Wikipedia

Talde Lokala

Bata bestetik nahiko gertu dauden 36 galaxiaz osatutako multzoa, baina litekeena da galaxia esferoidal nanoren batzuk oraindik ez aurkitu izana.
(«Talde Lokal» orritik birbideratua)

Talde Lokala Esne Bidea eta bere inguruko galaxiek sortzen duten galaxia-taldearen izena da. Guztira 3 megaparsec (10 milioi argi-urte; 9×1019 kilometro) neurtzen ditu diametroan[1], bere masa 2×1012 eguzki masa ingurukoa da (4×1042 kg). Bi galaxia bildumaz osatuta dago, haltera baten formarekin. Alde batetik, Esne Bidea eta bere galaxia-sateliteak daude lobulu bat osatzen, eta Andromeda galaxia eta bere sateliteak beste lobuluan. Bi bilduma horiek 800 kiloparseceko distantziara daude elkarren artean (3×106 ly; 2×1019 km) eta bata besterantz ari dira mugitzen 123 km/s-ko abiaduran[2]. Taldea beste talde handiago baten parte ere bada, Virgo superkumulua, ziurrenik Laniakea superkumuluaren parte dena. Talde lokalean dagoen galaxia kopuru osoa ezezaguna da, batzuk Esne Bidearen atzean geratzen baitira Lurreko behatzaile batentzat; hala ere, 80 kide ezagutzen dira, gehienak galaxia nanoak.

Talde Lokala
Behaketa
Gorputz-gurasoaSupermultzo Lokal
AurkitzaileaEdwin Hubble
Abiadura erradiala35 km/s
Talde Lokaleko galaxia nagusien tamainen alderaketa.

Bi kiderik handienak, Andromeda eta Esne Bidea galaxiak, galaxia espiralak dira, biak 1012 eguzki-masa ingururekin. Galaxia bakoitzak galaxia-satelite sistema bat du:

Triangeluko galaxia (M33) Talde Lokaleko hirugarren kiderik handiena da, gutxi gora behera 5×1010 M☉ masarekin (1×1041 kg), eta hirugarren galaxia espirala da taldean[5]. Ez dago argi ea Triangeluko galaxia Andromeda galaxiaren kidea den edo ez. Bi galaxiak 750.000 argi-urteko distantziara daude, eta orain dela 2.000-4.000 milioi urteko tartean gertu igaro ziren bata bestearekiko, Andromedaren diskoan izarren sorrera bultzatuz. Pisces Nanoa Andromeda eta Triangelutik distantzia berdinera dago, beraz bietako baten satelitea izan liteke[6].

NGC 3109 talde lokaleko kidea den edo ez ez dago argi. Sextans A eta Antlia Galaxia Nanoarekin batera mugitzen da, baina Talde Lokalarekiko duen distantzia hain handia izanik, neurketa zaila da. Talde Lokaleko beste kide batzuk, ziurrenik, bilduma handietako grabitatetik independenteak dira: IC 10, IC 1613, Fenix Galaxia Nanoa, Leo A, Tucana Galaxia Nanoa, Cetus Galaxia Nanoa, Pegasus Galaxia Nano Irregularra, Wolf–Lundmark–Melotte, Aquarius Galaxia Nanoa eta Sagittarius Galaxia Nano Irregularra[7].

Behaketaren historia aldatu

"Talde Lokala" terminoa Edwin Hubblek sortu zuen The Realm of the Nebulae 1936ko liburuaren VI. atalean[8]. Bertan adierazi zuen bazela "nebulosen talde txiki tipiko bat eremu orokorretik isolatuta agertzen zena" eta zehaztu zuen, argitsuenetik hasita, bere kideak zirela Messier 31, Esne Bidea, Messier 33, Magallaesen Hodei Handia, Magallaesen Hodei Txikia, Messier 32, NGC 205, NGC 6822, NGC 185, IC 1613 eta NGC 147. Era berean, IC 10 taldeko kide posibletzat jo zuen.

Mapa aldatu

 lyEsne BideaEsne BideaNGC 6822NGC 6822Sextans BSextans BSextans ASextans ANGC 3109NGC 3109Antlia NanoaAntlia NanoaLeo ALeo ALeo I (galaxia nanoa)Leo I (galaxia nanoa)Leo II (galaxia nanoa)Canes NanoaCanes NanoaPhoenix NanoaPhoenix NanoaTucana NanoaTucana NanoaWolf-Lundmark-MelotteWolf-Lundmark-MelotteCetus NanoaCetus NanoaIC 1613IC 1613SagDIGSagDIGAquarius NanoaAquarius NanoaLGS 3LGS 3Pegasus NanoaPegasus NanoaAndromeda galaxiaAndromeda galaxiaTriangeluko galaxiaTriangeluko galaxiaNGC 185NGC 185NGC 147NGC 147M110M110IC 10IC 10M32Andromeda IIAndromeda IIAndromeda IIIAndromeda IIIAndromeda IAndromeda I
Talde Lokala (mapa klikagarria)
 
Esne Bidearen mapa eta inguruan dituen galaxien norabidea (ez dago eskalan).

Objektuen zerrenda aldatu

Talde Lokaleko objektuen ezaugarriak[7]
Izena Mota Konstelazioa Oharrak
Galaxia espiralak
Andromeda galaxia (M31, NGC 224) SA(s)b Andromeda Taldeko galaxiarik handiena[9]
Diametroa (D25 isofoto): 152,000 argi urte
Masa: (1.5±0.5)×1012 M☉
Izar kopurua: ca. 1012.
Esne Bidea SBbc Sagittarius (zentrua) Taldeko bigarren galaxiarik handiena, eta izan liteke ere taldeko galaxiarik masiboena. [10]
Diametroa (D25 isofoto): 87,400 argi urte
Masa: (1.54±0.1)×1012 M☉
Izar kopurua: (2.5±1.5)×1011.
Triangeluko galaxia (M33, NGC 598) SA(s)cd Triangulum Hirugarren galaxiarik handiena, barrarik gabeko galaxia espiral bakarra eta Andromeda galaxiaren ustezko satelitea.
Diametroa (D25 isofoto): 60,000 argi urte
Masa: 5×1010 M☉
Izar kopurua: 4×1010.
Magallaesen galaxia espiralak
Magallaesen Hodei Handia (LMC) Irr/SB(s)m Dorado Taldeko laugarren kiderik handiena, Esne Bidearen satelitea eta Magaalesen galaxia espiral bakarra talde lokalean
Masa: 1×1010 M☉
Diametroa (D25 isofoto): 32,200 argi urte
NGC 3109 SB(s)m Hydra Antlia-Sextans Taldearen kidea
Elliptical galaxies
M32 (NGC 221) E2 Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea, zulo beltz supermasibo bat duela ematen du.
Galaxia irregularrak
Wolf–Lundmark–Melotte (WLM, DDO 221) Ir+ Cetus Magallaesen Hodei Handiaren eta Magallaesen Hode Txikiaren arteko tamaina.
IC 10 KBm edo Ir+ Cassiopeia
Magallaesen Hodei Txikia (SMC, NGC 292) SB(s)m pec Tucana Esne Bidearen satelitea. 6. galaxiarik handiena Talde Lokalean.

Masa: 7 × 109 M☉

Pisces Nanoa (LGS3) Irr Pisces Triangeluko galaxiaren balizko satelitea
IC 1613 (UGC 668) IAB(s)m V Cetus
Phoenix Nanoa Irr Phoenix
Leo A (Leo III) IBm V Leo
Aquarius Nanoa (DDO 210) IB(s)m Aquarius Lurretik 3,2 milioi argi-urtera. Nahiko isolatua espazioan, baina 1999an Talde Lokaleko kidea zela ebatzi zen.[11]
SagDIG (Sagittarius Galaxia Irregular Nanoa) IB(s)m V Sagittarius Barizentroko koordenatuetatik urrunen dagoen objektua talde Lokalean.[11]
NGC 6822 (Barnarden galaxia) IB(s)m IV-V Sagittarius
Pegasus Nanoa (Pegasus Irregular Nanoa, DDO 216) Irr Pegasus
UGC 4879 (VV124) IAm Ursa Major Talde Lokaleko galaxiarik isolatuena, taldearen mugan.
Sextans A (UGCA 205) Ir+V Sextans Antlia-Sextans Taldearen kidea
Sextans B (UGC 5373) Ir+IV-V Sextans Antlia-Sextans Taldearen kidea
Leo P Irr Leo Antlia-Sextans Taldearen kidea, oso metaltasun txikia (Z = 0.03ZMW)
AGC 198606 Irr? Leo Galaxia nano oso ahula, gasetan aberatsa
AGC 215417 Irr? Leo Galaxia nano oso ahula, gasetan aberatsa
AGC 219656 Irr? Leo Galaxia nano oso ahula, gasetan aberatsa
AGC 249525 Irr? Boötes Galaxia nano oso ahula, gasetan aberatsa, Talde Lokalaren mugan
AGC 268069 Irr? Serpens Galaxia nano oso ahula, gasetan aberatsa
Galaxia eliptiko nanoak
M110 (NGC 205) dE6p Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea eta 5. handiena, 9.300 eguzki masekin.
NGC 147 (DDO 3) dE5 pec Cassiopeia Andromeda Galaxiaren satelitea
Dwarf spheroidal galaxies
Boötes I dSph Boötes
Cetus Nanoa dSph/E4 Cetus
Canes Venatici I Nanoa and Canes Venatici II Nanoa dSph Canes Venatici Esne Bidearen satelitea[12][13]
Andromeda III dE2 Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea
NGC 185 dE3 pec Cassiopeia Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda I dE3 pec Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea
Sculptor Nanoa (E351-G30) dE3 Sculptor Esne Bidearen satelitea
Andromeda V dSph Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda II dE0 Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea
Fornax Nanoa (E356-G04) dSph/E2 Fornax Esne Bidearen satelitea
Carina Nanoa (E206-G220) dE3 Carina Esne Bidearen satelitea
Leo I (DDO 74) dE3 Leo Esne Bidearen satelitea
Sextans Nanoa dE3 Sextans Esne Bidearen satelitea
Leo II (Leo B) dE0 pec Leo Esne Bidearen satelitea
Ursa Minor Nanoa dE4 Ursa Minor Esne Bidearen satelitea
Draco Nanoa (DDO 208) dE0 pec Draco Esne Bidearen satelitea
SagDSG (Sagittarius Nanoa Spheroidal Galaxy) dSph/E7 Sagittarius Esne Bidearen satelitea
Tucana Nanoa dE5 Tucana
Cassiopeia Nanoa (Andromeda VII) dSph Cassiopeia Andromeda Galaxiaren satelitea
Pegasus Nanoa Spheroidal Galaxy (Andromeda VI) dSph Pegasus Andromeda Galaxiaren satelitea
Ursa Major I Nanoa and Ursa Major II Nanoa dSph Ursa Major Esne Bidearen satelitea
Leo IV dSph Leo Esne Bidearen satelitea
Leo V dSph Leo Esne Bidearen satelitea
Leo T dSph/Irr Leo Esne Bidearen satelitea
Boötes II dSph Boötes Esne Bidearen satelitea
Boötes III dSph Boötes Esne Bidearen satelitea
Boötes IV dSph Boötes Esne Bidearen satelitea
Coma Berenices dSph Coma Berenices Esne Bidearen satelitea
Segue 2 dSph Aries Esne Bidearen satelitea
Hercules dSph Hercules Esne Bidearen satelitea
Pisces II dSph Pisces Esne Bidearen satelitea
Reticulum II dSph Reticulum Esne Bidearen satelitea
Reticulum III dSph Reticulum Esne Bidearen satelitea
Eridanus II dSph Eridanus Ustez, Esne Bidearen satelitea
Grus I dSph Grus Esne Bidearen satelitea
Grus II dSph Grus Esne Bidearen satelitea
Tucana II dSph Tucana (konstelazioa) Esne Bidearen satelitea
Hydrus I dSph Hydrus Esne Bidearen satelitea
Draco II dSph Draco Esne Bidearen satelitea
Carina III dSph Carina Esne Bidearen satelitea
Triangulum II (Laevens 2) dSph Triangulum Esne Bidearen satelitea
Carina II dSph Carina Esne Bidearen satelitea
Pictor II dSph Pictor Esne Bidearen satelitea
Horologium II dSph Horologium Esne Bidearen satelitea
Virgo I dSph Virgo Esne Bidearen satelitea
Aquarius II dSph Aquarius Esne Bidearen satelitea
Crater II dSph Crater Esne Bidearen satelitea
Hydra II dSph Hydra Esne Bidearen satelitea
Antlia II dSph Antlia Esne Bidearen satelitea
Pegasus III dSph Pegasus Esne Bidearen satelitea
Pegasus IV dSph Pegasus Esne Bidearen satelitea[14]
Pegasus W dSph Pegasus Izarren sorrera berriki hasi da, oraindik eraldatzen egon liteke
Cetus III dSph Cetus Esne Bidearen satelitea
Tucana B dSph Tucana [15]
Perseus I Nanoa Galaxy (Andromeda XXXIII) dE Perseus Andromeda Galaxiaren satelitea
Antlia Nanoa dE3/dSph/Irr? Antlia Antlia-Sextans Taldearen kidea
Andromeda IX dSph Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda X dSph Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XI dSph Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XII dSph Andromeda Possible Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XIII (Pisces III) dSph Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XIV (Pisces IV) dSph Pisces Possible Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XV dSph Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XVII dSph Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XIX dSph Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XX dSph Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XXI dSph Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XXII dSph Pisces Triangeluko Galaxiaren balizko satelitea
Andromeda XXIII dSph Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XXIV dSph Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XXV dSph Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XXVI dSph Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XXVII dSph Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea[16]
Andromeda XXIX dSph Pegasus Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XXX (Cassiopeia II) dSph? Cassiopeia Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XXXI (Lacerta I) dSph? Lacerta Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XXXII (Cassiopeia III) dSph? Cassiopeia Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XXXIV (Pegasus V) dSph Pegasus Andromeda Galaxiaren satelitea[17]
Andromeda XVI (Pisces V) dSph Pisces Possible Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XXVIII dSph? Pegasus Possible Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XXXIII (Perseus I) dSph? Perseus Possible Andromeda Galaxiaren satelitea
Andromeda XVIII dSph Andromeda
Centaurus I dSph Centaurus Esne Bidearen satelitea[18]
Pisces VII (Triangulum III) dSph? Pisces Triangeluko Galaxiaren balizko satelite izateko hautagaia[19]
Identifikazio zailekoak
Virgoko Izar Korrontea dSph (remnant)? Virgo Esne Bidearekin batzeko bidean
Canis Major Nanoa Irr? Canis Major Baliteke galaxia nano bat izatea, Esne Bidearekin batzeko bidean
Hydra 1 Hydra Baliteke galaxia nano bat izatea, Esne Bidearekin batzeko bidean
Tucana III dSph edo klusterra? Tucana Esne Bidearen satelitea, grabitazionalki aldatzen
Tucana IV dSph edo klusterra? Tucana Esne Bidearen satelitea
Tucana V dSph edo klusterra? Tucana Agian ez da existitzen
Columba I dSph edo klusterra? Columba Esne Bidearen satelitea
Segue 1 dSph edo Globular klusterra Leo Esne Bidearen satelitea
Cetus II Cetus Sagitarioko grabitazio indarraren eragina izan liteke
Willman 1 dSph edo Globular klusterra Ursa Major 147,000 argi urte away
Horologium I dSph edo Globular klusterra Horologium Esne Bidearen satelitea. Horologium Superklusterrarekin ez nahastu.
Pictoris dSph edo Globular klusterra Pictor Esne Bidearen satelitea
Phoenix II dSph edo Globular klusterra Phoenix Esne Bidearen satelitea
Indus I (Kim 2) dSph edo Globular klusterra Indus Esne Bidearen satelitea
Eridanus III dSph edo Globular klusterra Eridanus Esne Bidearen satelitea edo SMC[20]
Sagittarius II dSph edo Globular klusterra Sagittarius Esne Bidearen satelitea
Andromeda VIII dSph? Andromeda Andromeda Galaxiaren satelitea, grabitazioaren eraginpean
Antlia B Antlia Antlia-Sextans Taldearen kidea
Kidetza eztabaidagarrikoak
Andromeda IV Irr Andromeda M31ren bikotea zela uste zen. Bere distantzia 22 eta 24 milioi argi urtekoa dela dakigu orain, ez dago Andromedatik gertu.[21]
GR 8 (DDO 155) Im V Virgo 7,9 milioi argi urtera.[22]
IC 5152 IAB(s)m IV Indus 5,8 milioi argi urtera, izatekotan, oso kanpoan dagoen kidea[23]
NGC 300 SA(s)d Sculptor 6.07 milioi argi urtera
NGC 55 SB(s)m Sculptor 6.5 milioi argi urtera[24]
NGC 404 E0 edo SA(s)0− Andromeda 10 milioi argi urtera[25]
NGC 1569 Irp+ III-IV Camelopardalis IC 342 galaxia taldekoa. 11 milioi argi urtera[26]
NGC 1560 (IC 2062) Sd Camelopardalis 8-12 milioi argi urtera
Camelopardalis A Irr Camelopardalis 12 milioi argi urtera[24]
Argo Nanoa Irr Carina
ESO 347-8 (2318–42) Irr Grus
UKS 2323-326 (ESO 407-18) Irr Sculptor 7.2 million argi urtera[24]
UGC 9128 (DDO 187) Irp+ Boötes
KKs 3 dSph Hydrus
Objects in the Local Group no longer recognised as galaxies
Palomar 12 (Capricornus Nanoa) Capricornus Kluster globularra, lehenago galaxia esferoidal nano gisa sailkatua.
Palomar 4 (Ursa Major Nanoa) Ursa Major Kluster globularra, lehenago galaxia esferoidal nano gisa sailkatua.
Palomar 5 (Serpens Nanoa) Serpens Kluster globularra, lehenago galaxia esferoidal nano gisa sailkatua.
Palomar 3 (Sextans C) Sculptor Kluster globularra, lehenago galaxia esferoidal nano gisa sailkatua.[27]
Segue 3 Pegasus Kluster globularra, lehenago galaxia esferoidal nano gisa sailkatua.[28]
Laevens 1 (Crater Nanoa) Crater Kluster globularra, lehenago galaxia esferoidal nano gisa sailkatua.[29]
DES J2038-4609 (Indus II) Indus Ziurrneik izarren alineazio bat baino ez da[30]

Erreferentziak aldatu

  1. ↑ (Ingelesez) Redd, Nola Taylor. (2018-12-18). «Astronomers track dwarf galaxies to better understand the Milky Way’s make-up and evolution» Proceedings of the National Academy of Sciences 115 (51): 12836–12838.  doi:10.1073/pnas.1817136115. ISSN 0027-8424. PMID 30568025. PMC PMC6304947. (Noiz kontsultatua: 2023-12-19).
  2. ↑ (Ingelesez) Karachentsev, I. D.; Kashibadze, O. G.. (2006-01-01). «Masses of the local group and of the M81 group estimated from distortions in the local velocity field» Astrophysics 49 (1): 3–18.  doi:10.1007/s10511-006-0002-6. ISSN 1573-8191. (Noiz kontsultatua: 2023-12-19).
  3. ↑ (Ingelesez) Kalirai, Jason S.; Beaton, Rachael L.; Geha, Marla C.; Gilbert, Karoline M.; Guhathakurta, Puragra; Kirby, Evan N.; Majewski, Steven R.; Ostheimer, James C. et al.. (2010-02). «THE SPLASH SURVEY: INTERNAL KINEMATICS, CHEMICAL ABUNDANCES, AND MASSES OF THE ANDROMEDA I, II, III, VII, X, AND XIV DWARF SPHEROIDAL GALAXIES*,†» The Astrophysical Journal 711 (2): 671.  doi:10.1088/0004-637X/711/2/671. ISSN 0004-637X. (Noiz kontsultatua: 2023-12-19).
  4. ↑ Koposov, Sergey E.; Belokurov, Vasily; Torrealba, Gabriel; Evans, N. Wyn. (2015-05-28). «BEASTS OF THE SOUTHERN WILD: DISCOVERY OF NINE ULTRA FAINT SATELLITES IN THE VICINITY OF THE MAGELLANIC CLOUDS» The Astrophysical Journal 805 (2): 130.  doi:10.1088/0004-637x/805/2/130. ISSN 1538-4357. (Noiz kontsultatua: 2023-12-19).
  5. ↑ «Imagine the Universe!» imagine.gsfc.nasa.gov (Noiz kontsultatua: 2023-12-19).
  6. ↑ Miller, Bryan W.; Dolphin, Andrew E.; Lee, Myung Gyoon; Kim, Sang Chul; Hodge, Paul. (2001-12). «The Star Formation History of LGS 3» The Astrophysical Journal 562 (2): 713–726.  doi:10.1086/323853. ISSN 0004-637X. (Noiz kontsultatua: 2023-12-19).
  7. ↑ a b McConnachie, Alan W.. (2012-06-05). «THE OBSERVED PROPERTIES OF DWARF GALAXIES IN AND AROUND THE LOCAL GROUP» The Astronomical Journal 144 (1): 4.  doi:10.1088/0004-6256/144/1/4. ISSN 0004-6256. (Noiz kontsultatua: 2023-12-19).
  8. ↑ (Ingelesez) Hubble, Edwin Powell. (1982-01-01). The Realm of the Nebulae. Yale University Press ISBN 978-0-300-02500-2. (Noiz kontsultatua: 2023-12-19).
  9. ↑ Kalirai, Jason S.; Beaton, Rachael L.; Geha, Marla C.; Gilbert, Karoline M.; Guhathakurta, Puragra; Kirby, Evan N.; Majewski, Steven R.; Ostheimer, James C. et al.. (2018). «Evidence for an Intermediate-Mass Milky Way from Gaia DR2 Halo Globular klusterra Motions» The Astrophysical Journal 8732: 118.  doi:10.3847/1538-4357/ab089f. Bibcode: 2019ApJ...873..118W..
  10. ↑ Watkins, Laura L.; van der Marel, Roeland P.; Sohn, Sangmo Tony; Evans, N. Wyn. (2019). «Evidence for an Intermediate-Mass Milky Way from Gaia DR2 Halo Globular klusterra Motions» The Astrophysical Journal 8732: 118.  doi:10.3847/1538-4357/ab089f. Bibcode: 2019ApJ...873..118W..
  11. ↑ a b van den Bergh, Sidney. (April 2000). «Updated Information on the Local Group» The Publications of the Astronomical Society of the Pacific 112770: 529–536.  doi:10.1086/316548. Bibcode: 2000PASP..112..529V..
  12. ↑ Zucker, D. B.; Belokurov, V.; Evans, N. W.; Wilkinson, M. I.; Irwin, M. J.; Sivarani, T.; Hodgkin, S.; Bramich, D. M. et al.., L103 or.  doi:10.1086/505216. Bibcode: 2006ApJ...643L.103Z..
  13. ↑ Martin, N. F.; De Jong, J. T. A.; Rix, H. W.., 1075–1092 or.  doi:10.1086/590336. Bibcode: 2008ApJ...684.1075M..
  14. ↑ Cerny, W.; Simon, J. D.; Li, T. S.; Drlica-Wagner, A.; Pace, A. B.; Martínez-Vázquez, C. E.; Riley, A. H.; Mutlu-Pakdil, B. et al.. (2023). «Pegasus IV: Discovery and Spectroscopic Confirmation of an Ultra-faint Nanoa Galaxy in the Constellation Pegasus» The Astrophysical Journal 9422: 111.  doi:10.3847/1538-4357/aca1c3. Bibcode: 2023ApJ...942..111C..
  15. ↑ Sand, David J.; Mutlu-Pakdil, Burçin; Jones, Michael G.; Karunakaran, Ananthan; Wang, Feige; Yang, Jinyi; Chiti, Anirudh; Bennet, Paul et al.. (2022). «Tucana B: A Potentially Isolated and Quenched Ultra-faint Nanoa Galaxy at D ≈ 1.4 MPC» The Astrophysical Journal Letters 935: L17.  doi:10.3847/2041-8213/ac85ee..
  16. ↑ «A Nanoa disrupting - Andromeda XXVII and the North West Stream» Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 4902: 2905–2917.  doi:10.1093/mnras/stz2529. Bibcode: 2019MNRAS.490.2905P..
  17. ↑ Collins, Michelle L. M.; Charles, Emily J. E.; Martínez-Delgado, David; Monelli, Matteo; Karim, Noushin; Donatiello, Giuseppe; Tollerud, Erik J.; Boschin, Walter. (2022). «Pegasus V/Andromeda XXXIV–a newly discovered ultrafaint Nanoa galaxy on the outskirts of Andromeda» Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters 5151: L72–L77.  doi:10.1093/mnrasl/slac063. Bibcode: 2022MNRAS.515L..72C..
  18. ↑ Mau, S.. (2020). «Two Ultra-faint Milky Way Stellar Systems Discovered in Early Data from the DECam Local Volume Exploration Survey» The Astrophysical Journal 8902: 136.  doi:10.3847/1538-4357/ab6c67. Bibcode: 2020ApJ...890..136M..
  19. ↑ Martínez-Delgado, David; Karim, Noushin; Charles, Emily J E.; Boschin, Walter; Monelli, Matteo; Collins, Michelle L M.; Donatiello, Giuseppe; Alfaro, Emilio J.. (2022). «Pisces VII: Discovery of a possible satellite of Messier 33 in the DESI legacy imaging surveys» Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 5091: 16–24.  doi:10.1093/mnras/stab2797. Bibcode: 2022MNRAS.509...16M..
  20. ↑ Conn, Blair C.; Jerjen, Helmut; Kim, Dongwon; Schirmer, Mischa. (2018). «On the Nature of Ultra-faint Nanoa Galaxy Candidates. I. DES1, Eridanus III, and Tucana V» The Astrophysical Journal 8522: 68.  doi:10.3847/1538-4357/aa9eda. Bibcode: 2018ApJ...852...68C..
  21. ↑ Nowakowski, Tomasz. (22 December 2015). Andromeda IV turns out to be a solitary gas-rich Nanoa galaxy. .
  22. ↑ Tolstoy, Eline. (1999). «The stellar content of Local Group galaxies, Proceedings of the 192nd symposium of the International Astronomical Union» The Stellar Content of Local Group Galaxies 192: 218. ISBN 978-1886733824. Bibcode: 1999IAUS..192..218T..
  23. ↑ Ziljstra, A. A.; Minniti, Dante. (April 1999). «A Nanoa Irregular Galaxy at the Edge of the Local Group: Stellar Populations and of IC 5152» Astronomical Journal 1174: 1743–1757.  doi:10.1086/300802. Bibcode: 1999AJ....117.1743Z..
  24. ↑ a b c «Cosmicflows-2: The Data» The Astronomical Journal 1464: 86. 2013  doi:10.1088/0004-6256/146/4/86. Bibcode: 2013AJ....146...86T..
  25. ↑ Jensen, Joseph B.; Tonry, John L.; Barris, Brian J.; Thompson, Rodger I.; Liu, Michael C.; Rieke, Marcia J.; Ajhar, Edward A.; Blakeslee, John P.. (February 2003). «Measuring Distances and Probing the Unresolved Stellar Populations of Galaxies Using Infrared Surface Brightness Fluctuations» Astrophysical Journal 5832: 712–726.  doi:10.1086/345430. Bibcode: 2003ApJ...583..712J..
  26. ↑ Grocholski, Aaron J.; Aloisi, Alessandra; van der Marel, Roeland P.; Mack, Jennifer; Annibali, Francesca; Angeretti, Luca; Greggio, Laura; Held, Enrico V. et al.. (20 October 2008). «A New Hubble Space Telescope to NGC 1569: Starburst Properties and IC 342 Group Membership» Astrophysical Journal Letters 6862: L79–L82.  doi:10.1086/592949. Bibcode: 2008ApJ...686L..79G..
  27. ↑ Pal3. .
  28. ↑ Fadely, R.; Willman, B.; Geha, M.; Walsh, S.; Muñoz, R. R.; Jerjen, H.; Vargas, L. C.; Da Costa, G. S.., 88 or.  doi:10.1088/0004-6256/142/3/88. Bibcode: 2011AJ....142...88F..
  29. ↑ Voggel, Karina; Hilker, Michael; Baumgardt, Holger; Collins, Michelle L.M.; Grebel, Eva K.; Husemann, Bernd; Richtler, Tom; Frank, Matthias J.. (2016). «Probing the boundary between star klusterras and Nanoa galaxies: A MUSE view on the dynamics of Crater/Laevens I» Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 4603: 3384–3397.  doi:10.1093/mnras/stw1132. Bibcode: 2016MNRAS.460.3384V..
  30. ↑ Cantu, Sarah A.; Pace, Andrew B.; Marshall, Jennifer; Strigari, Louis E.; Crnojevic, Denija; Simon, Joshua D.; Drlica-Wagner, A.; Bechtol, K. et al.. (2021). «A Deeper Look at DES Nanoa Galaxy Candidates: Grus I and Indus II» The Astrophysical Journal 9162: 81.  doi:10.3847/1538-4357/ac0443. Bibcode: 2021ApJ...916...81C..

Kanpo estekak aldatu


"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Talde_Lokala&oldid=9535370"(e)tik eskuratuta