Vivian Mary Hartley, Vivien Leigh bezala ezagunagoa (Darjeeling, India, 1913ko azaroaren 5aLondres, Ingalaterra, 1967ko uztailaren 8a) aktore eta antzerkilari britaniarra izan zen. Bitan irabazi zuen emakumezko aktore onenaren Oscar saria: lehendabizikoa 1939ko Gone with the Wind filmean Scarlett O'Hara eta 1951ko A Streetcar Named Desire filmean Blanche DuBois jokatzeagatik.[1]

Vivien Leigh

(1939)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakVivian Mary Hartley
JaiotzaDarjeeling1913ko azaroaren 5a
Herrialdea Erresuma Batua
Lehen hizkuntzaingelesa
HeriotzaEaton Square (en) Itzuli1967ko uztailaren 8a (53 urte)
Heriotza moduatuberkulosia: tuberkulosia
Familia
AitaErnest Richard Hartley
Ezkontidea(k)Herbert Leigh Holman  (1932, 1931 -  1940)
Laurence Olivier  (1940 -  1960)
Bikotekidea(k)
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaRoyal Academy of Dramatic Art 1934) : antzezpen
Woldingham School (en) Itzuli
Loreto Convent (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakzinema aktorea, antzerki aktorea eta aktorea
Jasotako sariak

IMDB: nm0000046 Allocine: 6506 Rottentomatoes: celebrity/vivien_leigh Allmovie: p41659 152178 TV.com: people/vivien-leigh IBDB: 49426
Musicbrainz: d329330c-bdaa-4dbd-a421-c00456c12cc1 Discogs: 1034837 Find a Grave: 1261 Edit the value on Wikidata

Arte dramatikoko ikasketak amaitu ondoren, 1935ean, lau filmetan parte hartze txikiak izan zituen, Fire Over England (1937) filmeko protagonista izan arte. Bere edertasunagatik laudatua, batzuetan, ezaugarri fisikoek aktore gisa serio hartu izatea eragozten ziotela susmatu zuen. Pantaila handian ospea izan arren, batez ere, antzerki aktorea izan zen; Bere 30 urteko ibilbidean, Noël Coward eta George Bernard Shaw-en komediatik hasi eta Shakespeareren pertsonaia klasikoetarainoko (Ophelia, Cleopatra, Juliet eta Lady Macbeth) paperak jokatu zituen. Bere azken urteetan, bigarren mailako paper batzuk egin zituen film gutxi batzuetan.

Laurence Olivierrekin ezkonduta, 1940tik 1960ra bigarren ezkontzan egon baitzen ezkonduta, publikoak bere senarrarekin batera identifikatu zuen maiz, eta, harekin, hiru pelikula eta ekoizpen eszeniko ugaritan parte hartu zuen, askotan Olivierrek berak zuzenduta. Lan egiteko zaila zelako ospea zuen, eta, heldu-bizitzaren zati handi batean, nahaste bipolarra pairatu zuen, baita tuberkulosi kroniko errepikakorrak ere, 1940ko hamarkadaren erdialdean diagnostikatu zioten lehen aldiz, eta, azkenean, heriotza eragin zion 53 urterekin[2] Bere ibilbideak jarduerarik gabeko aldiak izan bazituen ere, 1999an, American Film Institutek Hollywoodeko zinema klasikoko izar handienetako bat bezala sailkatu zuen.

Biografia

aldatu

Yorkshireko burtsa-artekari baten alaba, Indian jaio zen eta Ingalaterran eta Europa osoan zehar hezi zen. Maureen O'Sullivan bere eskolakidearen adibidean inspiratuta, aktore karrerari ekin zion eta 1932an Londresko Royal Academy of Dramatic Art-en izena eman zuen. Urte hartan bere lehen senarrarekin ezkondu zen, Herbert Leigh Holman abokatu britainiarrarekin. eta bere bigarren izena hartu zuen izen profesional gisa.

Things Are Looking Up (1934) filmean egin zuen debuta eta The Green Sash (1935) filmean bere lehen agerraldia. Bere karrerako une honetan ahots eszeniko ahula zuen arren, bere presentzia eszeniko ikusgarria eta edertasuna alde batera utzi ezinak ziren, eta 1935ean Alexander Kordarekin kontratua sinatu zuen. Leigh-ek harreman bat hasi zuen Laurence Olivier britainiar protagonistarekin. Elkarrekin agertu ziren eszenatokian eta pantailan, Kordaren Fire Over England (1937) eta 21 Days (1937an, 1940an estreinatua; 21 Days Together bezala ere estreinatua).

Laurence Olivier bigarren senarrarekin ere maiz egin zuen lan, bai antzerkian bai zineman. Ofelia, Cleopatra eta Julietaren paperak egitean asko nabarmendu zen. Alabaina, osasun txarrak jarri zizkion oztopo gehien bere ibilbidean. Tuberkulosia 1940ko hamarkadaren erdian iragarri bazioten ere, 1967an hil arte lanean jarraitu zuen, gorabeherak gorabehera.[3][4]

Filmografia

aldatu

Taula honetan ikus daitezke film bakoitzaren zuzendaria, enpresa ekoizlea eta beste izenburuak (gaztelaniaz, frantsesez):

Urtea Filma Zuzendaria Ekoizlea Izenburuak (es,fr)
1935 The Village Squire Reginald Denham Paramount Pictures
1935 Look Up and Laugh Basil Dean --
1937 Fire Over England William K. Howard London Films frantsesez: L'Invincible Armada
1937 Dark Journey Victor Saville London Films gaztelaniaz: La mujer enigma frantsesez: Le Mystère de la Section 8
1937 Storm in a Teacup Ian Dalrymple United Artists Corporation gaztelaniaz: Pequeñas contrariedades frantsesez: Tempête dans une tasse de thé
1938 A Yank at Oxford Jack Conway Metro-Goldwyn-Mayer gaztelaniaz: Un yanqui en Oxford frantsesez: Vive les étudiants
1938 Sidewalks of London Tim Whelan -- gaztelaniaz: Las Calles de Londres frantsesez: Vedettes du pavé
1939 Gone with the Wind Victor Fleming Metro-Goldwyn-Mayer gaztelaniaz: Lo que el viento se llevó frantsesez: Autant en emporte le vent
1940 21 Days Basil Dean London Films gaztelaniaz: Veintiún días juntos frantsesez: Vingt et un jours ensemble
1940 Waterloo Bridge Mervyn LeRoy Metro-Goldwyn-Mayer gaztelaniaz: El puente de Waterloo frantsesez: La Valse dans l'ombre
1941 That Hamilton Woman Alexander Korda London Films gaztelaniaz: Lady Hamilton frantsesez: Lady Hamilton
1945 Caesar and Cleopatra Gabriel Pascal -- gaztelaniaz: César y Cleopatra frantsesez: César et Cléopâtre
1948 Anna Karenina Julien Duvivier -- gaztelaniaz: Ana Karenina frantsesez: Anna Karénine
1951 A Streetcar Named Desire Elia Kazan Warner Bros. gaztelaniaz: Un tranvía llamado Deseo frantsesez: Un tramway nommé Désir
1955 The Deep Blue Sea Anatole Litvak British Lion Films frantsesez: L'Autre Homme
1961 The Roman Spring of Mrs. Stone José Quintero Warner Bros. frantsesez: Le Visage du plaisir
1965 Ship of Fools Stanley Kramer Stanley Kramer Productions gaztelaniaz: El barco de los locos frantsesez: La Nef des fous
1975 Brother, Can You Spare a Dime? Philippe Mora Goodtimes Enterprises gaztelaniaz: Hermano, ¿me das diez centavos? frantsesez: T'as pas 100 balles ?
1988 The Making of a Legend: Gone with the Wind David Hinton -- gaztelaniaz: La realización de un clásico: 'Lo que el viento se llevó'
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Vivien Leigh  

Sariak eta errekonozimenduak

aldatu

Irudi galeria

aldatu

Erreferentziak

aldatu
  1. (Ingelesez) «Vivien Leigh | British actress | Britannica» www.britannica.com (Noiz kontsultatua: 2022-07-10).
  2. Olivier 1982, p. 174.
  3. Olivier, Laurence. Confessions of an Actor. New York: Simon & Schuster, 1982. ISBN 0-14-006888-0. 174 or.
  4. https://www.buscabiografias.com/biografia/verDetalle/5379/Vivien%20Leigh
  5. «Tony Award - 1963 | Winners & Nominees» awardsandwinners.com (Noiz kontsultatua: 2022-07-10).
  6. «British Academy Film Awards - 1953 | Winners & Nominees» awardsandwinners.com (Noiz kontsultatua: 2022-07-10).
  7. «Vivien Leigh - Awards & Nominations» awardsandwinners.com (Noiz kontsultatua: 2022-07-10).
  8. (Ingelesez) «The 24th Academy Awards | 1952» Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences (Noiz kontsultatua: 2022-07-10).
  9. «Academy Awards - 1951 | Winners & Nominees» awardsandwinners.com (Noiz kontsultatua: 2022-07-10).
  10. «New York Film Critics Circle - 1951 | Winners & Nominees» awardsandwinners.com (Noiz kontsultatua: 2022-07-10).
  11. «Venice Film Festival Awards - 1951 | Winners & Nominees» awardsandwinners.com (Noiz kontsultatua: 2022-07-10).
  12. (Ingelesez) «The 12th Academy Awards | 1940» Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences (Noiz kontsultatua: 2022-07-10).

Kanpo estekak

aldatu