Louis Aragon (Paris, 1897ko urriaren 3a - Paris, 1982ko abenduaren 24a) poeta eta eleberrigile frantziarra izan zen.

Louis Aragon

Bizitza
JaiotzaParisko 16. barrutia1897ko urriaren 3a
Herrialdea Frantzia
Bizilekuarue de Varenne (en) Itzuli
Moulin de Villeneuve (en) Itzuli
Lehen hizkuntzafrantsesa
HeriotzaParisko 7. barrutia1982ko abenduaren 24a (85 urte)
Hobiratze lekuaMoulin de Villeneuve (en) Itzuli
Familia
AitaLouis Andrieux
AmaMarguerite Toucas-Massillon
Ezkontidea(k)Elsa Triolet
Hezkuntza
HeziketaLycée Carnot (en) Itzuli
Hizkuntzakfrantsesa
Jarduerak
Jarduerakmediku idazlea, kazetaria, politikaria, poeta, eleberrigilea, arte-kritikaria, Frantziako Erresistentziako kidea eta historialaria
Enplegatzailea(k)L'Humanité
Ce soir
Les Lettres françaises (en) Itzuli
Jasotako sariak
KidetzaSociété des poètes français (en) Itzuli
Mugimenduadadaismoa
surrealismoa
Izengoitia(k)Arnaud Saint Romain, Arnaud de Saint-Roman, François la Colère, Témoin des martyrs eta Albert de Routisie
Genero artistikoaolerkigintza
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkakLehen Mundu Gerra
Bigarren Mundu Gerra
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa Frantziako Alderdi Komunista

IMDB: nm0032801 Allocine: 35222
Musicbrainz: 9d30d59d-d6ff-48e8-8ae4-19f14c27989d Discogs: 195300 Find a Grave: 11174650 Edit the value on Wikidata

Biografia

aldatu

Dadaismoan parte hartu eta gero surrealismoaren sortzailetarikoa izan zen (Le Paysan de Paris) André Breton eta Philippe Soupaultekin batera. Gero Frantziako alderdi komunistan (PCF) afiliatu zen; hil arte jarraitu zuen bere espiritu kritikoa galdu gabe (Odes à Maurice Thorez).

Robert Desnos, Paul Éluard, Jean Prévost, Jean-Pierre Rosnay eta beste batzuekin egon zen Bigarren Mundu Gerran nazismoaren aurkako erresistentziaren alde lerratu ziren poetekin (Le Crève-Coeur). Bere poesia Elsa Trioletekiko maitasunean oinarritua dago (Les Yeux d’Elsa), Vladimir Maiakovskiren koinata zena.

Louis Andrieux, bere aitak ez errekonozitzeak eri handi bat sortu zion, bere ama baino 30 urte nagusiagoa zenez bere anaiatzat hartu zuen familiako harrotasuna ez zikintzeko. Domaine Privé liburuan aitortzen du bere bizitzako sekretu handienak. Maitasunaz idazten du askotan eleberri dadaista, eleberri errealista, etab.

Goncourt akademiako partaide aukeratua 1967an, hurrengo urtean dimititu zuen. Villeneuve errotako parkean erraustua izan zen Elsa Triolet bere emaztearekin batera Saint-Arnoult-en-Yvelinesen.

Poemak

aldatu
  • Alaitasun sua(1920)
  • Mugimendu etengabea(1925)
  • Elsaren begiak (1942)
  • Elsa (1959)
  • Elsarengatik erotua 1963

Saiakera

aldatu
  • Estilo tratatua 1928

Eleberria

aldatu
  • Aniceto edo panorama (1921)
  • Parisko baserritarra (1926)
  • Basileako kanpaiak (1933)
  • Auzo ederrak(1936)
  • Komunistak (1949-1951)
  • Aurélien 1945
  • Aste santu1958

Ikus, gainera

aldatu
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Louis Aragon