Hélène Carrère d'Encausse
Hélène Carrère d'Encausse, jaiotzaz Hélène Zourabichvili (Paris, Frantzia, 1929ko uztailaren 6a - ibidem, 2023ko abuztuaren 5a) historialaria, politologoa, irakaslea eta ikertzailea izan zen. Sobietar Batasuna aztertu du batik bat bere liburuetan.
Frantses Akademiako kide izan zen 1990etik. 2023an Gizarte Zientzietako Asturiasko Printzesa Saria izan zen.[1][2][3][4][5]
Biografia aldatu
Parisen jaio zen 1929ko uztailaren 6an, familia aristokratiko batean. Aita georgiarra zen, eta ama errusiar-alemaniarra. Bere jatorrizko izena Hélène Zourabichvili da, baina Carrère d'Encausse bihurtu zen, ezkondu ondoren. Familia emigratzaile batean hazi zen, arbaso aristokratekin. Inguru hartan historia, literatura eta errusiar hizkuntzak landu zituen, baina gero nazionalitate frantsesa aukeratu zuen.[1]
Zientzia Politikoetan lizentziaduna da, Parisko Ikasketa Politikoen Institutuan (ΛPo), 1952tik. 1963an, Historia doktoratu zen, Asiako erdialdeko iraultzari buruzko tesi batekin, eta 1976an, Letrak eta Humanitateak, boltxebikeei eta nazioari buruzko lan batekin. Paris 1 Unibertsitatean Historiako Doktoretza egin ondoren, 1969an irakasle eta ikertzaile gisa hasi zen ΛPo lanean. Han, Nazioarteko Ikerketen Zentroko Sobietar Ikasketen saila zuzendu zuen eta bere ibilbidearen zati handi bat garatu zuen. Gainera, irakaslea izan zen Brujasko Europako Ikastetxean eta bisitaria Frantziatik kanpoko zenbait unibertsitatetan.[1]
Lan ibilbidea aldatu
Historialaria den aldetik, Carrère d'Encausse nazioarteko erreferentzia da Eslaviako azterketetan, Sobietar Batasunean (SESB) eta Errusian espezialista eta Erdialdeko Asian aditua. L'Empire éclaté (1978) argitaratu izana mugarria izan zen bere ibilbidean; izan ere, hamar urte baino gehiago lehenago, SESB desegingo zela iragarri zuen. Aujourd'hui (Frantzia, 1978) saria jaso zuen, eta adituek Sobietar Batasunaren historiari egindako ekarpen berritzaileenetakotzat jotzen dute.[1]
Frantses Akademiak hizkuntza inklusiboaren eta erakundean sartzeko genero kuotaren kontra agertu da. Hain zuzen, Des siècles d'immortalité: L'Académie française, 1635– … (2011) autoreak aurkeztu zuen Mario Vargas Llosaren hautagaitza, joan den otsailaren 9an akademiara sartu zena. Peruko Nobel sartzeak ez zuen polemikarik izan. Alde batetik, lan bakar bat frantsesez argitaratu gabe erakundean sartzen lehena zen. Baina Carrère d'Encaussek argudiatu zuen “Vargas Llosak idazle frantses askok baino gehiago lagundu diola Frantziako kulturari”. Peruarraren jarrera ideologikoek ere errezeloak piztu zituzten, eta idazkariak erantzun zien: “Ez gara Sobietar Batasuna. Ez da beharrezkoa doktrina bat izatea”.[1]
Esparru politikoan, Frantziako Errepublikak Batasuneko kide izan zen, kontserbadorea, eta 1994an Europako Parlamentuko diputatu hautatu zuten. Besteak beste, Errusiarekiko harremanetarako ordezkaritzetan (1997 arte) eta UEko eta Errusiako Lankidetzarako Parlamentuko Batzordean (1997-1999) parte hartu zuen. Eurodiputatu izan zen 1999ra arte, Kanpo Arazoetarako, Segurtasunerako eta Defentsa Politikarako Batzordeko lehendakariordea izan zen. Gainera, Frantziako Gobernuko Artxibo Diplomatikoen Batzordeko burua izan zen.[1]
Hogeita hamar bat titulu baino gehiago idatzi ditu, besteak beste, La Russie inachevée (Frantzia, 2000; Errusia amaitu gabe, 2001eko Espainiako edizioan), Nouveau Cercle Interallié saria (Frantzia, 2000), eta Six années qui ont changé le monde 1985-1991 (Frantzia, 2015; Sei urte hotz, Espainiako gerraren amaiera)[1]
Lanak aldatu
Literatura aldatu
- L'Union Soviétique de Lénine à Staline, Éditions Richelieu, 1972, 442 p.
- L'Empire éclaté, París, Flammarion, 1978, 320 p.
- Le Pouvoir confisqué. Gouvernants et gouvernés en URSS, París, Flammarion, 1980, 336 p.
- Le Grand Frère: l'Union soviétique et l'Europe soviétisée, París, Flammarion, 1983, 384 p.
- La Déstalinisation commence, París, Complexe, 1984, 208 p.
- Ni Paix ni Guerre: le nouvel empire soviétique ou du bon usage de la détente, París, Flammarion, 1986, 396 p.
- Le Grand Défi: bolcheviks et nations, 1917-1930, París, Flammarion, 1987, 340 p.
- Le Malheur russe. Essai sur le meurtre politique, París, Fayard, 1988, 560 p.
- La Gloire des nations ou La fin de l'empire soviétique, París, Fayard, 1990, 492 p.
- Victorieuse Russie, París, Fayard, 1992, 440 p.
- L'URSS de la Révolution à la mort de Staline, 1917-1953, París, Seuil, 1993, 384 p.
- La Russie inachevée, París, Fayard, 2000, 360 p.
- L'Impératrice et l'abbé: un duel littéraire inédit entre Catherine II et l'abbé Chappe d'Auteroche, París, Fayard, 2003, 640 p.
- Nations et Saint-Siège au XX siecle, coloquio bajo la dirección de d'Hélène Carrère d'Encausse, París, Fayard, 2003, 462 p.
- Russie, la transition manquée, coll. "Les Indispensables", París, Fayard, 2005, 1032 p.
- L'Empire d'Eurasie. Une histoire de la Russie de 1552 à nos jours, París, Fayard, 2005, 506 p.
- La Deuxième Mort de Staline, París, Éditions Complexe, 2006, 276 p.
- La Russie entre deux mondes, París, Fayard, 2010, 327 p.
Biografiak aldatu
- Catherine II. Un âge d'or pour la Russie, París, Fayard, 2002, 656 p.
- Lénine, París, Fayard, 1998, 698 p.
- Nicolas II, la transition interrompue, París, Fayard, 1996, 552 p.
- Staline, l'ordre par la terreur, París, Flammarion, 1979, 288 p.
- Alexandre II, le printemps de la Russie, Fayard, 2005, 522 p
Artikuluak aldatu
- Les survivances pré-islamiques chez les musulmans de l'URSS», 1961.
- «La politique culturelle du pouvoir tsariste au Turkestan, 1867-1917», 1962.
- «Les routes commerciales de l'Asie centrale et les tentatives de reconquête d'Astrakhan», 1970
Sariak eta aintzatespenak aldatu
- Grand-croix de la Légion d'honneur (2011ko abenduaren 30a)[6]
- Officier de l'ordre national du Mérite;
- Commandeur de l'ordre des Palmes académiques[7]
- Commandeur de l'ordre des Arts et des Lettres (1996 otsailaren 17a)[8]
- Commandeur de l'ordre de Léopold (Belgique)
- Commandeur de l'ordre national de la Croix du Sud (Brésil)
- Ohorezko Ordenaren Domina (Errusia), 2009ko urriaren 16a[9]
- Commandeur avec étoile de l'ordre du Mérite (Polonia), 2011ko azaroaren 11[10]
- Commandeur de l'ordre du Mérite culturel (Monaco) (1999)[11].
- Lovainako Unibertsitate Katolikoko honoris causa doktorea.[12]
- Montrealgo Unibertsitateko honoris causa doktorea[13]
- Bukaresteko Unibertsitateko honoris causa doktorea.[14]
- HEC Pariseko ohorezko irakaslea[15]
- Aujourd'hui saria jaso zuen (Frantzia, 1978). [1]
- Prix Louise-Weiss 1987.
- Prix Comenius 1992 pour l’ensemble de son œuvre.
- Prix de La-Paulée-de-Meursault 1995 pour l'ensemble de son œuvre.
- Prix des Ambassadeurs 1997 pour Nicolas II.
- Prix du Nouveau-Cercle-Interallié 2000 pour La Russie inachevée.
- Médaille Lomonossov (2008).
- Grande médaille d'or de la Société d'encouragement au progrès (2020)
- 2000: Nouveau Cercle Interallié saria La Russie inachevée lanarengatik[1]
- 2005: Lavalko Unibertsitateko honoris causa doktoretza
- 2017: Hélène-Carrère-d 'Encausse leku bat inauguratu da Oullinsen
- 2019: Sofiako Saint-Clément-d 'Ohrid Unibertsitateko honoris causa doktoretza
- 2023an Gizarte Zientzietako Asturiasko Printzesa Saria[1]
- Gaur, 1978, Inperio[16] lehergarrirako prezioa.
- Louis-Weiss Saria 1987.
- Comenius 1992 saria bere obra osorako.[17]
- La-Paulon-de-Meursault-en 1995eko saria bere lan osorako.
- Enbaxadoreen 1997ko saria Nicolas II.ari.[18]
- New Delta Interallié 2000 Saria, Errusia inkusarentzat.
- Lomonossov domina (2008).[19]
- Aurrerapena Sustatzeko Elkartearen urrezko domina handia (2020)[20]
Erreferentziak aldatu
- ↑ a b c d e f g h i j (Gaztelaniaz) «La historiadora francesa Hélène Carrère d'Encausse, Premio Princesa de Asturias de Ciencias Sociales» El Español 2023-05-10 (Noiz kontsultatua: 2023-05-12).
- ↑ (Gaztelaniaz) Press, Europa. (2023-05-10). «Hélène Carrère d'Encausse, Premio Princesa de Asturias de Ciencias Sociales 2023» El Correo (Noiz kontsultatua: 2023-05-12).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Hélène Carrère d'Encausse, Premio Princesa de Ciencias Sociales 2023» https://www.cronica.com.mx/ 2023-05-10 (Noiz kontsultatua: 2023-05-12).[Betiko hautsitako esteka]
- ↑ (Gaztelaniaz) «Hélène Carrère, Premio Princesa de Asturias de Ciencias Sociales 2023» La Voz de Asturias 2023-05-10 (Noiz kontsultatua: 2023-05-12).
- ↑ (Gaztelaniaz) EFE, NTM /. (2023-05-10). «La historiadora francesa Hélène Carrère d'Encausse, Premio Princesa de Asturias de Ciencias Sociales» Deia (Noiz kontsultatua: 2023-05-12).
- ↑ www.legifrance.gouv.fr (Noiz kontsultatua: 2023-05-31).
- ↑ «Hélène CARRÈRE d’ENCAUSSE | Académie française» www.academie-francaise.fr (Noiz kontsultatua: 2023-05-31).
- ↑ Archives des nominations et promotions dans l'ordre des Arts et des Lettres.
- ↑ Hélène Carrère d'Encausse recevra l'ordre russe de l'Honneur (Medvedev). 16 octobre 2009..
- ↑ Remise de décoration à Mme Helène Carrère d'Encausse. 14 novembre 2011.
- ↑ Ordonnance souveraine Txantiloi:N° 14.274 du 18 novembre 1999 portant promotions ou nominations dans l'Ordre du Mérite culturel. 18 novembre 1999.
- ↑ «Hélène CARRÈRE d’ENCAUSSE | Académie française» www.academie-francaise.fr (Noiz kontsultatua: 2020-07-06).
- ↑ «Hélène CARRÈRE d’ENCAUSSE | Académie française» www.academie-francaise.fr (Noiz kontsultatua: 2023-05-31).
- ↑ (Frantsesez) «Hélène CARRERE D'ENCAUSSE, Professeur Honoris Causa» HEC Paris (Noiz kontsultatua: 2020-07-06).
- ↑ (Frantsesez) «Hélène CARRERE D'ENCAUSSE, Professeur Honoris Causa» HEC Paris (Noiz kontsultatua: 2023-05-31).
- ↑ Le prix Aujourd'hui à Hélène Carrère d'Encausse pour L'Empire éclaté. 8 novembre 1978..
- ↑ Foiredu livre de Brive ; consulté le=Dimanche 6 septembre 2020
- ↑ Prix littéraires. 12 juillet 1997..
- ↑ Lomonossov big gold medal, ras.ru.
- ↑ S.E.P. Société d’Encouragement au Progrès. ..
Kanpo estekak aldatu
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Datuak: Q270271
Multimedia: Hélène Carrère d’Encausse / Q270271
