Jupiter (mitologia)
Jupiter[1] (latinez: Iuppiter) erromatarren jainko gorena da, Saturnoren eta Rearen semea. Erromatarrentzat eta Italiako beste herrientzat eguargiaren eta zeruaren jainkoa zen. Gero, greziarren Zeus jainkoarekin elkartu zuten, eta haren genealogia eta gertaerak erantsi zizkioten.
| Jupiter (mitologia) | |
|---|---|
| Antzinako Erromako erlijioa | |
.JPG) | |
| Ezaugarriak | |
| Jatorrizko izena | Iuppiter |
| Sexua | gizonezkoa |
| Ikonografia | tximista, arranoa eta hasta (en)  |
| Baliokideak | Zeus, Perun (en) , Thor eta Jupiter (en) |
| Familia | |
| Aita | Saturno |
| Ezkontidea(k) | Junon |
| Bikotekidea(k) | Latona (en) eta Juturna |
| Seme-alabak | Vulkano, Diana, Herkules, Bako, Iuventas (en) , Marte, Belona, Minerva, Apollo in Roman mythology (en) , Iarbas (en) , Merkurio eta Proserpina |
| Anai-arrebak | Junon, Vesta, Pluton, Neptuno eta Zeres |
Jupiter Optimus Maximus deitzen zioten, Erromako Estatuaren patroia zelako: legea eta ordena sozialaz arduratzen zen. Etimologikoki, Jupiter Jove eta pater («aita», latinez) hitzetatik dator.
Zetro bat eskuan duela irudikatzen da; batzuetan, hala ere, lau zaldi zurik daramaten zalgurdi batean ageri da. Zeruaren jainkoa zenez, tximistaren eta trumoiaren jabe zela uste zuten antzinako erromatarrek eta Kapitolio tenplua eraiki zuten haren ohoretan.
ArteaAldatu
Artean oso sarritan agertzen da Jupiterren irudia, bai eskulturan bai margolanetan. Aipagarriak dira eskulturan: Vatikanoko Iupiter Verospi, Napoliko eta Louvre museoko eskulturak, Kapitolioko museoko irudia (Jupiter zutik, tximista eskuan duela), edota Juan Boloniaren Iupiter Pluvius ospetsua. Pinturan aipatzekoak dira: Rafaelen Jupiter eta Antiope (Vatikanoan) Tizianorena (Louvre museoan), Bronzinorena (Munichen), eta abar.
ErreferentziakAldatu
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
