1522
| 1522. urtea | |
|---|---|
| Kronologia | |
| Mendeak | XV.a • XVI.a • XVII.a |
| Hamarkadak | 1500(e)koa • 1510(e)koa • 1520(e)koa • 1530(e)koa • 1540(e)koa |
| Urteak | 1519 • 1520 • 1521 • 1522 • 1523 • 1524 • 1525 |
| Beste egutegi batzuetan | |
| Gregoriotar egutegia | 1522 MDXXII |
| Ab urbe condita | 2275 |
| Armeniar egutegia | 971 ԹՎ ՋՀԱ |
| Bahá'í egutegia | -322 – -321 |
| Bengaliar egutegia | 929 |
| Berber egutegia | 2472 |
| Egutegi budista | 2066 |
| Myanmarko egutegia | 884 |
| Bizantziar egutegia | 7030 – 7031 |
| Koptoen egutegia | 1238 – 1239 |
| Etiopiar egutegia | 1514 – 1515 |
| Hebrear egutegia | 5282 – 5283 |
| Egutegi hinduak | |
| Bikram Samwat | 1578 – 1579 |
| Shaka Samvat | 1444 – 1445 |
| Kali Yuga | 4623 – 4624 |
| Iraniar egutegia | 900 – 901 |
| Islamiar egutegia | 928 – 929 |
| Japoniar egutegia | Daiei 2 (大永2年) |
| Korear egutegia | 3855 |
| Thailandiar eguzki egutegia | 2065 |
| Holozeniar egutegia | 11522 |
Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!
Gertaerak aldatu
Euskal Herria aldatu
- Martxoaren 10a – Orreagako kolegiatan lapurtu eta hura suntsitu zuten Gaztelaren aldeko soldaduek.
- Ekainaren 30a – San Martzialeko guduan Irungo miliziek Gaztelako Erresumaren interesak defendatu zituzten, Nafarroako Erresumaren erresistentziaren aurka.
- Uztailaren 4a – Amaiurko gazteluaren aurkako ofentsiba abiatu zuen Karlos enperadore espainiarrak.
- Uztailaren 9a – Amaiurko gazteluaren setioa amaitu zen nafarren porrotarekin. Gaztelako soldaduek gazteluaren murruak kanoikadaka suntsitu zituzten hainbat egunez gotorlekua setiatua eduki ondoren.
- Uztailaren 26 – Joan Arberoakoa exekutatu zuten Iruñean gaztelarrek, Donibane Garaziko gazteluaren alkaidea. 1512ean Nafarroaren konkista babestu arren, 1521ean erresuma berreskuratzeko borroka legitimistarekin bat egin zuen eta traizioa egotzi zioten.
- Uztailaren 30a – Kasedako bost nafar tortura zigorrera kondenatu zituzten gaztelarrek. Nafarroako Erresuma berreskuratzeko ahaleginaren porrotarekin, errepresio bortitza aplikatu zuten lurraldean. Nafarroako errege-erreginak heretikotzat zituztenez, euren defentsan altxatako oro ere heretikoa zela ebatzi zuten.
- Abuztuaren 12a – Gaztelarrek Amaiurko gaztelua leherrarazi eta suntsitu zuten. Aste batzuk lehenago gaztelua hartu zuten, Nafarroako Erresuma berreskuratzeko ahaleginean bertan ziren nafarrak garaitu ostean.
- Abuztuaren 27a – Lau nafar exekutatu zituzten gaztelar agintariek Iruñean. Batetik, Migel Bertizkoa eta bere kide Joan Periz Azpilikuetakoa nafar legitimistak, gaztelarrei erresistentzia antolatzea egotzita.
Mundua aldatu
- Otsailaren 3a – Gaztelako Komuneroen Iraultza amaitu zen Toledoko matxinadaren porrotarekin.
- Irailaren 6a – Juan Sebastian Elkano nabigatzaile getariarra Sanlúcar de Barramedara (Espainia) iritsi zen, munduari bira eman ostean itsasontzi bat (Victoria) eta 19 gizonekin.
- Irailaren 22a – Lurrikara bortitz batek Almería erabat suntsitu zuen, 2.500 hildako ere utziz.
- Azaroaren 24a – Nafarroako Petri II.a mariskala hil zuten Valladoliden, preso zeukatela. Nafarroako armadako burua eta figura politiko garrantzitsua izan zen.
Arte eta kultura aldatu
Zientzia eta teknologia aldatu
Kirolak aldatu
Jaiotzak aldatu
- Uztailaren 5a – Margarita Parmakoa, Parmako dukesa ezkontidea, Herbehereetako gobernaria (h. 1586).
- Uztailaren 13a – Sofia Jogalia Poloniakoa, Jogalia dinastiako kidea, Poloniako printzesa eta Brunswick-Wolfenbütteleko dukesa ezkontidea (h. 1575).
- Irailaren 11 – Ulisse Aldrovandi, italiar naturalista, historia naturaleko ikasketen aita (h. 1605).
- Urriaren 6a – Matteo Ricci, italiar misiolari jesuita (h. 1610).
- Azaroaren 18a – Lamoral, Egmonteko kondea, herbehereetar militarra (h. 1568).
- Santxo Eltso, nafar fraide teatinoa eta idazlea.
- Naitō Masatoyo, Sengoku aroako samurai japoniarra (h. 1575).
Heriotzak aldatu
- Ekainaren 30a – Joanes Erramiritz de Bakedano, nafar buruzagi militarra.
- Ekainaren 30a – Johannes Reuchlin, alemaniar humanista eta exegeta (j. 1455).
- Uztailaren 5a – Antonio de Nebrija, pizkundeko humanista eta gaztelaniaren gramatikaria (j. 1441).
- Abuztuaren 25a – Jakue Belatz de Medrano, nafar buruzagi militarra (j. c. 1475).
- Abuztuaren 31a – Gonzalo Pizarro Rodríguez de Aguilar, espainiar militarra.
- Urriaren 1a – Alain Albretekoa, Albreteko 16. konde, Castresko 2. konde eta Tartasko bizkondea (j. 1440).
- Azaroaren 14a – Ana Frantziakoa, printzesa kapetarra (j. 1461).
- Azaroaren 24 – Petri II.a Nafarroakoa, nafar militarra eta mariskala, Simancasen (j. c. 1454)
Kanpo estekak aldatu
