Laurence Olivier

Laurence Olivier
	; Irudi gehiago
Lorden Ganberako kidea	; 1971ko martxoaren 5a - 1989ko uztailaren 11
Lorden Ganberako kidea
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Laurence Kerr Olivier
Jaiotza	Dorking (en) , 1907ko maiatzaren 22a
Herrialdea	Erresuma Batua
Heriotza	Mendebaldeko Sussex, 1989ko uztailaren 11 (82 urte)
Hobiratze lekua	Westminster abadia
Heriotza modua	berezko heriotza: giltzurruneko gutxiegitasuna
Familia
Aita	Gerald Kerr Olivier
Ama	Agnes Louise Crookenden
Ezkontidea(k)	Jill Esmond (1930 - 1940); Vivien Leigh (1940ko abuztuaren 30a - 1960); Joan Plowright (1961eko martxoaren 18a - 1989)
Seme-alabak	ikusi Tamsin Olivier; Simon Tarquin Olivier (en) ; Richard Olivier; Julie-Kate Olivier (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Central School of Speech and Drama ; St Edward's School (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Irakaslea(k)	Elsie Fogerty
Jarduerak
Jarduerak	zinema aktorea, antzerki zuzendaria, film-zuzendaria, politikaria, zinema ekoizlea, gidoilaria, karaktere aktorea, antzerki aktorea, telebista-aktorea, aktorea, errealizadorea, dramagilea eta producer (en)
Lantokia(k)	Londres eta Erresuma Batua
Lan nabarmenak	ikusi Marathon Man; Wuthering Heights (1939ko filma); Hamlet; Rikardo III.a; Rebecca; Henrike V.a;
Jasotako sariak	ikusi Academy Fellowship Award (1976) ; Gizonezko aktore onenaren Oscar Saria (1947) : Hamlet; Albert Medal (1976) ; Ohorezko Oscar Saria (1979) ; Golden Globe Award for Best Actor in a Leading Role (1949) : Hamlet; Feltrinelli Prize (1988) ; Sonning saria ; Golden Raspberry Award for Worst Supporting Actor (1981) : The Jazz Singer (en) ; Golden Raspberry Award for Worst Actor (1983) : Inchon (en) ; National Board of Review Award for Best Film ; Knight Bachelor ; Primetime Emmy Award for Outstanding Lead Actor in a Miniseries or a Movie (1960) : The Moon and Sixpence (en) ; Primetime Emmy Award for Outstanding Lead Actor in a Miniseries or a Movie (1984) : King Lear (en) ; Merituaren Ordena (Erresuma Batua) ; Ohorezko Legioko ofiziala ; Ohorezko Oscar Saria (1947) ; British Academy of Film and Television Arts ; Primetime Emmy Award for Outstanding Supporting Actor in a Miniseries or a Movie (1982) : Brideshead Revisited; Izarra Hollywoodeko Ospearen pasealekuan ; Donaldson Awards ; Society of London Theatre Special Award ; Golden Globe Award for Best Supporting Actor – Motion Picture (1977) : Marathon Man;
Kidetza	Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Genero artistikoa	Shakespearean comedy (en)
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Royal Navy
Parte hartutako gatazkak	Bigarren Mundu Gerra
	laurenceolivier.com

Laurence Kerr Olivier (1907ko maiatzaren 22 – 1989ko uztailaren 11) Ingalaterrako aktorea, zinema zuzendaria eta ekoizlea izan zen. Kritikagile askoren ustez, XX. mendeko aktorerik hoberena izan zen. Londresko West End antzokian lortu zuen fama. William Shakespeareren lana menderatzen tematuta eta Vivien Leigh bigarren emaztearengandik bereizteagatik erruak jota, lanean murgildu zen. Haren ibilaldian, 120 bat antzezlanetan eta ozta 60 filmetan parte hartu zuen, William Wyler edo Alfred Hitchcockekin lan eginez.

1926ean hasi zen aktore profesional gisa; 1937an Londresko Old Vic Theatre taldean sartu zen; aldi berean filmak egin zituen Alemanian, Britainia Handian eta Hollywooden. Bigarren Mundu Gerraren ondoren Shakespeareren antzerki lan batzuk egokitu zituen zinemarako. 1962an National Company taldeko zuzendari izendatu zuten eta antzerki lan klasikoak eta garai hartako egileen lanak aurkeztu zituen. Telebistan ere lan egin zuen eta Emmy saria irabazi zuen 1973an, 1975ean eta 1982an. 1944an Oscar berezia eman zioten; 1949an film hoberenari eta aktore hoberenari dagozkion Oscar sariak irabazi zituen eta 1979an ohorezko Oscar saria. 1982an Confessions of an Actor (Aktore baten aitormenak) oroitzapen liburua argitaratu zuen.

Filmografia nabarmena aldatu

Wuthering heights (1939, Ekaitz-gailurrak)
Rebecca (1940)
Lady Hamilton (1941)
Henrike V.a (1945)
Hamlet (1947)
Rikardo III.a (1955)
Spartacus (1960, Espartako)
Othello (1965)
The Shoes of the Fisherman (1968, Arrantzalearen Oinetakoak)
The Battle of Britain (1969, Ingalaterrako gudua)
Sleuth (1972, Detektibea)
Marathon Man (1976, Maratoilaria)
A Bridge Too Far (1976, Urrutiegiko Zubia)
The Boys from Brazil (1978, Brasilgo haurrak)
Clash of the Titans (1981, Titanen Talka)
Richard Wagner (1982)
The Bounty (1984)

Erreferentziak aldatu

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Laurence Olivier

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Artikulu hau Ingalaterrako biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

Datuak: Q55245
Multimedia: Laurence Olivier / Q55245