sopranoa.
- Saioa Garin (1978-), abeslaria.
Ikus, gaineraAldatu
ErreferentziakAldatu
- ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira Udalbiltza.
- ↑ «UEMA-Atlasa» Euskararen erabilera (UEMA).
- ↑ (Katalanez) «Resultats eleccions municipals Legorreta 2015», Ara.cat.
- ↑ (Gaztelaniaz) «Resultados elecciones municipales Legorreta 2011», Espainiako Barne Arazoetako Ministerioa.
- ↑ (Gaztelaniaz) «Resultados elecciones municipales Legorreta 2007», Espainiako Barne Arazoetako Ministerioa.
- ↑ (Gaztelaniaz) «Resultados elecciones municipales Legorreta 2003», Espainiako Barne Arazoetako Ministerioa.
- ↑ (Gaztelaniaz) «Resultados elecciones municipales Legorreta 1999», Espainiako Barne Arazoetako Ministerioa.
- ↑ (Gaztelaniaz) «Resultados elecciones municipales Legorreta 1995», Espainiako Barne Arazoetako Ministerioa.
- ↑ «Esnaola Esnaola, Santos - Ahotsak.eus» ahotsak.eus . Noiz kontsultatua: 2018-09-27.
- ↑ «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» www.ahotsak.eus . Noiz kontsultatua: 2018-09-27.
- ↑ «Gaztelaniaz egiteak prestigioa ematen zuen - Ahotsak.eus» ahotsak.eus . Noiz kontsultatua: 2018-09-27.
- ↑ «Legorreta - Ahotsak.eus» ahotsak.eus . Noiz kontsultatua: 2018-09-10.
- ↑ «Erdialdekoa - Gipuzkera - Ahotsak.eus» ahotsak.eus . Noiz kontsultatua: 2018-09-10.
- ↑ «Sartaldekoa (G) - Ahotsak.eus» ahotsak.eus . Noiz kontsultatua: 2018-09-10.
- ↑ «Goierrikoa - Ahotsak.eus» ahotsak.eus . Noiz kontsultatua: 2018-09-10.
Kanpo loturakAldatu
| Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Legorreta |
| Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Gipuzkoa |