Larraingoa
Larraingoa[1][a] (erroibarreraz: Larreingoa)[b] Erroibar ibarreko herri hustu bat da, Euskal Herriko Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta, Pirinioak eskualdean.
| Larraingoa | |
|---|---|
 Nafarroa Garaia, Euskal Herria | |
 | |
| Kokapena | |
| Herrialdea | Nafarroa Garaia |
| Eskualdea | Pirinioak |
| Udalerria | Erroibar |
| Administrazioa | |
| Mota | herri hustu |
| Izen ofiziala | Larraingoa |
| Posta kodea | 31697 |
| Herritarra | larraingoar, larreingoar |
| Geografia | |
| Koordenatuak | 42°54′31″N 1°27′54″W / 42.90872748°N 1.46488534°W |
| Garaiera | 655 metro |
| Distantzia | 37,2 km (Iruñetik) |
| Demografia | |
| Biztanleria | 0 (2020:  0) |
1960n jada despopulatu bezala agertzen zen. Bere lurrak Erroko Udalara pasa ziren.
Bertako biztanleak larraingoarrak (erroibarreraz: larreingoarrak) ziren.
Izena aldatu
Larraingoa edo Larreingoa toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:[2]
- Larrayngoa (1366)
- Larraingoa (1534)
- Larrangoa (1829)
- Larrain-goa (1874)
- Larraingoa (1966)
- Larrain (1988)
- Larraingoa (1999)
Etimologia aldatu
Larraingoa edo Larreingoa toponimoa izen gardena da. Larrain edo Larrein (larre) eta goa (araia) hitzeten arteko elkarketa da. "Larre garaia" bezala birformulatu liteke.
Geografia aldatu
Larraingoa Erroiberran dago.
Ingurune naturala eta klima aldatu
Erroiberraren azalera handia dela eta bi klima ezberdin daude, iparraldeko klima azpiatlantiarra, pagadi ugari eta urte osoko prezipitazioekin, eta hegoaldeko klima azpimediterraneoa, basa pinuekin eta uda garaiko bi hilabete idorrekin. Urteko batez besteko prezipitazioak 1 200 mm dira hegoaldean, eta 2 000 mm ibarraren iparraldean. Batez besteko tenperatura 7 eta 10 gradu bitartekoa da.
Urteroko egun euritsuak 120 izaten dira ibarraren hegoaldean eta 140-150 egun iparraldean. Gunerik menditsuenetan egun euritsuak 150 baino gehiago izan daitezke.
Estazio meteorologikoak aldatu
Erroiberran dagoen Aurizperri kontzejuan, itsasoaren mailatik 871 metrora, Nafarroako Gobernuak 1972an jarritako estazio meteorologikoa dago. [3] Gainera, 1975an, beste estazio meteorologiko bat inauguratu zen Erro kontzejuan, itsasoaren mailatik 672 metrora.[4] Erroko estazioa da Larraingoarako balio egokienak ematen dituena, hurbilen dagoena baita.
 Datu klimatikoak (Erro, 1975-2020) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 18.0 | 21.0 | 23.0 | 26.0 | 32.0 | 37.0 | 39.0 | 40.0 | 36.0 | 28.0 | 22.0 | 20.0 | 40.0 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 6.8 | 7.9 | 11.0 | 12.8 | 17.4 | 21.5 | 24.2 | 24.7 | 21.1 | 16.4 | 10.6 | 7.6 | 15.2 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | 2.8 | 3.4 | 6.0 | 7.7 | 11.7 | 15.6 | 18.0 | 18.1 | 14.7 | 11.0 | 6.5 | 3.6 | 9.9 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | -1.3 | -1.1 | 1.1 | 2.6 | 6.1 | 9.6 | 11.8 | 11.6 | 8.2 | 5.6 | 2.3 | -0.5 | 4.7 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -9.2 | -8.1 | -5.0 | -2.5 | 0.0 | 3.1 | 5.7 | 4.8 | 1.8 | -1.4 | -5.0 | -8.3 | -2.0 |
| Batez besteko prezipitazioa (mm) | 134.1 | 121.5 | 116.4 | 142.7 | 102.5 | 63.9 | 53.6 | 52.8 | 81.4 | 123.0 | 156.3 | 153.4 | 1301.6 |
| Prezipitazio maximoa 24 ordutan (mm) | 71.5 | 63.5 | 67.4 | 59.9 | 60.0 | 60.0 | 61.3 | 100.0 | 110.0 | 86.8 | 83.5 | 88.0 | 110.0 |
| Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) | 13.5 | 11.9 | 12.4 | 15.1 | 14.6 | 9.8 | 7.0 | 7.6 | 9.3 | 13.1 | 14.2 | 14.4 | 142.8 |
| Elur egunak (≥ 1 mm) | 3.0 | 4.0 | 3.0 | 2.1 | 0.3 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.0 | 0.1 | 1.4 | 2.1 | 15.9 |
| Iturria: Nafarroako klimatologia zerbitzua[5] | |||||||||||||
Aukeratu beheko zatian urte-tarte bat, urte horiek goian xehetasun handiagoz ikusteko.
Ikusi edo aldatu datu gordinak.
Historia aldatu
1820an, Oiaidekin batera urteko 52 soldata eta erdi zor zituen, baita 17 garagar eta olo-lapurreta bat ere. 1245ean, bertako bizilagunak eta Oiaidekoak prokuradore komun batek ordezkatzen ditu ibarreko hiribildu guztien jarduera kolektibo batean.
1835-1845eko udal erreformak arte, haraneko alkateak gobernatzen zuen, Erroko bizkondesa izendatzen zuena; haranak berak aukeratutako diputatuak, eta herri bateko errejidoreak, txandaka etxeen artean izendatzen zirenak (lau bizilagun 1847an). Azken diputatuek -ibarreko diputatuek- eskuduntza ekonomikoak baino ez zituzten; ez jurisdikzio zibila ez kriminala. 1802ko hiztegian, bertako biztanleak "lau etxe hondatu eta etxola batzuetan" bizi zirela adierazten zen. Litekeena da, Erroibarko beste herri batzuetan bezala, gertu dagoen Konbentzioaren Gerran jasandako suntsipenen emaitza izatea. 1847an, parrokiako abadea Behorlegiko baroiaren hornidurakoa zen; tokiko bideak baino ez zituzten, egoera txarrean zeudenak, eta posta Auritzetik iristen zen.
1366an eta 1427an 3 su zituen, azken egunean bi kapare barne; 1553 eta 1646an 2ra murriztu ziren. 29 biztanle zituen 1786an, 36 1857an, 41 1858an, 39 1887an, 32 1920an, 26 1930ean, 27 1940an, 26 1950ean, 1960an eta 1970ean bizi gabe zegoen. Ez zen agertzen 1981eko Izendegian. Nafarroako Baso Ondareari dagokio, eta Oiaide, Urniza eta Gurbizarrekin 746 hektareako finka bat osatzen du.
Oharrak aldatu
Erreferentziak aldatu
- ↑ Euskaltzaindia: Euskal Onomastikaren Datutegia.
- ↑ «Larraingoa - Lekuak - EODA» www.euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2021-08-30).
- ↑ .
- ↑ .
- ↑ Erroko estazioko balio klimatologikoak. Nafarroako Gobernua (Noiz kontsultatua: 2020-08-24).
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q12261910
