Eskorbuto (musika taldea)

Santurtziko punk taldea

Eskorbuto taldea Euskal Herriak 1980ko hamarkadan eman zuen punk talderik garrantzitsuenetakoa izan zen, Euskal Rock Erradikalaren sasoian. Haien eragina gaur egun ere oso nabaria da.

Eskorbuto
Jualma Suárez
Datuak
JatorriaSanturtzi, Bizkaia
Musika motapunk
Urteak1980-1998
Taldekideak
Iosu Expósito
Juanma Suárez
Pako Galán
Informazio gehigarria
MySpace: eskorbuto Spotify: 3AXQ8iTveAp1uA5NlbK8qb Last fm: Eskorbuto Musicbrainz: fd7432e5-2ec0-4197-a38e-cfc26ef2789c Discogs: 1112292 Allmusic: mn0000206420 Edit the value on Wikidata

Historia aldatu

Taldea 1980an sortu zen Santurtzin (Bizkaia), punk musikaren mugimenduak eraginda. Oso hasiera zaila izan zuten, 1983an, Madrila zihoazela, poliziak atxilotu egin zituen haiek egindako maketa baten kanten hitzengatik (ETA edo Maldito Pais España abestiekin) eta lege antiterrorista ezarri zitzaien. Kartzelan egon ziren bitartean Euskal Herriko zenbait sektorek abandonatuta sentitu ziren, eta horrekin abesti bat egin zuten A la mierda el País Vasco deiturikoa. Kantu hau RIP taldearekin erdibana ateratako diskoan sartu zuten 1984an. Disko horrek “Zona Especial Norte” izena zuen, eta Euskal Herrian jotzeko arazo asko ekarri zizkien.

Lehen album ofiziala 1985ean iritsi zen, “Eskizofrenia” izenarekin eta horrekin batera Euskal Herritik kanpora jotzen hasi ziren. 1986anAnti todo” atera zuten, disko hau askorentzako azken urteetako punk diskorik hoberena da. Urte berean album bikoitz bat atera zuten “Impuesto revolucionario” izenarekin, zuzenean grabaturikoa, eta 1987an ere estudioan grabaturiko disko bikoitz bat atera zuten “Los demenciales chicos acelerados”. 1988an autoproduzitzea erabaki eta “Las más macabras de las vidas” diskoa argitaratu zuten. 1992anDemasiados enemigos” diskoa kaleratu zuten, garai hartan Iosuk eta Juanmak heroinarekin arazo larriak zituzten. Iosu drogaren eraginez hil zen, baina drogak utzi ondoren, 1992ko maiatzaren 31an. Jualmak ere heroina utzi zuen, baina bihotza gaizki zuen, eta hori gainditzeko indarrik ez zuenez 1992ko urriaren 8an hil zen.

Nahiz eta taldeko bi kide hil, 1994anAki no keda ni dios” atera zuen Eskorbutok, Paco bateria-jotzaileak taldearekin jarraitzea erabaki baitzuen. Josuk eta Jualmak hil aurretik idatzi zituzten abestiekin plazaratu zen diskoa. Honengatik taldeko jarraitzaile batzuek protesta egin zuten. “Kalaña1996an, eta “Decadencia1998an izan ziren taldearen azkeneko diskoak.

Eskorbuto ez zen talde famatua egin ondo abesten zutelako, euren abestiak garai horretako himno bihurtu zirelako baizik, adibidez, “Mucha policia poca diversión”. Askok maite eta askok gorrotatu zuten taldea izan zen eta harremanak beste talde batzuekin ez ziren onak izan, adibidez La Polla Recordsekin, Eskorbutokoek gitarra bat lapurtu zieten-eta.[1]

Eskorbutoren testuinguru soziala aldatu

  • Zona Especial Norte (Plan ZEN) hau PSOEk egindako plan bat zen. Plan horren helburua poliziei eta militarrei botere bereziak ematea zen.
  • Impuesto revolucionario edo zerga iraultzailea ETAk borroka armatuarekin jarraitzeko eskatzen zuen dirua zen.
  • “Impuesto revolucionario” diskoaren azalean, “por buen camino” irakur daiteke, hau PSOEren hauteskundeetako eslogana izan zen 1986an.
  • Francoren garaian zenbait liburu eta filmetan “de interes nacional” jartzen zuen. Horrekin txantxa bat egiteko, “Los demenciales chicos acelerados” diskoan irakur daiteke eslogan hau, Espainiako banderaren gainean. “Dios, patria rey” diskoan ere karlismoaren jarraitzaileen lemarekin txantxa bera egin zuten.
  • “Altos hornos de nuestra ciudad” kantak desagertutako “Altos hornos de Vizcaya” lantegiari buruz hitz egiten zuen. Oso lantegia handia zen, baita industrializazioaren sinboloa.
  • “El orgulloso puente colgante por debajo del gran Nervión”, Bizkaia Zubiari buruzko kanta bat da. Zubiak Areeta (aberatsen herria) eta Portugalete (langileena) elkartzen ditu.
  • “Picoletos de mierda”. “Picoleto” edo “Picolo” hitza Guardia Zibilei mesprezuz deitzeko erabiltzen da.
  • “Las Gestoras Pro-Amnistia dormían mientras nosotros nos pudríamos de asco”. Abesti hau idatzi zuten Madrilen atxilotu zituztenean erregearen kontra eta terrorismoaren alde kantatzeagatik
  • “No keremos sus tanquetas, no keremos ver sus zetas, no keremos celulares”. Poliziak erabiltzen zituen kotxe desberdinen kontra egin zuten abesti hau. Garai hartan Euskal Herria okupatuta zegoela ematen zuelako.

Eskorbutoren giro soziala aldatu

Euskal Herriaren egoerak asko baldintzatu zuen taldea bera.

  • Krisialdi ekonomiko gogorra. Euskal Herriko industriak etenaldi larri bat jaso zuen.
  • 1980ko birmoldaketa industriala. Espainia Europako Komunitate Ekonomikoan sartu zenean. Birmoldaketa honek euskal enpresa asko ixtera behartu zuen.
  • Droga mota guztien agerpen masiboa. Euskal Herria, 1970. urtera arte, drogarik gabe mantendu zen. Hamarkada horretan, berriz, droga nonahi agertu zen. Askok uste dute Espainiako poliziak sartu egiten zuela droga euskal independentismoa akabatzeko.
  • 60ko hamarkadan boom demografikoa izan zen Euskal Herrian, baita etorkinen ailegatze masiboa ere. Belaunaldi honetan lan egiteko arazo asko zeuden eta hori adierazteko “Dónde está el porvenir” abestia egin zuten.
  • Politikaren indarkeria Euskal Herrian. 1980. urtean ETAk 100 pertsona baino gehiago hil zituen. Urte horretan hiru talde bortitz egotera iritsi ziren (ETA (m), ETA (pm) eta Komando Autonomoak). Gerra zikina ere puri-purian zegoen (Batallon Vasco Español, Triple A, GAL). Estatu kolpearen saiakerak ere aipamen asko izan zuen, 1981eko otsailaren 23a. “Tanto plomo malgastado” edo “y los viejos militares querrán ganar su guerra” ahapaldiak ulertezinak dira testuinguru horiek gabe.
  • 1980. urteko obsesioa, guda nuklearra. Gai horretan oinarritzen da “exterminio de la raza del mono” abestia eta “ Ha llegado el momento de la destrucción” estrofan.

Eskorbutori buruzko aipamenak aldatu

  • “Urteak pasa eta, hil eta gero, haiek gudak irabazten, el Cid Campeadorren antzera”. Hau Roberto Mosok idatzi zuen.
  • Bolok, Bilboko musikaren munduan dagoen pertsona garrantzitsuenetarikoak esaten zuen punk musikan bi talde izan zirela: “Sex Pistols” eta “Eskorbuto”. Baina “Sex Pistols” taldea bi urtean aritu zen musika jotzen eta Eskorbutok, ostera, hamarkada bat baino gehiago eman zuen jotzen, nahiz eta zailtasun asko izan zituzten. Hau ere Roberto Mosok esan zuen, Zarama taldeko abeslariak.
  • “Mundu hau zapaldu duen talde zintzoena gara, baina hala ere, ez gara batere zintzoak". Hau Eskorbuto taldeak esan zuen.

Partaideak aldatu

Diskografia aldatu

Erreferentziak aldatu

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu