Ángeles Caso

asturiar idazlea, gidoilaria, itzulytzailea, editorea, ekintzailea

María de los Ángeles Caso Machicado, ezagunagoa Ángeles Caso izenez (Gijón, Asturias, 1959ko uztailaren 16) asturiar idazle idazlea, gidoilaria, itzultzailea, kazetaria, editorea, politikaria eta feminista da. 2009an Planeta saria Contra el viento nobelarekin. Gutxienez, 15 hizkuntzatara itzulitako lanak ditu.[1]

Ángeles Caso

Bizitza
JaiotzaGijón1959ko uztailaren 16a (64 urte)
Herrialdea Espainia
Familia
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaOviedoko Unibertsitatea
Hizkuntzakgaztelania
ingelesa
frantsesa
italiera
portugesa
Jarduerak
Jarduerakidazlea, kazetaria, telebista aurkezlea, itzultzailea eta iritzi-kazetaria
Jasotako sariak
IMDB: nm1014172 Edit the value on Wikidata
photo d'Angeles Caso assise à une table
Ángeles Caso Madrileko liburu azokan, 2008/05/31

Biografia aldatu

José Miguel Caso Gonzálezen alaba da. Oviedoko Unibertsitatean Geografia eta Historia ikasi zuen. Filologia Fakultateko katedraduna da eta XVIII. mendean espezialista.Oviedoko Unibertsitateko errektore izatera iritsi zen. Nerabezaroan, Ángeles Casok hizkuntzak (ingelesa, frantsesa, italiera eta portugesa), musika eta dantza ikasi zituen.

Lan ibilbidea aldatu

Kazetari aldatu

Geografia eta Historian lizentziatu zen, Artearen Historia espezialitatean, baina Asturiaseko Panorama regional saioa aurkezteko aukera izan zuen, kazetaritzarako lehen urratsak eginez. 1985ean eta 1986an TVEren Telediario eta La tarde elkarrizketa-saioa aurkeztu zituen. 35 urterekin, bere bizitza aldatu zuen, eta kazetaritzatik urrundu zen, inoiz utzi gabe, bere literatura-ibilbidea hasteko. Asturiasko Printzea Fundazioan, Oviedoko Unibertsitateko XVIII. mendeko Feijoo de Estudios Institutuan eta beste hainbat komunikabidetan lan egin du, hala nola Televisión Española, SER katea, Radio Nacional de España eta beste egunkari eta aldizkari batzuetan.

Idazle aldatu

2001ean eleberriko Fernando Lara saria irabazi zuen Un largo silencio lanarekin. 1994an Planeta Sarian finalista izan zen El peso de las sombras lanarekin. 2009ko urriaren 15ean irabazi zuen sari hori, Contra el viento nobelarekin.[2][3]

Narratiba eta saiakera historikoak txandakatzen ditu, eta arreta berezia eskaintzen die Aro Modernoari eta emakumearen ikuspegiari historian zehar. Gerardo Veraren Deseo (2002) filmaren gidoiaren egilea ere bada.

Politikari aldatu

2015eko maiatzean, udal hauteskundeetan aurkeztu zen, Somos Oviedo herritarren plataformaren zerrendako 13. postuan, Podemosek, Equok eta beste gizarte-erakunde batzuek bultzatuta.[4] Talde batu horrek 6 zinegotzi lortu zituen eta azkenean Ángeles Caso udaletxetik kanpo geratu zen.[5]

Ekintzailea: emakumeak bistaratzen aldatu

Ellas Mismas. Autorretrato de pintoras aldatu

2016ko martxoan, lehen proiektu kolektiboa jarri zuen abian, Ellas Mismas micromezenazgoplataformaren bidez. Ellas Mismas. Autorretrato de pintoras proiektuan Ángeles Casok generoan espezializatutako artearen historialari gisa egindako ikerketen emaitza da. 75 bat artista pintoreren eta argazkilari aitzindarien 100 lan inguru bildu zituen lan horrek.

Grandes Maestras. Mujeres en el Arte Occidental. Renacimiento Siglo XIX aldatu

2017an beste proiektu bat plazaratu zuen, mikromezenasgoaren pean: Grandes Maestras. Mujeres en el Arte Occidental. Renacimiento Siglo XIX.

Nosotros, los Rivero aldatu

La Letra Azul argitaletxearen jabe den ekintzailea da. Bertan, 2017. urteko abenduan, Dolores Medioren Nosotros, los Rivero lana berrargitaratu zen, Alcalá de Henareseko Administrazioaren Artxibo Orokorraren jatorrizko testua berreskuratuz. Bertan, diktadura frankistan zentsuraren dokumentazioa gorde da. Ángeles Casok idatzitako hitzaurre bat ere badu. Bertan, lanaren historia eta Administrazioaren Artxibo Orokorrean aurkitutako dokumentuak kontatzen dira, baita zentsoreak eleberria baztertzen zuen eta autoreak haren argitalpena defendatzen zituen gutunak ere,non bertan zentsoreek uste zutena kentzeko prest zegoela adierazten zuen.[6][7]

PINTORAS, grandes artistas que (se) pintaron muy bien aldatu

2018an, mikromezenasgo gisa agertu zen hirugarren proiektua, hura aurrera ateratzeko beharrezko finantziazioa lortzeko bide gisa, PINTORAS, grandes artistas que (se) pintaron muy bien. Haurrentzako liburua da, Ángeles Casoren testuak eta Laura López Balzaren irudiak. Haurrak berdintasunean heztea da liburu horren funtsa, emakumeak ere artearen historiaren parte direla erakutsiz. Garai guztietako emakumezkoen 25 artista handiren autorretratuak eta bizitzak biltzen ditu: El Castilloko (Kantabria) historiaurreko pintoreen eskuekin hasita, Ángeles Santos Torroella, Sofonisba Anguissola, Artemisia Gentileschi, Elisabeth Vigé-Lebrun, Mary Cassatt, Frida Kahlo eta beste hainbat.

Emilia Pardo Bazán, Jane Austen edo Brontë ahizpak heroiak izan ziren, eta baldintza gogorrei aurre egin zieten”.[8] “XIX. mendea krudelkeria izugarria izan zen emakumeentzat, eta oraindik ere ondorioak ditugu".[8]

Lanak aldatu

Liburuak aldatu

  • Asturias desde la noche. 1988. Gia.
  • Elisabeth, emperatriz de Austria-Hungría o el hada. 1993. Biografia: Sissi, Austria-Hungríako enperatriza.
  • El peso de las sombras. 1994. Nobela. Finalista XLIII Premio Planeta 1994.
  • El inmortal. 1996. Ipuina. Érase una vez la paz bilduman.
  • El mundo visto desde el cielo. 1997. Nobela.
  • El resto de la vida. 1998. Nobela.
  • El verano de Lucky. 1999. Nobela.
  • La trompa de los monos. 1999. Ipuina. Mujeres al alba bilduman.
  • La alegría de vivir. 1999. Ipuina. Hijas y padres bilduman.
  • Un largo silencio. 2000. Nobela
  • Giuseppe Verdi, la intensa vida de un genio. 2001. Biografia: Giuseppe Verdi
  • Las olvidadas, una historia de mujeres creadoras. 2005. Saiakera.
  • 2009an Contra el viento. Nobela. 2009ko LVIII Premio Planeta irabazlea.
  • Gauguin. El alma de un salvaje.
  • 2012an Donde se alzan los tronos. Nobela. Editorial Planeta.
  • 2013an Rahima Begum. Biografia. Pictorama argitaletxea.
  • 2015ean Todo ese fuego. Brontë ahizpei buruzko nobela biografikoa.
  • 2016an Ellas mismas. Autorretrato de pintoras. Micromezenazgo bidezko proiektu kolektiboa.[9]
  • 2017an Grandes Maestras. Mujeres en el Arte Occidental. Renacimiento Siglo XIX. Micromezenazgo bidezko proiektu kolektiboa.
  • 2018an PINTORAS, grandes artistas que se pintaron muy bien. Libros de la Letra Azul argitaletxea.[10]
  • 2019an Quiero escribirte esta noche una carta de amor. Lumen argitaletxea.
  • 2023an Las desheredadas, una historia de mujeres creadoras, siglos XVIII y XIX. Lumen argitaletxea.[8]

Itzulpenak aldatu

Artikuluak aldatu

  • Felices aromas (y fiestas).[15]
  • Persiguiendo a Atenea.[16]
  • Amigo chimpancé.[17]
  • La tierra al fin leve.[18]
  • La fiambrera.[19]
  • Por los muertos y los vivos[20]
  • Elogio de la utopía.[21]
  • Opinión de Patricia Bejarano en los libreros de Benedetti.[22]
  • Una escritor en Facebook.[23]
  • Dos cantantes catalanas.[24]
  • Las pintoras prehistóricas.[25]
  • La buena educación.[26]


Filmetako gidoiak aldatu

  • Deseo (Gerardo Vera) (2002)

Sariak eta aintzatespenak aldatu

  • 1994an Finalista XLIII. Premio Planetan, El peso de las sombras lanarekin.
  • 2001ean Fernando Lara Nobela saria Un largo silencio lanarekin.
  • 2009an Planeta saria Contra el viento nobelarekin.
  • 2010ean Atzerriko eleberri onenaren saria Txinan.[27]
  • 2011n Kataluniako Emakume Kazetarien Elkartearen Komunikazio ez-sexistako Praktika Egokien Saria.[28]
  • 2012an Giuseppe Acerbi literatur saria, Un largo silencio nobelarekin.[29]
  • 2022an Castellóko Jaume I Unibertsitateko urrezko domina.[28]

Erreferentziak aldatu

  1. (Gaztelaniaz) «LAS DESHEREDADAS | ANGELES CASO | Casa del Libro» casadellibro 2023-10-05 (Noiz kontsultatua: 2024-02-25).
  2. Ángeles Caso logra el Planeta con un libro sobre emigración. 2009-10-15 ISSN 1134-6582..
  3. Barcelona, David Morán |. «Ángeles Caso gana el Premio Planeta - Cultura_Libros - Cultura - ABC.es» ABC.
  4. «Oviedo - Así queda la lista completa de Somos Oviedo para las locales» web.archive.org 2015-06-19.
  5. 20minutos. (2015-05-25). «El Ayuntamiento de Oviedo renueva 21 de sus 27 concejales» www.20minutos.es - Últimas Noticias.
  6. «Ángeles Caso sobre la nueva edición de 'Nosotros, los Rivero' de Dolores Medio | Radio Asturias | Audio» Cadena SER 2017-12-04.
  7. «Lo que la censura recortó de 'Nosotros, los Rivero'» El Comercio 2017-12-03.
  8. a b c (Gaztelaniaz) Cayuela, Paula Etxeberria. (2024-02-24). «"Ser cuidadora ha sido mucho más valioso para la humanidad que ser guerrero"» Diario de Noticias de Navarra (Noiz kontsultatua: 2024-02-25).
  9. «Ángeles Caso, del Planeta al crowdfunding» www.elconfidencial.com 2016-02-21.
  10. «PINTORAS de CASO, ÁNGELES: New Rústica (2018) 01. | Antártica» www.iberlibro.com.
  11. «Napoleón y Josefina. Cartas, en el amor y en la guerra» www.goodreads.com.
  12. «LAS RELACIONES PELIGROSAS | PIERRE CHODERLOS DE LACLOS | Casa del Libro» casadellibro 2009-07-16.
  13. «9788498412291: Memorias privadas (Libros del Tiempo) - IberLibro - Madame Roland,: 8498412293» www.iberlibro.com.
  14. «Leer: Buen criollo» www.pre-textos.com.
  15. «Felices aromas (y fiestas) | Opinión | MG Magazine» www.magazinedigital.com.
  16. «Persiguiendo a Atenea | Opinión | MG Magazine» www.magazinedigital.com.
  17. «Amigo chimpancé | Opinión | MG Magazine» www.magazinedigital.com.
  18. «La tierra al fin leve | Opinión | MG Magazine» www.magazinedigital.com.
  19. «La fiambrera | Opinión | MG Magazine» www.magazinedigital.com.
  20. «Por los muertos y los vivos | Opinión | MG Magazine» www.magazinedigital.com.
  21. «Elogio de la utopía | Opinión | MG Magazine» www.magazinedigital.com.
  22. «Opinión de Patricia Bejarano en los libreros de Benedetti» Ángeles Caso, escritora 2017-01-23.
  23. «Una escritor en Facebook | Opinión | MG Magazine» www.magazinedigital.com.
  24. «Dos cantantes catalanas | Opinión | MG Magazine» www.magazinedigital.com.
  25. «Las pintoras prehistóricas | Opinión | MG Magazine» www.magazinedigital.com.
  26. «La buena educación» La Vanguardia 2012-02-02.
  27. «Ángeles Caso destapa a las "artistas silenciadas" | Universidad de Burgos» www.ubu.es.
  28. a b S.L, EDICIONES PLAZA. «ENTREVISTA | Ángeles Caso: "El libro es para el mercado un objeto más de consumo y entretenimiento"» Castellonplaza.
  29. Press, Europa. (2012-07-04). «Ángeles Caso gana el Premio Literario Giuseppe Acerbi por su novela 'Un largo silencio'» www.europapress.es.

Kanpo estekak aldatu