Fentanilo
Fentaniloa[1] nerbio sistema zentrala eta arnasketa deprimitzen dituen ekintza azkarreko opiazeoa da. Oso opiazeo gogorra da, morfina baino 80 aldiz indartsuagoa.
- Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.
Historia aldatu
Fentaniloa Paul Janssenek sintetizatu zuen 1959an eta hurrengo hamarkadan zain barneko anestesiko moduan erabiltzen hasi zen. 1990eko hamarkadaren erdialdean hasi zen erabiltzen azalean ipintzeko txaplata moduan, gaur egun oso hedatuta dagoena.
Erabilpen terapeutikoa aldatu
Fentanila analgesia eta anestesia orokorrean oso erabilia da. Maiz bentzodiazepinaren batekin (midazolam) konbinatuta ematen da sedazio lortzeko.
Horretaz gain, minbizi eta beste gaixotasun kroniko batzuen mina tratatzeko ere erabiltzen da. Minbiziaren mina tratatzerako orduan, ez da fentanilo baino eraginkorragoa den opiazeorik ezagutzen. Horregatik, minbizia duten gaixoetan lehen aukerako sendagaia da, eta hartzeko modurik ohikoena txaplataren bidez izaten da, 72 ordutik behin.
Halaber, min akutua tratatzeko gaur egun modu berriak daude aho-mukosa edo sudurrarena zeharkatuz hartutako botiken bidez. Eragin azkarra lortzen da era hauetatik.
Eragin desiragaitzak aldatu
Sarrien agertzen diren fentaniloaren eragin desiragaitzak honakoak dira:
- Gorakoak
- Idorreria
- Logura
- Astenia
- Disnea
Erreferentziak aldatu
- ↑ Euskalterm: [Farmakoak Hiztegia] [2022]