Lope II.a Diaz Harokoa

Lope II.a Diaz Harokoa (c. 1170 - 1236ko azaroaren 15a) , "Buru ausarta" deitua, ezagutzen den Bizkaiko seigarren jauna izan zen, 1214-1236 urteetan.[1]

Lope II.a Diaz Harokoa
Ensign of the Royal Banner of Castile (en) Itzuli

Bizitza
Jaiotzaezezaguna, 1170
Herrialdea Gaztelako Erresuma
Heriotzaezezaguna, 1236ko azaroaren 15a (65/66 urte)
Hobiratze lekuaNaiarako Andre Maria Erreginaren monasterioa
Familia
AitaDiego Lopitz II.a Harokoa
AmaMaría Manrique de Lara
Ezkontidea(k)Urraka Alfontso Leongoa
Seme-alabak
Anai-arrebak
LeinuaHaro leinua
Jarduerak
Jarduerakgudaria
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkakNavas de Tolosako gudua

Bizitza aldatu

Diego II.a Lopez eta Maria Manrique Larakoaren semea izan zen.[2]

1212an, 500 bizkaitar infantzoi zuzendu zituen Navas de Tolosako guduan. Bertan bere aita almohadeak mendean hartu zituzten hiru kristau armadetako baten buruzagia izan zen. Gudua irabazi eta berehala, erregeak aitari Durangaldearen tenentzia eman zion.

Tenentziak ondare bilakatzeko, Diegok Lope semearekin partekatu zituen. Lopek 1210etik aurrera Gaztela Zaharra, 1211tik aurrera Asturias de Santillana eta 1213tik aurrera Araba gobernatu zituen.[3]

1214an, aitaren heriotzan eta berrogeita lau urte inguru zituela, leinuaren buruzagi bilakatu zen.[4] Egun gutxi batzuk geroago Alfontso VIII.a Gaztelakoa hil zen, Henrike bere hamar urteko semea oinordeko bilakaturik. Harotarren arerio nagusia zen Lara leinuak erregeordetza bereganatu zuen. Lopek, orduan, Henrikeren arreba zen Berengaria Gaztelakoaren alde egin zuen.

1217an Henrike istripu batean hil eta arrebak tronua jarauntsi zuen. Hala ere, honek laster uko egin zuen koroari Fernando bere semearen alde. Fernando III.a Valladoliden koroatu eta Autillo de Campos hiribilduan aldarrikatu zuten. Fernandoren aita zen Alfontso IX.a Leongoak ez zuen semea Gaztelako tronuan ikusi nahi eta Erresuma inbaditu zuen. Kanpaina honetan, Alvaro Nuñez Larakoak hartu zuen baina Lopek laratarra laster mendean hartu eta atxilotu zuen.

Emandako laguntza eskertzeko, Fernando III.ak Lope errege-alferez izendatu, Urraka Alfontso Leongoa bere sasiarreba emazte moduan eman eta Haro eta Pedroso errioxar hiribilduak dohaintzan eman zizkion. Fernando III.aren alde, musulmanen aurkako hainbat espediziotan parte hartu zuen.[5] 1227an Baeza hartu zuenez, erregeak Baezaren konkistatzaile izendatu zuen.[6]

Balmaseda eta Urduñako herriak jaso zituen beretzat eta hiri-gutuna eman zien, Logroñoko foruaren arabera. Bermeoko eta Plentziako hiri gutunak ere eman zituen.[7]

Etxean Calahorrako gotzaina zuen arerio nagusia. Honek San Millán de Susoko monasterioarenak ziren zenbait parrokiari zergak eskatu zionean, Lope haserretu zuen eta 1232an elizbarrutiaren egoitza Santo Domingo de la Calzadako katedralera eraman zuen. 1235ean Lopek gotzaina egotzi zuen eta, Erroman zegoela aprobetxatuz, Calahorrako katedralera itzularazi zuen elizbarrutiaren egoitza.

1233an Úbedako setioan erregeak Lope iraindu zuen eta bion arteko harremanak gaiztotu ziren. Hurrengo urtean, Castro leinuaren buruzagia zen Alvaro Perez Castrokoa "gazteluzaina"k Mentzia Loperen alaba erregearen baimenik gabe ezkondu zuenez, tenentzia guztiak kendu zizkion. Auzia konpontzeko, Berengaria Gaztelakoari eta Beatrix Suabiakoa Fernando III.aren emazteari laudo bat eskatu zieten.[8]

1236an hil zen eta Naiarako Andre Maria Erreginaren monasterioko zaldunen klaustroan lurperatu zuten.

Ezkontza eta seme-alabak aldatu

Lopek Urraka Alfontso Leongoa ezkondu zuen. Hau Alfontso IX.a Leongoaren alaba naturala izan zen, bere ama Laudioko jaunaren alaba zen Ines Enekoitz Mendotzakoa izanik.[9]

Hurrengo seme-alabak izan zituzten:

Santa Gadeakoa zen Tota Saltzedokoarekin seme bat izan zuen:

  • Diego Lopez Saltzedokoa, Gaztelako merio nagusia eta Araba eta Gipuzkoako adelantado izandakoa.[13][14]

Maitale ezezagun batekin beste seme bat izan zuen:

Erreferentziak aldatu

  1. Salazar y Castro, Luis de; Válgoma y Díaz-Varela, Dalmiro de la. (1959). Historia genealógica de la Casa de Haro (Señores de Llodio, Mendoza, Orozco y Ayala). Madril: Real Academia de la Historia OCLC .1399799.
  2. Baury. (2011). «Los ricoshombres y el rey en Castilla: El linaje Haro, 1076-1322» Territorio, Sociedad, y Poder: Revista de Estudios Medievales (Oviedoko Unibertsitatea) (6): 53-72. ISSN 1886-1121..
  3. Baury, Ghislain. (2003). Diego López ‘le bon’ et Diego López ‘le mauvais’: comment s’est construite la mémoire d’un magnat du règne d’Alphonse VIII de Castille. Berceo, 37-92 or. ISSN 0210-8550..
  4. Balparda de las Herrerías, Gregorio. (1933-34). Historia crítica de Vizcaya y sus fueros.. II OCLC .634212337.
  5. Eslava Galán, Juan. (1987). «La campaña de 1225 y el primer cerco de Jaén por Fernando III» Boletín del Instituto de Estudios Giennenses (Jaén) (132): 23-38. ISSN 0561-3590..
  6. Ansón Oliart, Francisco. (1998). Fernando III, rey de Castilla y León. Madril: Ediciones Palabra S. A. ISBN 84-8239-233-6..
  7. Lur entziklopedietatik hartua.
  8. Martínez Díaz, Gonzalo. «La conquista de Andujar: su integración en la Corona de Castilla» Boletín del Instituto de Estudios Giennenses (Jaén: Instituto de Estudios Giennenses) (176): 638-639. ISSN 0561-3590..
  9. Del Arco y Garay, Ricardo. (1954). Sepulcros de la Casa Real de Castilla. Madril: Instituto Jerónimo Zurita. Consejo Superior de Investigaciones Científicas, 182 or..
  10. Barón Faraldo, Andrés. (2006). Grupos y dominios aristocráticos en la Tierra de Campos oriental, Siglos X-XIII. Palentzia: Monografías, 189 or. ISBN 84-8173-122-6..
  11. Llorente, Juan Antonio. (1807). Noticias históricas de la tres provincias Vascongadas. III, 142-143 or..
  12. Salazar y Acha, Jaime. (1989). «Los descendientes del conde Ero Fernández, fundador de Monasterio de Santa María de Ferreira de Pallares» El Museo de Pontevedra (43): 82. ISSN 0210-7791..
  13. Fita Colomé, Fidel. Doña Mencía, Reina de Portugal: Documentos Inéditos. .
  14. Salcedo Tapia, Modesto. (1989). Boadilla del Camino y sus hijos. Publicaciones del Institución Tello Téllez de Meneses, 291-498 or..

Kanpo estekak aldatu



Aurrekoa
Diego II.a Lopez
Bizkaiko jauna
12141236
Ondorengoa
Diego III.a Lopez