Bolonia

udalerri italiako

Bolonia[1] (italieraz eta ofizialki Bologna; emiliano-romagnoloz Bulåggna; latinez: Bononia) Italiako hiria da, Emilia-Romagna eskualdeko eta Boloniako metropoli-hiriko hiriburua. Po ibaiaren ertzean dago. 140,73 km²ko eremua du eta 2015ean 386.386 biztanle zituen[2].

Bolonia
Bologna
Italiako udalerria
Administrazioa
Estatu burujabe Italia
Eskualdea Emilia-Romagna
Italiako hiri metropolitarraBoloniako metropoli-hiria
AlkateaMatteo Lepore (en) Itzuli
Izen ofizialaBologna
Jatorrizko izenaBologna
Posta kodea40121, 40122, 40123, 40124, 40125, 40126, 40127, 40128, 40129, 40131, 40132, 40133, 40134, 40135, 40136, 40137, 40138, 40139 eta 40141
ISTAT kodea037006
Geografia
Koordenatuak44°29′38″N 11°20′34″E / 44.4939°N 11.3428°E / 44.4939; 11.3428
Map
Azalera140.86 km²
Altuera54 m
MugakideakCalderara di Reno, Casalecchio di Reno, Castenaso, Pianoro, Sasso Marconi, Zola Predosa, Anzola dell'Emilia, Castel Maggiore, Granarolo dell'Emilia eta San Lazzaro di Savena
Demografia
Biztanleria387.971 (2023ko urtarrilaren 1a)
−4.593 (2022)
Dentsitatea2.754,3 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia051
Ordu eremuaUTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuakLeipzig, Zagreb, Bari, Valentzia, Tesalonika, Saint Louis, Kharkiv, La Plata, San Fele, Pollica, Tuzla, Coventry, Hamamatsu eta Meknes
Katastro kodeaA944
Sailkapen sismikoa3 (Txikia)
MatrikulaBO
comune.bologna.it

Boloniako Unibertsitatea Mendebaldeko Europako zaharrena da, 1088an sortu baitzuten. Hirigune historikoa Europako bigarren handiena da (handiena Veneziakoa da) eta hobekien kontserbatu direnetako bat.

Historia aldatu

Antzinako etruriar hiri hau (Felsina), erromatarren kolonia izan zen (Bononia). Hiri librea zen XII. mendean; zuzenbidean espezialduriko unibertsitatea sortu zuten bertan. XV. mendea arte Bentivogliotarren esku geratu zen. Julio II.ak Bolonia Aita Santuaren estatu egin zuen (1513). XIX. mendean zehar izandako askatasun higikundeak austriarrek zapaldu zituzten. 1860. urtean Bolonia Italiako erresumaren esku geratu zen. Bigarren Mundu Gerran amerikarrek askatu zuten (1945). 1980an Boloniako sarraskia gertatu zen.

Klima aldatu

      Datu klimatikoak (Bologna)      
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 5 8 13 18 23 27 30 29 25 19 11 6 18
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) -2 1 4 8 12 16 18 18 15 10 4 -0 9
Pilatutako prezipitazioa (mm) 43 46 61 66 66 53 43 58 61 71 81 61 711
Iturria: Intellicast[3]

Ekonomia aldatu

Italiako hiririk aberatsenetakoa eta ederrenetakoa da. Garrantzi handiko industria (metalurgia, kimika industria, janari industria, doikuntza mekanika, zapatagintza).

Ondarea aldatu

Eliza ospetsuak, Errenazimentuko jauregia, XII. mendeko Asinelli dorrea eta liburutegi zoragarria daude. Boloniako Unibertsitatea Europako zaharrena da, 1088an sortua.

Kirolak aldatu

Hiri senidetuak aldatu

Boloniar ospetsuak aldatu

Erreferentziak aldatu

  1. Euskaltzaindia: 157. araua: Europako hiriak
  2. Bilancio demografico anno 2015 (dati provvisori). Comune: Bologna. demo.istat.it (Noiz kontsultatua: 2016-01-09).
  3. Boloogna historic weather averages. Intellicast (Noiz kontsultatua: 23 September 2009).
  4. Leipzig - Nazioarteko harremanak. © 2009 Leipzigeko Udala, Europar eta Nazioarteko Arloetarako Bulegoa (Noiz kontsultatua: 2010-06-09).
  5. Intercity and International Cooperation of the City of Zagreb. © 2006-2009 Zagreb Hiria (Noiz kontsultatua: 2010-06-09).

Kanpo estekak aldatu