Cádiz

Kadiz» orritik birbideratua)

Cádiz[1] Espainiako hego-mendebaldeko hiri bat da, izen bereko probintziako hiriburua. 2013an 123.948 biztanle zituen.

Cádiz
Cádiz
‬𐤀𐤂𐤃𐤓
Espainiako udalerria
Administrazioa
Estatu burujabe Espainia
Autonomia Andaluzia
ProbintziaCádizko probintzia
AlkateaJosé María González Santos (en) Itzuli
Izen ofizialaCádiz
Jatorrizko izenaCádiz
‬𐤀𐤂𐤃𐤓
Posta kodea11000
INEk ezarritako kodea11012
HerriburuaCádiz City (en) Itzuli
Geografia
Koordenatuak36°32′06″N 6°17′51″W / 36.535°N 6.2975°W / 36.535; -6.2975
Map
Azalera12.100.000 m²
Altuera11 m
MugakideakSan Fernando
Demografia
Biztanleria111.811 (2023)
−1.255 (2022)
alt_left 61.109 (%54,7) (%49,1) 54.918 alt_right
Dentsitatea0 bizt/km²
Informazio gehigarria
SorreraK.a. XI. mendea
Ordu eremuaUTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuakBrest, Tanger, Veracruz, Puebla, Móstoles, Buenos Aires, Habana, Medway, Montevideo, San Juan, Santos, Dakhla, Indio, Biblos, Coruña, Ceuta, Huelva, Las Palmas Kanaria Handikoa, Santa Cruz Tenerifekoa, Torrevieja, Cartagena de Indias, Santa Fe de Antioquia (en) Itzuli, Guaduas (en) Itzuli, Ambalema (en) Itzuli, Mariquita (en) Itzuli, Bogota, Baltimore, Kobe, Mexiko Hiria, Rio de Janeiro eta Callao
MatrikulaCA
institucional.cadiz.es

Bere ekonomia, batez ere, merkataritzaren sektorean oinarritzen da, ontziolen presentziagatik eta portuko zein Zona Frankoko jarduerengatik. Cadizko ekonomiaren beste oinarrizko sektorea turismoa da, bertako hondartzengatik, herriko jaiengatik eta ondare historiko garrantzitsuagatik. Cadiz da, era berean, langabezia-maila handiena duen Espainiako probintzia, % 30 inguruko langabezia-mailarekin; 13k Badajoz eta Andaluziako beste probintzia batzuk dituzte atzetik, Kordoba, Jaén eta Granada barne.

Gaur egun, Cádiz bere historia luze eta eragingarriagatik da batez ere ezaguna, Gerra Punikoetan, Iberiaren erromanizazioan, Amerikaren aurkikuntzan eta konkistan edo Espainian bere lehen konstituzioarekin erregimen liberala ezartzean izan zuen garrantziagatik,

Geografia

aldatu

Cádiz Espainiako hegoaldean dago. Iberiar penintsulako herririk hegoaldekoenetariko bat da, Algecirasek bakarrik dago hegoalderago. Cádiz hiria Cádiz probintziako hiriburua da, eta probintzia hori Andaluziako zortzi probintzietako bat da. Herri handiak ditu auzoan, adibidez Puerto Real eta San Fernando. Metropolitar barrutia kontuan hartuta, Andaluziako hirugarren gune jendetsuena da, Sevillaren eta Málagaren ondoren.

Geografikoki edo estrategikoki hiri honek beti izan du garrantzia Iberiar penintsulan. Izan ere, Mediterraneo itsasoaren sarrera eta irteera kontrolatzen du; horregatik, antzina, oso hiri ospetsua izan zen. Cádiz Espainiako hiririk zaharrena ere bada, eta bertan kultura askotako herriak bizi izan dira: erromatarrak, arabiarrak...

Cádiz zerutik ikusita, agerian du penintsula dela. Dena dago urez inguratuta, zati txiki bat izan ezik, eta hori da Cádizko lehorreko sarrera naturala: autoz edo trenez sar eta irten daiteke. Horrez gain, lehorreko beste sarrera bat ere badute, artifiziala, zubi bat erabilita.

Barrutiak

aldatu
 
Cadizko erdigunea.

Hamar barruti daude hirian:

Barruti bakoitzaren azalera, biztanleria eta dentsitatea[2]
Barrutia 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Azalera 0,32 0,20 0,28 0,15 0,13 0,17 0,20 1,09 0,83 1,03
Biztanleria 6.794 6.315 6.989 5.752 5.147 4.637 4.167 29.936 28.487 32.157
Dentsitatea bizt/km2 21.231,25 31.575,00 24.960,71 38.346,67 39.592,31 27.276,47 20.835,00 27.464,22 34.321,69 31.220,39

Historia

aldatu

Bertako klima beroa da, eguzki-ordu kopuru handia dauka, horregatik, iparraldeko jende asko joaten da bertara uda pasatzera. Hango eguraldia bestelakotu egiten da, ordea, Levanteko haize boladak daudenean.


      Datu klimatikoak (Cádiz)      
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 14.6 16.7 17.2 19.7 20.1 23.8 26.5 27.4 27.7 25.8 16.6 16.3 21.3
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) 8.8 11.0 12.9 13.7 15.5 19.4 21.7 21.5 21.8 19.7 12.3 10.1 15.7
Pilatutako prezipitazioa (mm) 83.0 73.0 60.0 61.0 31.0 9.0 2.0 4.0 14.0 67.0 77.0 118.0 603.0
Iturria: [3]

Argazkiak

aldatu

Demografia

aldatu
Cádizko biztanleria
1897 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1981 1991 2001 2011
67.987 69.191 67.306 76.137 74.367 85.854 98.754 114.951 134.342 156.711 154.347 133.363 124.892

Elkarteak

aldatu
 
La Caleta

Cadiztar ospetsuak

aldatu

Hiri homonimoak

aldatu
  • Cádiz, Filipinak
  • Cadiz, Ameriketako Estatu Batuak, Ohio estatua.

Ikus, gainera

aldatu

Erreferentziak

aldatu

Kanpo estekak

aldatu