Cabredo

Nafarroa Garaiko udalerria

Cabredo[2] ([kaβreðo] gaztelaniaz eta ofizialki; Kabredo [kaβreðo] edo Ahuntzegi [a.unts̻eɣi] euskaraz baina ez ofizialki) Nafarroa Garaiko mendebaldeko udalerri bat da. Lizarrako merindadeko mendebaldeko muturrean kokatzen den herri honek 102 biztanle zituen 2014. urteko erroldaren arabera. Nafarroako hiriburutik 82 kilometrora dago.

Cabredo
 Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Cabredo (Navarra) (01).jpg
Flag of None.svg
Bandera

Cabredoko armarria
Armarria

Kokapena
Herrialdea Euskal Herria
Lurraldea Nafarroa Garaia
MerindadeaLizarrako merindadea
EskualdeaVianaldea
Administrazioa
Estatua Espainia
Erkidegoa Nafarroa
Izen ofizialaEscudo de Guirguillano.svg Cabredo
AlkateaAránzazu Fernández Cayetano
(La Antanilla)
Posta kodea31227
INE kodea31063
Herritarracabredoar
Geografia
Azalera11,93 km²
Distantzia82 km (Iruñetik)
Demografia
Biztanleria87 (2020: Red Arrow Down.svg −4)
Dentsitatea8,55 biztanle/km²
Zahartzea[1]% 16,27
Ugalkortasuna[1]‰ 83,33
Ekonomia
Jarduera[1]% 0 (2011)
Desberdintasuna[1]% 0 (2011)
Langabezia[1]% 5,14 (2013)
Euskara
Euskaldunak% 3,88 (2010)
Datu gehigarriak
Webguneahttp://www.cabredo.org

IzenaAldatu

Euskaltzaindiak 1979an argitaratutako herri izendegian, Kabredo eta Ahuntzegi proposatu ziren herriaren euskal izentzat. Euskaltzaindiak 1990ean argitara emandako izendegian, berriz, izen horiek alde batera utziz, «Ez du euskal ordain ezagunik» oharra paratu zioten. 2007an, azkenik, toponimia sakonago aztertuta Euskaltzaindiak Nafarroako udalerrien izenak arautu zituenean, Cabredo izan zen euskara baturako onartutako forma bakarra, ez baitago euskaraz tradizioa duen beste izenik.

GeografiaAldatu

Ingurune naturala eta klimaAldatu

Herria, Ega ibaiaren haraneko goiko adean kokaturik dago.

Udalerri mugakideakAldatu

Cabredok Genevilla eta Arabako probintziarekin egiten du muga iparraldean, Aguilar Kodeskoarekin ekialdean, Arabarekin mendebaldean, eta Marañon eta Aguilar Kodeskoarekin hegoaldean.

DemografiaAldatu

Cabredoko biztanleria
Datu-iturria: www.ine.es

2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko bost etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %4,81a (Nafarroako batezbestekoaren azpitik).

PolitikaAldatu

UdaletxeaAldatu

Cabredoko udaletxeko idazkaria, Aguilar Kodeskoa, Aras, Genevilla, Lapoblacion eta Marañongo idazkari ere bada.

  • HELBIDEA: San Simeon kalea, 26

Udal hauteskundeakAldatu

2003an bezala, 2007an Cabredoko alkatetzat PSN alderdiko Angel Jesus Sancho Martinez atera zen; herri txiki honetako zinegotzi bakarra izan zen. Boto baliogabeak 19 izan ziren (emandako guztien %22,62), eta boto zuriak 33 (botoen %50,77). Abstentzioa, berriz, %16,00 izan zen.

2011n, ordea, launa kideko bi zerrenda aurkeztu ziren. Udalbatzan La Antanilla talde independenteko 4 zinegotzi daude (orduz geroztik herriko alkatea den Aranzazu Fernandez Cayetano barne), eta UPNko bakarra.

AlkateakAldatu

Hauek izan dira Cabredoko azken alkateak:

Alkatea Agintaldi hasiera Agintaldi amaiera Alderdia
1979 1983 Independenteak[3]
1983 1987 Kudeaketa batzordea[3]
1987 1991 UPN[3]
1991 1995 UPN[3]
1995 1999 Kudeaketa batzordea[3]
1999 2003
Angel Jesus Sancho Martinez 2003 2007 PSN[3]
Angel Jesus Sancho Martinez 2007 2011 PSN[3]
Aranzazu Fernandez Cayetano 2011 2015 La Antanilla[3]
Aranzazu Fernandez Cayetano[3] 2015 2019 Independenteak
Aranzazu Fernandez Cayetano[3] 2019 Jardunean Agrupacion Independiente Otxanda[4]

AzpiegiturakAldatu

GarraioakAldatu

La Estellesa autobus konpainiak Aguilar Kodes eta Iruñea bitarteko autobus linea ustiatzen du. Lineak bi zerbitzu dauzka Aguilar Kodesko norantzan eta lau zerbitzu kontrako norabidean. Linearen ibilbidea honakoa da:

ZerbitzuakAldatu

Cabredo "Kodes Mendizerrako Zerbitzuen Mankomunitateko" kidea da. Erakundeak Aguilar Kodeskoan du egoitza nagusia.

KulturaAldatu

EuskaraAldatu

Nafarroako gobernuak onartutako Euskararen Foru Legearen arabera Cabredo eremu ez-euskalduneko udalerria zen, eta hori dela eta, hizkuntza ofizial bakarra gaztelania zen. 2001eko erroldaren arabera, herritarren %3,42k zekien euskaraz hitz egiten.

2017ko ekainaren 22an Nafarroako Parlamentuak eremu mistora pasatzea erabaki zuen, beste 43 udalekin batera[5].

Jaiak eta ospakizunakAldatu

Cabredo herriko jaiak, iraileko hirugarren asteburuan ospatzen dira Simeon eta Ursula santuen omenez. Antolaturiko ekitaldien artean, meza nagusia eta herri afaria dira garrantzitsuenak. Irailaren 8an, beste herri bazkari bat antolatzen da, Carrascalgo Ama Birjinaren egunean. San Joanen aurreko igandean, cabredotarrak Azueloko San Simeon baselizarako erromeria antolatzen dute. Bide zaharretik muinoaren tontorrean dagoen baselizara igo ondoren, Azueloko biztanleekin bat egin eta elkarrekin askaltzen dute.

Urteko gainontzeko jaiegunen artean, uztailaren 25eko herriko patroia den Donejakueren omenezko jaia eta gabonetako Olentzero nabarmentzen dira.

Cabredotar ospetsuakAldatu

ErreferentziakAldatu

  1. ↑ a b c d e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
  2. ↑ Euskaltzaindia. 155. araua: Nafarroako udal izendegia. .
  3. ↑ a b c d e f g h i j (Gaztelaniaz) «Base de datos de Alcaldes y Concejales:: Ministerio de Política Territorial y Función Pública ::» www.mptfp.gob.es (Noiz kontsultatua: 2020-04-08).
  4. ↑ «LIZARRAKO ESKUALDEKO HAUTESKUNDE BATZORDEA Aurkeztutako hautagai-zerrendak» NAO 78. zenbakia, 2019ko apirilaren 24a, asteazkena (Noiz kontsultatua: 2020-04-30).
  5. ↑ (Gaztelaniaz) SL, TAI GABE DIGITALA. (2017-06-22). «44 localidades navarras ganan derechos para el euskara al pasar a la ‘zona mixta’» naiz: (Noiz kontsultatua: 2020-04-08).
  6. ↑ «MARTÍNEZ DE COMPAÑÓN Y BUJANDA, Baltasar Jaime - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-08).

Ikus, gaineraAldatu

Kanpo estekakAldatu

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Euskal Wikiatlasa
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Cabredo&oldid=8569640"(e)tik eskuratuta