Deng Xiaoping

Deng Xiaoping
	; Irudi gehiago
Txinako Alderdi Komunistaren Batzorde Iraunkorraren Idazmahaiko kidea
Txinako Alderdi Komunistaren Batzorde Iraunkorraren Idazmahaiko kidea
Txinako Alderdi Komunistaren Batzorde Iraunkorraren Idazmahaiko kidea
Txinako Herri Errepublikako Estatu Kontseiluko lehen ministrordea
Txinako Herri Errepublikako Batzorde Militar Zentraleko lehendakaria
Txinako Alderdi Komunistako Batzorde Militar Zentraleko lehendakaria
Chairman of the National Committee of the Chinese People's Political Consultative Conference (en)
Lider Gorena
Bizitza
Jaiotza	Guanganzhou (en) , 1904ko abuztuaren 22a
Herrialdea	Qing dinastia (1904ko abuztuaren 22a - 1912); Txinako Errepublika (1912–1949) (1912 - 1949); Txinako Herri Errepublika (1949 - 1997ko otsailaren 19a)
Talde etnikoa	Han etnia
Lehen hizkuntza	txinera
Heriotza	Pekin, 1997ko otsailaren 19a (92 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: Parkinsonen gaixotasuna
Familia
Ezkontidea(k)	Zhang Xiyuan (en) (1928 - 1929); Jin Weiying (en) (1931 - 1939); Zhuo Lin (en) (1939 - 1997)
Seme-alabak	ikusi Deng Pufang (en) ; Deng Nan (en) ; Deng Rong (en) ; Deng Zhifang (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Moscow Sun Yat-sen University (en) ; Ekialdeko Langileen Unibertsitate Komunista
Hizkuntzak	txinera
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, kazetaria eta diplomazialaria
Jasotako sariak	ikusi People's Liberation Army Strategist ; Financial Times Person of the Year (1978, 1992) ;
Mugimendua	Chinese economic reform (en)
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Askapenerako Herri Armada
Gradua	komandante buru
Parte hartutako gatazkak	Bigarren Txina-Japonia Gerra
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	ateismoa
Alderdi politikoa	Txinako Alderdi Komunista; Kuomintang

Deng Xiaoping (txinera sinplifikatua: 邓小平, txinera tradizionala: 鄧小平; pinyinera: Dèng Xiǎopíng, (Guang'an, Sichuan, 1904ko abuztuaren 22a - Beijing, 1997ko otsailaren 19a), politikari eta Txinako Herri Errepublikako buruzagi komunista nabaria izan zen. Ez zen inoiz herrialdeko presidente izan, baina Txinako politikaririk garrantzitsuena izan zen 1978tik 1990era.

Biografia aldatu

Deng Xiaoping Sichuan probintziako nekazari familia batean jaio zen, eta ikasketak Frantzian egin zituen. Bertan marxismoaren eragina jaso zuen 1920ko hamarkadan eta Txinako Alderdi Komunistako kide bihurtu zen 1923an. Txinara itzuli zenean, lurraldeko nekazari guneetan komisario lanak egiten zituen.

1949an Txinako Herri Errepublika sortzean, Tibet eta Txina hego-mendebaldeko eskualdetan egin zuen lan, komunismoaren hedapena gune haietan baieztatzeko. Haren eragina ezinebestekoa izan zen 1960ko hamarkada hasierako Aurrerako Jauzi Handia izeneko politika ekonomikoaren ezarpenean. Dena den, Txinako Alderdi Komunistako buruzagirik itxienek gogor gaitzetsi zuten Deng Xiaopingek Txinako ekonomia mundura zabaltzeko zituen asmoak eta Alderdi Komunistaren jazarpena jasan zuen bi aldiz. 1978an bere garrantzia berreskuratu zuen Alderdi Komunistaren baitan, Mao Zedongen ondorengoa izan behar zuen Hua Guofengek baino botere gehiago eskuratu zuenean.

Txinako "sozialismoa baina Txinaren ukitua" izeneko sistema ekonomikoaren oinarriak ezarri zituela esaten da askotan.

Ikus, gainera aldatu

Aurrerako Jausi Handia

Kanpo estekak aldatu

(Ingelesez) Deng Xiaopingen heriotzari buruzko albistea New York Times egunkarian.
(Ingelesez) Biografia laburra.

Datuak: Q16977
Multimedia: Deng Xiaoping / Q16977

Artikulu hau biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.