Ezkurra

Ezkurra
	Nafarroa Garaia, Euskal Herria
	Ezkurra udalerriaren ikuspegi orokorra.
; Bandera	; Armarria
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Nafarroa Garaia
Merindadea	Iruñea
Eskualdea	Malerreka
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Nafarroa
Izen ofiziala	Ezkurra
Alkatea	Julen Gogortza Jauregi (Idoia)
Posta kodea	31749
INE kodea	31102
Herritarra	ezkurrar
Geografia
Koordenatuak	43°05′05″N 1°51′44″W / 43.084722222222°N 1.8622222222222°W
Azalera	24 km²
Garaiera	525 metro
Distantzia	58 km (Iruñetik)
Demografia
Biztanleria	138 (2022: 2)
Dentsitatea	5,84 biztanle/km²
Zahartzea	% 31,58
Ugalkortasuna	‰ 47,62
Ekonomia
Jarduera	% 0 (2011)
Desberdintasuna	% 0 (2011)
Langabezia	% 6,83 (2013)
Euskara
Euskaldunak	% 87,60 (2018: %-10,4)
Datu gehigarriak
Sorrera	1197

Artikulu hau Nafarroako udalerriari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Ezkurra (argipena)».

Ezkurra ([es̻kura]) Nafarroako ipar-mendebaldean dagoen udalerria da, Malerreka ibarrean, Baztan Bidasoa eskualdean. 152 biztanle zituen 2014. urteko erroldaren arabera. Ezkurra ibaiak udalerri honen lursailak zeharkatzen ditu.

Geografia aldatu

Inguru naturala eta kokapena aldatu

Ezkurra Iruñeko merindadearen iparraldean dago, eta Eratsun udalerriko lursailetatik datorren NA-170 errepideak herrigunea zeharkatu eta Ezkurra mendatearen bidez Leitza udalerriarekin komunikatzen du.

Ondorengo herriekin egiten du muga: ekialdean Eratsun, iparraldean Goizueta eta mendebaldean Leitza. Inguruko mendi garaienak Zuperrori (1164 m) eta Erakurri edo Irakurri (1142 m) dira.

Auzoak eta kaleak aldatu

Udalerria bi auzotan banatzen da Goikokale y Behekokale. Ezkurrako kalerik garrantzitsuenak Jasokundearen Kalea eta Kale Nagusia dira.

Historia aldatu

Ezkurra udalerriko lursailak.

Ezkurrari buruzko lehen aipamena 1197koa da. Baina inguruko mendietan historiaurreko zenbait dolmen edo harrespila aurki daitezke,adibidez Irunarriko menhirra, edo Eskainko Lepoa izeneko harrespila. Basaburua Txikiko ibarreko herria izan zen mende askotan, Beintza-Labaien ibarreko herriburua izan zelarik. Geroago, 1846. urtean, Nafarroako erreforma administratiboa burutzean, Ezkurra udalerri independente bihurtu zen.

XIX. mendearen hasieran, herriak abeltzaintza eta nekazaritza oparoa zituen. Horrez gain, oihalak ekoizten zituen hiru lantegi txiki zeuden, urtero 130 atal ekoizteko gai zirenak. Herriko bi errotak, uruna ekoizteko erabiltzen ziren. 1847an, Ezkurrako eskolako maisuak 1.650 erreal jasotzen zituen urtero soldata moduan, eta eskolako lanak udaleko idazkaritzarekin batera eraman zituen aurrera. Bideak eta inguruko herrietara joateko bideak nahiko kaxkarrak ziren XIX. mendearen erdialdean, errota bakarra eta burdinola geratzen ziren.

XX. mendearen hasieran, Diego Miguelerenak XVIII. mendean sorturiko elkarte ongileak herriko biztanlerik behartsuenei laguntzen jarraitzen zuen.

Demografia aldatu

Ezkurrako biztanleria

Datu-iturria: www.ine.es

2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko bost etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %2,69a (Nafarroako batez-bestekoaren azpitik).

Politika aldatu

Udaletxea aldatu

Ezkurrako udaletxea, herriko plaza nagusian dagoen harrizko hiru solairuko eraikina da. Udaletxean, udal bulegoez gain, etxebizitzak ere badaude. 1980ko hamarkadaren amaieran zaharberritze txiki bat egin zen,eta guztira, 6,7 milioi pezeta gastatu ziren. Lan horiek Nafarroako gobernuaren diru laguntza izan zuten.

Udalak alkatea eta lau zinegotzi dauzka.

HELBIDEA: Kale Nagusia z/g

Udal hauteskundeak aldatu

Ezkurrako alkatea Idoia (I) herri ekimeneko Julen Gogortza Jauregi da 2007ko udal hauteskundeez geroztik. Udaletxeko bost zinegotziak lortu zituen. Baliogabeko botoak bost izan ziren (emandako guztien %5,32) eta boto zuriak bi (%2,25). Abstentzioa %51,30ekoa izan zen.

**Ezkurrako Udala 2007**
Alderdia	Botoak	Aukeratua?
Julian Gogorza Jauregi (I)	59	Bai
Martin Gastearena Balda (I)	34	Bai
Pedro Maria Zestau Juantorena (I)	28	Bai
Miguel Maria Lasarte Mariezkurrena (I)	19	Bai
Jesus Mariezkurrena Telletxea (I)	18	Bai

2011n ere Idoia izan zen aurkeztutako zerrenda bakarra eta, beraz, 5 zinegotziak lortu zituen. Gogortzak gorde zuen alkate kargua.

Alkateak aldatu

2007-2011	Julen Gogortza Jauregi	Idoia
2011-	Julen Gogortza Jauregi	Idoia

Azpiegitura eta garraioak aldatu

Leizaran Mariezcurrena autobus konpainiaren Doneztebe eta Iruñea bitarteko lineak geltokia dauka herrian. Autobus lineak, honako ibilbidea egiten du:

Doneztebe - Elgorriaga - Ituren - Saldias - Eratsun - Ezkurra - Areso - Leitza - Lekunberri - Larraun - Irurtzun - Berriobeiti eta Iruñea

Euskara aldatu

Oso herri euskalduna da. Herriko biztanleen artean %98,06k daki euskaraz.

Malerrekako hizkeran^[3] hitz egiten da Ezkurran^[4], nafarreraren aldaera.

Jaiak eta ospakizunak aldatu

Ezkurrako jaiak abuztuaren 15ean ospatzen dira, Andre Marietan.

Ondasun nabarmenak aldatu

Aipagarriak dira, batetik, XVI. mendeko Ama Birjinaren irudi bat duen eliza gotiko-errenazentista; eta bestetik, Ollingo burdinolak. Burdinola hauek 1328an hasi ziren ustiatzen burdina Ingalaterrara eta Europako iparraldera eramateko, eta geroago, itsas armadarentzat. 1877 aldera fluorra, beruna, zilarra, espatua eta pirita erauzten ziren.