Max Rudolf Frisch (Zurich, 1911ko maiatzaren 15a – Zurich, 1991ko apirilaren 4a) arkitekto eta idazle suitzarra izan zen, antzerkia eta eleberria bereziki landu zituena. Bigarren Mundu Gerraren ondoren alemanezko literaturak duen egilerik nabarmenetarikoa da, bai eta XX. mendeko suitzar idazlerik ezagunenetarikoa ere.

Max Frisch

Bizitza
JaiotzaZürich1911ko maiatzaren 15a
Herrialdea Suitza
BizilekuaZürich
Erroma
HeriotzaZürich1991ko apirilaren 4a (79 urte)
Heriotza moduaberezko heriotza: ondesteko minbizia
Familia
Ezkontidea(k)Gertrud Frisch-von Meyenburg  (1942ko uztailaren 30a -  1959)
Marianne Frisch (en) Itzuli  (1968 -  1979)
Bikotekidea(k)
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaETH Zürich
Zuricheko Unibertsitatea
Hizkuntzakalemana
italiera
Jarduerak
Jarduerakidazlea, arkitektoa, antzerkigilea, eleberrigilea, eguneroko-idazlea, gidoilaria, filosofoa, kazetaria, biografoa eta poeta
Jasotako sariak
KidetzaHizkuntza Modernoen Elkartea
Alemaniako hizkuntza eta literatura akademia
Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Ameriketako Estatu Batuetako Arte eta Letren Akademia
Bavariako Arte Ederren Akademka
Genero artistikoaantzezlana
Prosa

IMDB: nm0295835 Allocine: 80128 Allmovie: p309622 IBDB: 7653
iTunes: 147263000 Musicbrainz: f6f08315-0590-4588-acec-9c105a8eeb5a Discogs: 761050 Find a Grave: 93347154 Edit the value on Wikidata

Lanbidez arkitektoa zen. Antzerkigintzan aritu zen batez ere. Haren lanak parabolen antzekoak dira; psikologiak, ohiturek ez dute garrantzirik; pertsonaiak alegorikoak dira, lirismoa eta umorea guztiz alde batera uzten ez baditu ere. Brecht-en eragina igartzen zaio. Biedermann und die Brandstifter (1958, Su-emailleak, Antonio Labaienek itzulia), Zurich-eko burgesiaren aurreiritzi eta ahulezien satira da; Don Juan oder die Liebe zur Geometrie (1953, Don Joan edo geometriarekiko maitasuna), maitasunaren eta bikotearen ukapena; Andorra (1961), arrazismoaren salaketa. Eleberri garrantzizkoak idatzi zituen gizon modernoaren alienazioa gai hartuta: Ez naiz Stiller (1954), Homo faber (1957), eta Mein Name sei Gantenbein (1964, Demagun Gantenbein naizela) esaterako.

Bibliografia aldatu

Eleberria aldatu

  1. Stiller (1954)
  2. Homo Faber (1957); "Homo faber (Elkar, 2001). Joxe Austin Arrietak euskaraturik.
  3. Mein Name sei Gantenbein ("Demagun Gaztenbein naizela", 1964)
  4. Dienstbüchlein (1974)
  5. Montauk (1975)
  6. Tryptichon. Drei szenische Bilder (1978)
  7. Wilhelm Tell für die Schule (1978)
  8. Der Mensch erscheint im Holozän (1979)
  9. Blaubart ("Bizarrurdin", 1982)

Antzerkia aldatu

  1. Nun singen sie wieder (1945)
  2. Santa Cruz (1947)
  3. Die Chinesische Mauer ("Txinako harresia", 1947)
  4. Als der Krieg zu Ende war (1949)
  5. Graf Öderland ("Oderland kondea", 1951)
  6. Firebugs ("Su-emaileak", 1953/1958)
  7. Don Juan oder Die Liebe zur Geometrie ("Don Juan edo geometriarekiko maitasuna", 1953)
  8. Die Grosse Wut des Philipp Hotz (1956)
  9. Andorra (1961)
  10. Biografie (1967)
  11. Jonas und sein Veteran (1989)

Beste batzuk aldatu

  • Blätter aus dem Brotsack (1939)
  • Tagebuch 1946-1949 (1950)
  • Tagebuch 1966-1971 (1972)

Ikus, gainera aldatu

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Max Frisch  

Erreferentziak aldatu