Jose Maria Usanditzaga
Jose Maria Usanditzaga Soraluze[1] (Donostia, Gipuzkoa, 1887ko martxoaren 31 - ib., 1915eko urriaren 5a) musikagile, konpositorea eta piano-jotzailea izan zen. Zarzuela eta opera generoak ere landu zituen.[2]
| Jose Maria Usanditzaga | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Donostia, 1887ko martxoaren 31 |
| Herrialdea |  Gipuzkoa, Euskal Herria |
| Heriotza | Donostia, 1915eko urriaren 5a (28 urte) |
| Hobiratze lekua | Polloeko hilerria |
| Heriotza modua | berezko heriotza: tuberkulosia |
| Familia | |
| Haurrideak | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Parisko Schola Cantorum |
| Hizkuntzak | euskara gaztelania |
| Irakaslea(k) | Vincent d'Indy Beltran Pagola |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | musikagilea eta piano-jotzailea |
| Mugimendua | Euskal Pizkundea |
| Genero artistikoa | opera zarzuela |
| Musika instrumentua | pianoa |
      | |
Biografia
aldatuJaioterrian egin zituen ikasketak Cendoya eta B. Pagolarekin.[3] Parisa joan zen bizitzera eta lan egitera, 14 urterekin. Bertoko Schola Cantorumen konposizio ikasketak egin zituen V. D’Indyrekin eta piano ikasketak Gabriel Grovlezekin.[4] 1906. urtean Donostiara itzuli zen eta bandarako lanak idatzi eta aurkeztu zituen. 1911. urtean euskaraz idatzitako "Mendi-Mendiyan" opera aurkeztu zuen berebiziko arrakastaz. 1914. urtean Las Golondrinas aurkeztu zuen, arrakasta handiz, Madrilen; hasieran zarzuela gisa aurkeztu bazen ere, Ramón, bere anaiak, opera bihurtu zuen geroago.[5] Frantses eskolaren eta Pucciniren antzerkiaren eraginak antzematen zaizkio, baina aldi berean euskal sena ere nabari zaio; hala, Guridirekin batera, euskal musika eskolaren sortzaile izan zen.[6]
Erromantizismo garaikoa, Jesus Guridirekin batera euskal operaren aitatzat hartzen dute aditu askok. Izan ere, genero honen euskarazko lehenengo lana berak idatzi zuen, "Mendi-Mendiyan", 1911ko maiatzaren 21ean Bilbon arrakastaz estreinatutakoa, Campos Eliseos antzokian.
1915ean tuberkulosik jota hil zen.
_-_Fondo_Car-Kutxa_Fototeka.jpg)
_-_Fondo_Car-Kutxa_Fototeka.jpg)
Lanak
aldatuOrkestrarako
aldatu- Suite en La (1904).
- Dans la mer (1904).
- Obertura sinfónica sobre un tema de canto llano (1905).
- Irurak Bat (1906).
- Bidasoa (1906).
- Euskal festara (1906).
Ganbera-musika
aldatuPianorako
aldatu- Hassan y Melihah, fantasia.
Abesteko
aldatuIkus, gainera
aldatuErreferentziak
aldatu- ↑ EIMA: Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak.
- ↑ Sopeña, Federico. (1957). Historia de la música contemporánea española. Madril: Rialp ISBN 84-321-1873-7..
- ↑ Lur entziklopedietatik hartua.
- ↑ Lur entziklopedietatik hartua.
- ↑ Lur entziklopedietatik hartua.
- ↑ Lur entziklopedietatik hartua.
Datuak: Q2280662
Multimedia: José María Usandizaga Soraluze / Q2280662
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Jose Maria Usanditzaga  |