Galdames

Bizkaiko udalerria

Galdames Bizkaiko mendebaldean dagoen udalerria da, Enkarterri eskualdean dagoena. 819 biztanle zituen 2016. urtean.

Galdames
 Bizkaia, Euskal Herria
Galdamesko ikuspegi orokorra
Galdameseko bandera

Galdameseko armarria

Administrazioa
EstatuaEspainia
ErkidegoaEuskal Autonomia Erkidegoa
LurraldeaBizkaia
EskualdeaEnkarterri
Izen ofiziala Galdames
AlkateaCarlos Avellanal Villanueva (EAJ)
Posta kodea48191
INE kodea48037
Herritarragaldamestarra
Kokapena
Koordenatuak43°15′58″N 3°05′44″W / 43.2661°N 3.0956°W / 43.2661; -3.0956
Map
Azalera44,50 km²
Distantzia35 km Bilbora
Demografia
Biztanleria834 (2023)
−3 (2022)
alt_left 389 (%46,6) (%53) 442 alt_right
Dentsitatea0,19 bizt/km²
Hazkundea
(2003-2013)[1]
% 2,49
Zahartze tasa[1]% 20,96
Ugalkortasun tasa[1]‰ 41,42
Ekonomia
Jarduera tasa[1]% 80,18 (2011)
Genero desoreka[1]% 19,95 (2011)
Langabezia erregistratua[1]% 11,46 (2013)
Euskara
Euskaldunak[1]% 18,33 (2010)
Kaleko erabilera [2] (2016)
Etxeko erabilera [3]% 6.65 (2016)
Datu gehigarriak
Webguneahttp://www.galdames.org

Geografia

aldatu

Inguru naturala

aldatu

Ganeran (822 m) udalerriko tontorrik altuena da, Trianoko mendietan dagoena. Beste gailur batzuk Pico de la Cruz (803 m), Pico Mayor (746 m), Mello (633 m) eta Zipar/Ubieta (632 m) ditugu.

Galdames erreka igarotzen da udalerritik eta Aranaga erreka hurbil dago.

Udalerri mugakideak

aldatu

Herri mugakideak hauek dira: Iparraldean Muskiz, Abanto-Zierbena, Ortuella eta Trapagaran, ekialdean Santurtzi eta Barakaldo, hegoaldean Gueñes eta Zalla eta mendebaldean Sopuerta mugakide ditu.

Auzoak

aldatu

Historia

aldatu

1214. urteko dokumentu batean aipatzen da lehen aldiz Galdameseko herria. Galdameseko Kontseiluak Bizkaiko jaurerriko kide izateko eskubidea aldarrikatu eta horixe lortu zuen 1672. urtean. 1740. urtean, aldiz, bereizi egin zen jaurerritik, baina 1800. urtean berriro ere lotu zitzaion hari. Erdi Aroan jaun eta leinu garrantzitsuen egoitza izan zen Galdames; bertako loizagatarren, atxurriagatarren eta larreatarren dorreak dira horren lekuko. Lehen Karlistadaren garaian, Esparteroren osteek erre egin zituzten San Pedroko auzo inguruko basoak (1863). Galdameseko herriak oparotasun handia izan zuen XIX. mendearen erdialdetik XX. mendearen hasiera arte, lurpeko aberastasunak zirela eta.

1946an maki multzo bat Kantabriako mendietatik Bizkaira itzuli eta Uraiagako haitzuloan eta inguruetako meatzetan babeslekua eratu zuen.[4]

Ekonomia

aldatu

Ekonomia jarduera nagusiak mea ustiapenak (langileen % 42) eta nekazaritza (artoa, patata, behi hazkuntza; langileen % 30) dira.

Demografia

aldatu

Bizkaiko Ezkerraldetik oso hurbil egon arren, Galdamesek ez zuen hango udalerriek -Barakaldo, Sestao, Portugalete- izan zuten populazio gorakada izan XX. mendearen bigarren erdialdean. Are gehiago, populazioa galdu zuen tarte horretan. 1980ko hamarkadatik aurrera biztanle kopuru konstantea mantentzen du udalerriak.

Galdamesko biztanleria

Politika

aldatu

2011ko maiatzaren 22ko hauteskundeetako emaitzen ondorioz, alkatea Carlos Avellanal Vilanueva da, EAJkoa. Avellanalek Euzko Alderdi Jeltzalearen sostengua jaso zuen, hauteskundeetan boza gehien izan zituen hautagaitza. Bilduk 3 zinegotzi lortu zituen eta Alderdi Popularrak eta Euskadiko Alderdi Sozialistak batere ez.

Galdamesko udalbatza

Alderdia

2015eko maiatzaren 24a

2011ko maiatzaren 22

Zinegotziak Boto kopurua Zinegotziak Boto kopurua
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ)
4 / 7
281 (% 55,75)
4 / 7
309 (% 56,08)
EH Bildu
3 / 7
203 (% 40,28)
3 / 7
218 (% 39,56)
Euskadiko Alderdi Sozialista (PSE-EE(PSOE))
0 / 7
6 (% 1,19)
0 / 7
8 (% 1,45)
Alderdi Popularra (PP)
0 / 7
1 (% 0,2)
0 / 7
9 (% 1,63)

Ondasun nabarmenak

aldatu

Argazki galeria

aldatu

Galdamestar ospetsuak

aldatu

Erreferentziak

aldatu

Kanpo estekak

aldatu
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Euskal Wikiatlasa