Wikipedia

Dijon

Frantziako udalerria

Dijon[1] (frantsesez diʒɔ̃ ahoskatua)[2] Frantziako erdialdean dagoen hiria da, Borgoina-Franche-Comtéko eskualdearen eta Côte-d'Or departamenduaren hiriburua. 2005ean 150.800 biztanle zituen.

Dijon
Dijon
Frantziako udalerria
Administrazioa
Estatu burujabe Frantzia
Frantziaren banaketa administratiboa Metropolitar Frantzia
Eskualdea Borgoina-Franche-Comté
Departamendua Côte-d’Or
AlkateaFrançois Rebsamen (en) Itzuli
Izen ofizialaDijon
Jatorrizko izenaDijon
Posta kodea21000
Geografia
Koordenatuak47°19′23″N 5°02′31″E / 47.3231°N 5.0419°E / 47.3231; 5.0419
Map
Azalera41.59 km²
Altuera220 m eta 410 m
MugakideakChenôve, Longvic, Sennecey-lès-Dijon, Quetigny, Ruffey-lès-Echirey, Saint-Apollinaire, Talant, Ahuy, Asnières-lès-Dijon, Bellefond, Chevigny-Saint-Sauveur, Corcelles-les-Monts, Fontaine-lès-Dijon, Plombières-lès-Dijon eta Neuilly-Crimolois (en) Itzuli
Demografia
Biztanleria159.346 (2021eko urtarrilaren 1a)
240 (2020)
alt_left 83.187 (%52,2) (%46,3) 73.733 alt_right
Dentsitatea3.831,35 bizt/km²
Informazio gehigarria
Ordu eremuaUTC+01:00, Europa Erdialdeko Udako Ordua eta UTC+02:00
Hiri senidetuakVolgograd, Mainz, Reggio nell'Emilia, Skopje, Opole, Cluj-Napoca, Pécs, York, Dallas, Bialystok, Irkutsk, Guimarães, Malinas, Xauen, Dakar eta Praga
dijon.fr

Oso ezaguna da "Dijongo ziapea", sukaldaritzan oso aintzat hartua.

Notre-Dame elizaren barnealdea.

Historia aldatu

Erromatarrek sortua (Divio), Dijon herri txikia izan zen XI. mendean Burgundiako Dukerriko hiriburu bihurtu zen arte. Dukeen egoitza hiria ere izan zenez gero, bertan ezarri zuten Frantziako erregeen mende zegoen Burgundiako parlamentua. 1513. urtean suitzarrek setiatu zuten hiria. XVIII. mendea oparoa izan zen (unibertsitatea, 1722; apezpiku egoitza, 1731).

Klima aldatu

      Datu klimatikoak (Dijon)      
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 4.2 7.0 10.9 14.7 18.7 22.4 25.3 24.5 21.3 15.5 8.6 4.8 14.8
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) -1.0 0.1 2.2 5.0 8.7 12.0 14.1 13.7 10.9 7.2 2.5 -0.2 6.3
Pilatutako prezipitazioa (mm) 59.2 52.5 52.8 52.2 86.3 62.4 51.0 65.4 66.6 57.6 64.2 62.0 732.2
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) 11.1 9.3 10.5 9.6 11.7 9.2 7.4 8.3 7.9 8.7 10.5 10.9 115.1
Eguzki orduak 52.7 89.6 139.5 177.0 204.6 234.0 266.6 229.4 195.0 120.9 69.0 52.7 1831
Iturria: HKO

Demografia aldatu

Biztanleria aldatu

2007an udalerrian erroldatutako biztanleak 151.543 ziren. Familiak 74.491 ziren, horien artean 38.099 pertsona bakarrekoak ziren (15.370 bakarrik bizi ziren gizonak eta 22.729 bakarrik bizi ziren emakumeak), 17.597 seme-alabarik gabeko familiak ziren, 13.201 seme-alabak dituzten bikoteak ziren eta 5.594 seme-alabak dituzten guraso-bakarreko familiak ziren.

Biztanleriak, denborak, ondorengo grafikoan ageri den bilakaera izan du:[3]

Grafiko hau ezin da une honetan ikusi, software arazo bat dela eta. Lanean ari gara ahalik eta lasterren grafikoak berriro erakutsi ahal izateko.

Ikus jatorrizko Wikidatako eskaera eta iturriak.


Etxebizitza aldatu

2007an 86.160 etxebizitza zeuden, 77.353 familiaren etxebizitza nagusia ziren, 1.924 bigarren erresidentzia ziren eta 6.883 hutsik zeuden. 14.054 etxeak ziren eta 71.266 apartamentuak ziren. 77.353 etxebizitza nagusietatik 32.950 bere jabearen bizilekua ziren, 41.678 alokairuan okupaturik zeuden eta 2.725 doan lagata zeuden; 11.323 etxek gela bat zuten, 15.984 etxek bi zituzten, 19.812 etxek hiru zituzten, 16.551 etxek lau zituzten eta 13.684 etxek bost zituzten. 40.004 etxebizitzek parking plaza bat zuten azpialdean. 41.758 etxetan auto bat zegoen eta 14.792 bi edo gehiago zeuden[4]

Biztanleria-piramidea aldatu

2009an sexu eta adinaren araberako biztanleria-piramidea hau zen:

Populazio piramidea de Dijon el 2009 [5].
GizonakAdinakEmakumeak
64 
 95 o +
252 
300 
 90 a 94
800 
840 
 85 a 89
1.704 
900 
80 a 84
1.632 
1.964 
75 a 79
3.392 
2.000 
70 a 74
3.356 
2.372 
65 a 69
3.116 
2.608 
60 a 64
2.948 
2.973 
55 a 59
3.197 
4.216 
50 a 54
4.704 
4.494 
45 a 49
4.893 
4.636 
40 a 44
5.160 
4.654 
35 a 39
4.624 
5.750 
30 a 34
5.536 
7.678 
25 a 29
8.056 
8.536 
20 a 24
11.935 
4.686 
15 a 19
5.418 
3.780 
10 a 14
3.640 
3.296 
5 a 9
3.257 
3.584 
0 a 4
3.193 

Ekonomia aldatu

2007an lan egiteko adina zuten pertsonak 107.777 ziren, horien artean 73.814 aktiboak ziren eta 33.963 inaktiboak ziren. 73.814 pertsona aktiboetatik 66.298 lanean zeuden (33.565 gizon eta 32.733 emakume) eta 7.516 langabezian zeuden (3.659 gizon eta 3.857 emakume). 33.963 pertsona inaktiboetatik 6.574 erretiraturik zeuden, 21.013 ikasten zeuden eta 6.376 "bestelako inaktibo" gisa sailkaturik zeuden.[6]

Diru sarrerak aldatu

2009an Dijon udalerrian 67.694 unitate fiskal zeuden, 131.492,5 pertsonek osaturik. Pertsona bakoitzeko diru-sarrera fiskalaren mediana 19.493€ zen.[7]

Ekonomia jarduerak aldatu

2007an zeuden 8.251 komertzioetatik, 76 erauzte enpresak ziren, 130 janari enpresak ziren, 1 coque eta refinazio enpresa zen, 25 material elektrikoaren fabrikazioko enpresak ziren, 5 garraiorako elementuen fabrikazioko enpresak ziren, 197 bestelako produktu industrialen fabrikazioko enpresak ziren, 560 eraikuntza enpresak ziren, 1.801 ibilgailuen saltze eta konpontze enpresak ziren, 226 garraio enpresak ziren, 649 ostalaritza eta jatetxe enpresak ziren, 209 informazio eta komunikazio enpresak ziren, 571 finantziazio enpresak ziren, 478 higiezinen enpresak ziren, 1.385 zerbitzu enpresak ziren, 1.301 administrazio publikoko enpresak ziren eta 637 «beste zerbitzu jarduera batzuk» multzoan sailkatutako enpresak ziren.[8]

2009an zeuden norbanakoentzako 1.822 zerbitzu publikoetatik, 1 poliziaren kaserna zen, 12 Ogasun Publikoaren administrazio bulegoak, 8 lan bilaketa bulegoak, 1 jendarmeria, 11 posta bulegoak, 128 banku bulegoak, 9 funerariak, 88 ibilgailuen konpontzeko eta nekazaritza tresnetako lantokiak, 10 ibilgailuen ikuskaritza teknikoko lekuak, 18 ibilgailuen alokairu bulegoak, 38 autoeskolak, 41 igeltseroak, 126 margolariak, 65 zurginak, 94 iturginak, 71 argiketariak, 28 eraikuntza enpresak, 241 ile apaindegiak, 15 albaitariak, 60 aldi baterako lan enpresak, 471 jatetxeak, 190 higiezinen agentziak, 26 tintoreriak eta 70 apaindegiak.[9]

2009an zeuden 816 establezimendu komertzialetatik, 3 hipermerkatuak, 12 supermerkatuak, 1 brikolaje denda handia zen, 9 120 m2 baino gehiagoko dendak, 38 120 m2 baino gutxiagoko dendak, 101 okindegiak, 56 harategiak, 2 kongelatu-dendak, 2 arraindegiak, 58 liburu dendak, 251 arropa dendak, 44 etxerako tresna dendak, 41 zapata-dendak, 28 elektrotresna dendak, 29 altzari dendak, 34 kirol-dendak, 4 lur eta paretak apaintzeko dendak, 14 drogeria, 18 lurrin-dendak, 30 bitxi-dendak eta 41 lore-dendak ziren.[10]

2000. urtean Dijon udalerrian 18 nekazaritza-ustiategi zeuden, 189 hektarea erabiltzen.[11]

Hezkuntza eta osasun ekipamenduak aldatu

2009an 5 tratamendu laburretarako ospitale, 4 iraupen erdiko (jarraipen eta errehabilitazio) tratamenduetarako ospitale, 2 tratamendu luzeetarako ospitale, 13 psikiatriko, minbiziaren aurkako zentru 1 bat, 2 urgentzia zentro, 2 amatasun-klinika, 11 osasun-zentro, 61 botika eta 4 anbulantzia zegoen.

2009an 43 haur-eskola eta 53 lehen-hezkuntzako eskola zegoen. Dijon udalerrian 17 Bigarren Hezkuntzako ikastetxe, 12 hezkuntza orokorreko lizeo eta 2 lizeo teknologiko.Bigarren Hezkuntzako ikastetxeetan 8.484 ikasle zeuden, Hezkuntza orokorreko lizeoetan ez zegoen 14.493 eta lizeo teknologikoetan 60.

Dijon udalerrian 16 goi-mailako hezkuntza ez-unibertsitarioko zentroak zeuden, horietatik1 formakuntza teknikoko zentroa, 6 osasun-formakuntzakoak, 2 komertziokoak eta 7 bestelako formakuntza zentroak.27 Unibertsitate zentroak zeuden, horietatik 10 Unibertsitate mailako formakuntza eta ikerketa unitateak ziren, 7 unibertsitate-insitutoak, 2 ingenieritza eskolak, 1 goi mailako heziketa zentru pribatu bat eta 7 bestelako goi-mailako ikasketa zentroak ziren (horietatik bat Burgundy School of Business).

Ondasun nabarmenak aldatu

Hiriak oso monumentu gune zabala eta garrantzitsua dauka, Pariskoaren ondoren handienetarikoa. Aipatzekoak dira, besteak beste:

Herritar ezagunak aldatu

Herri eta hiri senidetuak aldatu

Gertuen dauden udalerriak aldatu

Diagrama honek gertuen dauden herriak erakusten ditu.

 
Herri batzuen distantzia erlatiboak
 Dijon
 Talant (3,2km)
 Daix (4,5km)
 Chenôve (4,7km)
 Longvic (4,9km)
 Ahuy (5,0km)
 Quetigny (5,5km)

Erreferentziak aldatu

  1. ↑ Euskaltzaindiaren 36. araua. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2010-9-21).
  2. ↑ Beste hizkuntzatan:
  3. ↑ Population et logements par commune depuis le recensement de 1962 (1961 pour les Dom) à 1999
  4. ↑ Logement, 1968-2007
  5. ↑ Population par sexe et âge quinquennal de 1968 à 1999. http://www.recensement-2007.insee.fr+(Noiz kontsultatua: 2010-07-13).
  6. ↑ Emploi et population active 1999 et 2007
  7. ↑ Revenus fiscaux des ménages en 2008
  8. ↑ Créations et stock d'établissements par commune en 2009
  9. ↑ Nombre d'équipements des services aux particuliers
  10. ↑ Nombre d'équipements et de services dans le domaine du commerce en 2009
  11. ↑ Exploitations agricoles
  12. ↑ (Ingelesez) Dallas Economic Development - Dijon. (Noiz kontsultatua: 2018-08-19).
  13. ↑ 2007–2009 Urząd Miasta Opola. Opole Official Website – Twin Towns. .
  14. ↑ City of Skopje. (2006–2009). Official portal of City of Skopje – Skopje Sister Cities. .
  15. ↑ Friendly relationship at Official website of Volgograd
  16. ↑ www.visitvolgograd.info. Vennskapsbyer. .

Kanpo estekak aldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Dijon&oldid=9239728"(e)tik eskuratuta