Joxe Austin Arrieta
- Artikulu hau Joxe Austin Arrietari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Arrieta (argipena)».
Joxe Austin Arrieta Ugartetxea (Donostia, Gipuzkoa, 1949ko urriaren 26a) euskal idazlea da.[1]
Joxe Austin Arrieta | |||
---|---|---|---|
1991ko apirilaren 23a - 1994ko abuztuaren 30a ← Iñaki Esnaola Barrutia: Gipuzkoa Hautetsia: Eusko Legebiltzarreko IV. legealdia | |||
Bizitza | |||
Jaiotza | Donostia, 1949ko urriaren 26a (74 urte) | ||
Herrialdea | Gipuzkoa, Euskal Herria | ||
Hezkuntza | |||
Heziketa | Deustuko Unibertsitatea | ||
Hizkuntzak | euskara gaztelania | ||
Jarduerak | |||
Jarduerak | idazlea, itzultzailea, unibertsitateko irakaslea eta poeta | ||
Lan nabarmenak | |||
Jasotako sariak | ikusi
| ||
Kidetza | Euskaltzaindia Udako Euskal Unibertsitatea | ||
Biografia
aldatuFilosofia eta Letretan lizentziatua (Filologia Erromanikoan) da. Euskara irakasle izana hainbat urtez. EUTGko Hizkuntz Eskolan eta Filosofia Fakultatean irakaslea ere izan da. Euskalgintzako beste hainbat alorretan ere ibilia da: UZEIrekin eta UEUrekin ere eginak ditu hainbat lan.[2] 1982k erretiroa hartu zuen arte Kutxako itzultzailea izan da.[3]
Politikagintzari dagokionez, Herri Batasunaren Mahai Nazionaleko partaide eta hautetsia izan da. Besteak beste, Donostiako Udaleko zinegotzi izan zen aldi batez.[4]
Kargu politikoak hartu izan ditu kulturaren eta euskararen alorrean[2] eta Euskaltzain urgazle da 1996az geroztik.[3]
Ibilbide literarioa
aldatuPoesia eta narratiba landu ditu gehienbat, bai eta literatura itzulpengintza ere.
Narrazioa
aldatuBere lehen argitalpena Bidaia/Termitosti (Ustela, 1978) ipuin liburua izan zen. Geroago, 1997an, Arrietak Labur aroz (Txalaparta) argitaratu zuen, aurreko 22 urteetan idatzitako narrazioen bilduma. Lehen nobela Abuztuaren 15eko bazkalondoa (Gipuzkoako Aurrezki Kutxa), Elkar etxeak 1985ean berrargitaratua eta gaztelaniara itzulia (La sobremesa del 15 de agosto, Hiru, 1994) izan zen. 1978an Irun Hiria saria irabazi zuen lan honengatik[1] eta 1979an Espainiako Kritika saria Euskarazko Narratibari.[5]
Poesia
aldatuHainbat poesia liburu idatzi ditu, hala nola, Arrotzarena/Neurtitz neugabeak (CAP-Kutxa, 1983), Bertso-paper printzatuak (Elkar, 1986), Mintzoen mintzak (Elkar, 1989), Graffitien ganbara (Kutxa, 1996) eta Orbaibar (Kutxa, 2003).[6] 2001ean XX. mendeko poesia kaierak bilduman antologia poetiko bat eskaini zitzaion.[1]
Itzulpengintza
aldatuAlor horretan, frantsesezko, ingelesezko, katalanezko eta alemanezko lanak euskaratu ditu.[1] Marguerite Yourcenarren Hadrianoren oroitzapenak eleberriak toki nabarmena du euskarazko literatura itzulpengintzan[2] eta Literatur Itzulpenaren Euskadi Literatura Saria jaso zuen 1991 urtean William Goldingen Eulien ugazaba (Lord of the Flies) liburuarekin.[3]
Saiakera
aldatuSaiakera ere jorratu du, 2013an Berriro eta behin (euskara dela eta) lana argitaratu zuen, eta bertan bere bi idazki bildu zituen.[1]
Sariak
aldatu- 1978, Irun Hiria Saria euskarazko narratiba, Abuztuaren 15eko bazkalondoa lanagatik.[1]
- 1979, Espainiako Kritika saria Euskarazko Narratibari, Abuztuaren 15eko bazkalondoa lanagatik.[5]
- 1982, Irun Hiria Saria euskarazko poesia, Arrotzarena neurtitz neurgabeak lanagatik.[7]
- 1996, Irun Hiria Saria euskarazko poesia, Graffitien ganbara lanagatik.
- 1995, Literatur Itzulpenaren Euskadi Literatura Saria, Eulien ugazaba lanagatik.[5]
- 2003, Irun Hiria Saria euskarazko poesia, Orbaibar lanagatik.[5]
Lanak
aldatuNarrazioa
aldatu- Bidaia - Termitosti (1978, Ustela)
- Labur aroz (1997, Txalaparta)
Nobela
aldatu- Abuztuaren 15eko bazkalondoa (1979, GAK): Elkarrek 1985ean berrargitaratua
- Manu militari (1987, Elkar)
- Terra Sigillata (2008, Txalaparta)
Poesia
aldatu- Arrotzarena neurtitz neurgabeak (1983, GAK)
- Bertso-paper printzatuak (1986, Elkar)
- Mintzoen mintzak (1989, Elkar)
- Graffitien ganbara (1996, Kutxa fundazioa)
- XX. mendeko poesia kaierak - Joxe Austin Arrieta (2001, Susa): Koldo Izagirreren edizioa
- Orbaibar (2003, Kutxa Fundazioa)
- Estalien gradora (2016, Txalaparta)
Antzerkia
aldatu- Trankart (2014, Armiarma)
Saiakera
aldatu- Berriro eta behin (euskara dela eta) (2013, Txalaparta)
Erreferentziak
aldatu- ↑ a b c d e f «Arrieta Ugartetxea, Joxe Austin - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2020-05-08).
- ↑ a b c «Joxe Austin Arrieta Ugartetxea»[Betiko hautsitako esteka], Euskal Idazleen Elkartea.
- ↑ a b c «NorDaNor | EIZIE» nordanor.eus (Noiz kontsultatua: 2018-02-13).
- ↑ «Arrieta Ugartetxea, Joxe Austin - Euskara - Eusko Jaurlaritza - Euskadi.eus» www.euskara.euskadi.eus (Noiz kontsultatua: 2020-05-08).
- ↑ a b c d Euskal Narratiba Garaikidea: Katalogo Bat. Etxepare Euskal Institutua, 17 or. ISBN 978-84-616-2311-2..
- ↑ «ARRIETA, Joxe Austin. Euskal Literaturaren Ataria» www.basqueliterature.com (Noiz kontsultatua: 2020-05-08).
- ↑ Ugartetxea Arrieta, Arrieta; Arrieta, Joxe Austin. (1983). Arrotzarena: Neurtitz neurgabeak. Gipuzkoako Aurrezki Kutxa Probintziala ISBN 978-84-7231-889-2. (Noiz kontsultatua: 2020-05-08).
Kanpo estekak
aldatu- Joxe Austin Arrieta literaturaren zubitegian
- Euskaljakintza
- Txalaparta
- Euskal idazleen elkartea
- Zuzeu
- Euskaraz.org
- Terra sigillata liburua DVn
- Joxe Austin Arrietaren itzulpen lanen zerrenda NorDaNor euskal itzulpengintzaren datu-basean