Leonor Ingalaterrakoa

Leonor Plantagenet edo Leonor Ingalaterrakoa[1] (Domfront, Normandia, 1162ko urriaren 13a - Burgos, 1214ko urriaren 31) Ingalaterrako Erresumako printzesa eta Gaztelako erregina ezkontidea izan zen. Senarraren heriotzan, hogeita lau egunez Gaztelako erregeordea izan zen.[2]

Leonor Ingalaterrakoa

Gaztelako erregina kontsortzioa

Bizitza
JaiotzaDomfront1161eko iraila
Herrialdea Ingalaterrako Erresuma
HeriotzaBurgos1214ko urriaren 31 (53 urte)
Hobiratze lekuaSanta María la Real de Las Huelgas monasterioa
Familia
AitaHenrike II.a Ingalaterrakoa
AmaLeonor Akitaniakoa
Ezkontidea(k)Alfontso VIII.a Gaztelakoa  (1170eko iraila (egutegi gregorianoa) -
Seme-alabak
Anai-arrebak
LeinuaPlantagenet
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakezkontidea
Lantokia(k)Gaztela

Find a Grave: 10783007 Edit the value on Wikidata

Bizitza aldatu

Henrike II.a Ingalaterrakoaren eta bere emazte Leonor Akitaniakoaren alaba, bere aitaren aldeko aitona-amonak Godofredo V.a Anjoukoa eta honen emazte eta Henrike I.a Ingalaterrakoaren alaba zen Matilde enperatriza izan ziren. Amaren aldetik, bere aitona-amonak Gilen X.a Poitiersekoa, Poitierseko kondea, eta Leonor Châtelleraultekoa, Akitaniako dukesa izan ziren. Hainbat anaia izan zituen, horien artean Rikardo Lehoibihotza eta Joan Lurgabea, Ingalaterrako erregeak.

1160an jaio zen,[3] eta hamar urte zituela, 1170eko irailean, Tarazonan, Antso III.a Gaztelakoa erregearen semea Alfontso VIII.a ezkondu zen. Aurreko urtean Burgosko hirian Alfontso errege koroatu zuten. Ezkondu aurretik, bere gurasoek, Ingalaterrako errege-erreginek, ezkonsari bezala, Akitaniako dukerria eman zioten, bere ama Leonorrena baitzen. Alfontso VIII.ak Burgos eta Castrojeriz, Amaya, Avia, Saldaña, Monzón de Campos, Carrión de los Condes, Dueñas, Tariego de Cerrato, Cabezón, Medina del Campo, Astudillo, Aguilar eta Villaescusa hiribilduetako gazteluak, eta Santanderko portua, Cabedo, Besgo de Santillana, Tutera, Calahorra, Arnedo, Vigera eta Metriako errentak, Naiarako hiribildu eta gaztelukoak, Logroño, Grañón, Belorado, Pancorbo, Piedralada, Poza de la Sal, monasterio de Rodilla, Atienza, Ciudad de Osma, Peñafiel, Curiel de Duero, Hita, Zurita eta Peñanegrakoak bere emazteari ezkonsari gisa eman zizkion. Bere ganberarako Burgos hiria eta Castrojeriz hiribildua, bere eskubide eta errenta guztiekin, eta, gainera, musulmanak konkistatuko lituzkeen lurraldeen erdia emango lizkioke bere ezkontza izan zenetik.[4]

Ezkontzak Pirinioetako muga indartzea izan zuen helmuga, eta Leonor Plantagenetek, gainera, Alfontso VIII.ak Gaztelako koroari inoiz atxiki ezin izan zion Gaskoniako konderria ekarri zuen ezkontza-sari gisa. Hala ere, gaskoi zaldun asko penintsulara joan ziren euren jaunari almohadeen aurkako borrokan laguntzera. 1180 inguruan Gaztelako erregeak eta bere emazteak moja zistertarren monasterio bat sortzea erabaki zuten: Santa María la Real de Las Huelgas monasterioa, Burgos hirian. Fundazio hura, hasiera batean Tulebrasko Karitateko Santa Mariaren Errege Monasterioaren mende zegoen baina, 1187tik aurrera, errege-erreginek hala eskatuta, Gaztelako emakumezko abadia zistertar guztien ama bihurtu zen, eta Alfontso VIII.ak eta bere emazteak aukeratu zuten beraientzat eta ondorengoentzat errege panteoi gisa.

Erreginak Toledoko katedralean Thomas Becket (garai hartan Tomas Canterburykoa deitua) eskainitako kapera bat eraikitzea agindu zuen, britainiar uharteetatik kanpo santu britainiarrari eskainitako lehena izan zena. Kapera, gaur egun, ez da mantentzen, suntsitu izan baitzuten, eta bere espazioa, gero Álvaro de Luna kondestableak eraikiko zuen Santiago kaperaren zati izatera pasa zen. Era berean, 1183an, 1177an birkonkistatutako Cuenca hiriko meskitaren orubean Santa Maria eta San Julian katedrala eraikitzen hasteko agindu zuen, anglo-normandiar gotiko estiloan.

1214ko urriaren 31n hil zen, Alfontso VIII.a erregea urte bereko urriaren 6an hil eta aste batzuetara. Gaztelako erregeordea izan zen hogeita lau egun horietan.

Ezkontza eta seme-alabak aldatu

1170ean, Alfontso VIII.a Gaztelakoarekin ezkondu zen. Guztira, 11 seme-alaba izan zituzten[5][6][7] :

Erreferentziak aldatu

  1. Euskaltzaindia. (PDF) 186. arauaː Atzerriko pertsona-izenak. Grafia-irizpideak. Errege-erreginen eta kidekoen kasua. .
  2. Arco y Garay 1954, 248 orr. .
  3. Martínez Díez 2007, 41 orr. .
  4. Arco y Garay 1954, 241 orr. .
  5. Castile & Leon, counts & kings, Foundation for Medieval Genealogy, fmg.ac
  6. González González 1960, 194-212 orr. .
  7. Martínez Díez 2007, 43-53 orr. .
  8. Martínez Díez 2007, 46-47 orr. .
  9. Martínez Díez 2007, 47-48 orr. .
  10. González González 1960, 203 orr. .
  11. Martínez Díez 2007, 48 orr. .
  12. Martínez Díez 2007, 48-49 orr. .
  13. Martínez Díez 2007, 49 orr. .
  14. Vicaire, M.-H.. (1938). Une ambassade dans les Marches. in: Saint Dominique: l'idée, l'homme et l'oeuvre. Paris: Desclée De Brouwer, 89–98 or..
  15. Martínez Díez 2007, 49-50 orr. .
  16. Martínez Díez 2007, 50-51 orr. .
  17. Martínez Díez 2007, 52 orr. .
  18. Martínez Díez 2007, 51-52 orr. .
  19. Martínez Díez 2007, 52-53 orr. .

Bibliografia aldatu

  • Arco y Garay, Ricardo. (1954). Sepulcros de la Casa Real de Castilla. Madril: Instituto Jerónimo Zurita. CSIC OCLC .11366237.
  • Colmeiro y Penido, Manuel. (1883). Cortes de los antiguos Reinos de León y de Castilla. Madril: Establecimiento tipográfico de los sucesores de Rivadeneyra, impresores de la Real Casa OCLC .493127914.
  • Elorza, Juan C.; Vaquero, Lourdes; Castillo, Belén; Negro, Marta. (1990). El Panteón Real de las Huelgas de Burgos. Los enterramientos de los reyes de León y de Castilla. (2. argitaraldia) Valladolid: Editorial Evergráficas S.A. ISBN 84-241-9999-5..
  • Gómez Moreno, Manuel. (1946). El Panteón de las Huelgas Reales de Burgos. Madril: Instituto Diego Velázquez. Consejo Superior de Investigaciones Científicas.
  • González González, Julio. (1960). El reino de Castilla en la época de Alfonso VIII. Madril: Consejo Superior de Investigaciones Científicas (CSIC) OCLC .174572574.
  • Martínez Díez, Gonzalo. (2007). Alfonso VIII, rey de Castilla y Toledo (1158-1214). Gijón: Ediciones Trea, S.L. ISBN 978-84-9704-327-4..
  • Cerda, José Manuel. (2011). «La dot gasconne d'Aliénor d'Angleterre. Entre royaume de Castille, royaume de France et royaume d'Angleterre,» Cahiers de civilisation médiévale 54 (215) ISSN 0007-9731..
  • Cerda, José Manuel. (2012). «Leonor Plantagenet y la consolidación castellana en el reinado de Alfonso VIII» Anuario de Estudios Medievales 42.2 ISSN 0066-5061..
  • Cerda, José Manuel. (2016). «Matrimonio y patrimonio. La carta de arras de Leonor Plantagenet, reina consorte de Castilla» Anuario de Estudios Medievales 46 (1).
  • Cerda, José Manuel. (2016). Leonor Plantagenet and the cult of Thomas Becket in Castile. in: The cult of St Thomas Becket in the Plantagenet World. P. Webster and M.P. Gelin, Boydell Press.
  • Cerda, José Manuel. (2013). The marriage of Alfonso VIII of Castile and Leonor Plantagenet : the first bond between Spain and England in the Middle Ages. in: Les stratégies matrimoniales dans l’aristocratie (xe-xiiie siècles). Martin Aurell.
  • Cerda, José Manuel. (2018). Diplomacia, mecenazgo e identidad dinástica. La consorte Leonor y el influjo de la cultura Plantagenet en la Castilla de Alfonso VIII. in: Los modelos anglonormandos en la cultura letrada de Castilla. Tolosa Okzitaniakoa: Amaia Arizaleta y Francisco Bautista.
  • Cerda, José Manuel. (2019). «Un documento inédito y desconocido de la cancillería de la reina Leonor Plantagenet» En la España Medieval 42.